“Deri tani asgjë nuk është bërë për të treguar se si shqiptarët spiunoheshin dhe mbaheshin nën kontroll, ndaj është një hap i mirë për të ilustruar historinë e spiunimit, viktima të së cilës ishim”, thotë për Reuters Maloku, tani 71-vjeçar.
Teksa viziton muzeun, Maloku tregon se si dëshironte të ndihmonte babanë e paralizuar duke i zgjeruar programin televiziv përtej katër orëve të zymta në ditë që transmetonte televizioni shtetëror shqiptar. Me profesion inxhinier elektronik, ai ndërtoi një pajisje që e quajti “kanaçe” për të marrë sinjale UHF nga televizioni shtetëror italian RAI për ta parë në televizorin e tyre.
“Kanaçja hapi një dritare nga Perëndimi për shqiptarët. I bëja falas për shokët, por më vonë mësova se disa prej tyre më kishin denoncuar”, tregon Maloku.
Sigurimi i vuri një pajisje dëgjimi në mur për të mbledhur fakte për të.
I njëjti model pajisjeje – dikur i vendosur edhe në shkopin e një fshese për të përgjuar në ambasadën italiane në Tiranë – është shfaqur edhe në një tjetër muzeum për veprimtarinë e ministrisë së brendshme në kohën e komunizmit.
Në epokën e smartphone-ve, pajisjet e Malokut e të Sigurimit duken antike, por në atë kohë e bënë punën e tyre dhe Maloku shkoi në burg, i dënuar për agjitacion dhe propagandë. Kujton se si këndonte këngë të Beatles e Rolling Stones në qelinë e tij nëntokë për të ruajtur mendjen.
Para shembjes së komunizmit, ndërtesa që tani mban Muzeun e Mbikqyrjes njihej si Shtëpia e Gjetheve, një lojë fjalësh që u referohej si mureve të mbuluar nga bimë kacavjerrëse, ashtu edhe “gjetheve” të dosjeve për qytetarët që mbante Sigurimi. Gjatë luftës, ajo ishte përdorur nga Gestapo e forcave pushtuese naziste.
Disa inxhinierë dhe spiun të sigurimit komunist po shpifin për figurën e Saimir Malokut, I cili u akuzua si agjent anglez për takimet me turistët dhe u dënua 10 vjet për agjitacion e propagandë . Pyesni në organet e drejtësisë ose dënoheni për shpifje ju ish komuniste . Ai mbaroi inxhinierinë me medalje ari që dha ministri Spiro Koleka dhe me mijëra veta kanë parë televizor në shtëpinë e tij prej kanaçes dhe aplifikëtorë , antena të fuqishme stacione të huaja . Qentë le të lehin karvani ecën