Mijëra gra u përdhunuan në Kosovë, teksa forcat serbe dhe ato etnike shqiptare luftuan për kontrollin e territorit dy dekada më parë. Forcat e udhëheqësit serb Sllobodan Millosheviç e përdornin përdhunimin si një mjet lufte. Sipas studiuesve dhe aktivistëve të të drejtave të njeriut, qëllimi i palës serbe ishte të shkatërronin nderin dhe identitetin e shqiptarëve. Kjo strategji ka funksionuar, për arsye se edhe pse Kosova është e pavarur nga Serbia, lufta ende nuk mund të shpallet e mbaruar për ato të mbijetuara të krimeve seksuale që ende e vuajnë dhunimin në heshtje.
Turpi dhe stigma e mirërrënjosur në shoqërinë konservatore të Kosovës bëhën barrierë që viktimat të flasin pa drojë dhe ngurrim për sulmet. Shpeshherë, të abuzuarat gjejnë mbështetje tek mjekët dhe këshilltarët e OJQ-ve të pakta që veprojnë në Kosovë, që të mund të ripërtërihen shpirtërisht dhe të bëjnë para në jetët e tyre.
24 marsi shënoi 20-vjetorin e fillimit të fushatës bombarduese 78-ditore të udhëhequr nga NATO-ja për të larguar forcat e Millosheviçit nga Kosova. Në shenjë reagimi, forcat serbe u hakmorrën ndaj popullatës shqiptare etnike dhe shumica e krimeve të luftës – përfshirë edhe përdhunimet – ndodhën midis marsit dhe qershorit të vitit 1999. Burrat ishin gjithashtu pësues të dhunës seksuale, subjekt gati tabu për të cilin asnjë autor nuk ka marrë akoma ndëshkimin e merituar.
Një 36-vjeçare që i ka mbijetuar agresionit seksual rrëfen se ishte veçse 16 vjeç kur u përdhunua barbarisht nga tetë policë serbë në bodrumin e shtëpisë së një të afërmi. Pas përfundimit të luftës, kur i kishte mbushur tashmë të 17-at, u martua me një burrë shumë më të moshuar se edhe vetë prindërit e saj. Martesa e tyre premtonte lehtësimin e vuajtjes së mundimshme, por nuk ndodhi ashtu.
Ajo po priste me padurim lajme për statusin e aplikimit të saj për një pension të ri qeveritar të ofruar për të mbijetuarit e dhunës seksuale nga lufta. Pensioni i ri qeveritar prej 230 euro në muaj për pjesën tjetër të jetës së saj së bashku me të shoqin (që është mesatarisht i njëjtë me pagën e një gruaje në shoqërinë kosovare), është mirëpritur përgjithësisht nga të ngjashmit e saj, të cilat jetojnë në varfëri të thellë dhe në izolim pothuajse të plotë.
Për t’u njohur me statusin e viktimës civile të luftës, të abuzuarit duhet të japin detaje të sulmeve që kanë pësuar gjatë një procesi të gjatë aplikimi, i cili kërkon faktimin e përdhunimit përmes shënimeve mjekësore, terapeutike dhe rrëfimeve të dëshmitarëve. Është një proces i mundimshëm dhe i kufizuar verifikimi, pasi vetëm ata që pretendojnë të jenë dhunuar ndërmjet 27 shkurtit 1998 dhe 20 qershorit 1999, kanë të drejtë të aplikojnë për pension.
Në shkurt të këtij viti, kjo e mbijetuar mori lajmin se ia kishte dalë mbanë në procesin e aplikimit, pothuajse një vit pas paraqitjes së kërkesës së saj. “Është pothuajse si një ëndërr për mua. Nëse është, nuk dua të zgjohem. Unë kurrë nuk jam ndjerë më mirë. Edhe pse kurrë nuk mund ta harroj atë që unë kalova në atë kohë, ky është ende një lajm i mirë. Kjo do të ndihmojë, sidomos fëmijët e mi.”- ka thënë viktima në një intervistë për politico.eu.
Sanije Salihu mban një foto të së bijës së ndjerë , Vjollca, e cila u përdhunua dhe u torturua gjatë luftës. Vjollca u zhduk një mbrëmje të prillit në vitin 1998 në qytetin e saj të Gjakovës në Kosovën perëndimore dhe u deshën javë të tëra që Sanija ta rigjente në një spital në Beograd. Sanija e solli vajzën e saj të paralizuar në Kosovë dhe u kujdes për të derisa vdiq nga plagët e agresionit.
Dy motra të përdhunuara në të njëjtën kohë gjatë luftës mbajnë duart. Ato nuk kërkuan këshilla nga ndonjë OJQ dhe nuk ia kanë thënë askujt atë episod fatkeq të të shkuarës, përveçse bashkëshortëve të tyre. Në disa raste kur e vërteta është rrëfyer apo ka dalë sheshit nga të tretë, gratë dhe vajzat janë përjashtuar të turpëruara nga shtëpitë dhe familjet e tyre.
Një e mbijetuar shtrëngon dorën e të bijës adoleshente. Kjo e mbijetuar vendosi t’i tregonte vajzës historinë e saj disa vjet më parë, pasi nuk mund ta mbante më gjatë në heshtje dhe e vetme dhimbjen.
Luli (jo emri i tij i vërtetë) është një i mbijetuar mashkull, i cili ka marrë trajtim dhe këshillim nga Qendra Kosovare për Rehabilitimin e Viktimave të Torturës në Prishtinë, një nga katër OJQ-të në Kosovë që kanë në fokus të veprimtarisë së tyre dhënien e ndihmës për kategorinë e të dhunuarëve seksualisht gjatë luftës. Luli u përdhunua nga policët serbë kur ishte 21 vjeç. Pas përdhunimit, kur u kthye në shtëpi i gjakosur dhe i rreckosur, Luli i rrëfeu ndodhinë të atit, i cili i ishtë përgjigjur se: “Nuk mund t’i them askujt, sepse nderi i familjes do të humbasë dhe ne do të duhet të detyrohemi të largohemi nga ky vend.”
Vasfije Krasniqi është e mbijetuara e parë e dhunës seksuale nga lufta e Kosovës që pati guximin të ndante historinë e saj në televizion, pa e fshehur identitetin. Tetorin e kaluar, ajo iu drejtua audiencës kosovare në një përshkrim të sinqertë të tmerrit që kishte kaluar në moshën 16-vjeçare, pothuaj 20 vjet më parë kur u rrëmbye dhe u përdhunua nga një oficer i policisë serbe.
Biseda e saj televizive u përçua në nivel kombëtar nga transmetuesi publik i Kosovës. Vasfija aktualisht jeton në Teksas me familjen e saj. Ajo vazhdon të tregojë historinë e saj rreth botës si pjesë e “Be My Voice”, një fushate të nisur qershorin e kaluar në Ditën Ndërkombëtare për Eliminimin e Dhunës ndaj Grave nga Qendra Kosovare për Rehabilitimin e Viktimave të Torturës. Qëllimi i fushatës është rritja e vetëdijësimit për luftimin e paragjykimeve dhe për reduktimin e stigmës ndaj të mbijetuarëve të dhunës seksuale nga lufta.
Politico.eu