Gjatë pesë vjetëve të fundit, Shqipëria është zbuluar nga udhëtarët si një destinacion i rrallë: një qoshe kryesisht e paeksploruar e Evropës (me rreth 265 milje vijë bregdetare). Vendi i vogël i Ballkanit shtrihet mes deteve të Adriatikut dhe të Jonit, shumë pranë “thembrës” së Italisë dhe 45 minuta larg në një udhëtim me traget nga ishulli grek i Korfuzit.
Tirana, kryeqyteti i vednit, me një popullsi prej rreth një milioni, është bërë kozmopolite, me restorante, dyqane dhe galeri të reja duke iu bashkuar përzierjes pothuajse surrealiste të “testamenteve” nga e kaluara e qytetit. Për një shembull të mirë të mënyrës së përplasjes së erërave në Tiranë, thjesht vizitoni Sheshin Skënderbej, të rinovuar kohët e fundit, xhaminë e “Et’hem Beut” që daton në shek. e 18-të, një kishë ortodokse të hapur në vitin 2012, një grup ndërtesash qeveritare që interferojnë në arkitekturën fashiste të Italisë së Musolinit dhe një monolit brutalist që strehon Muzeun Historik Kombëtar.
Fillimisht e banuar nga fiset ilire dhe greke gjatë kohërave antike, Shqipëria kaloi mbi katër shekuj si pjesë e Perandorisë Osmane. Pas vitit 1912, ajo u bë një monarki fashiste, dhe më pas, në vazhdën e Luftës së Dytë Botërore, një shtet komunist i qeverisur nga diktatori famëkeq Enver Hoxha. Në vitin 1991, një vit të plotë pas shumë fqinjëve të tij të Bllokut Lindor, zhvilloi zgjedhjet e para demokratike, si dhe e ndjenë murmuritjet e një zgjimi kulturor.
Tirana mund të mos ketë një skenë të fortë “avangarde”, por ka një skaj të guximshëm dhe ikonoklastik – Piramidën, një monument i madh i Hoxhës në qendër të qytetit, e rrahur nga skateboarder-at, dhe një “joie de vivre” që tërheq shumë nga ish të riatdhesuarit. “Ka kaq shumë potencial,” thotë Flori Uka, një verëtar vendas që stërvitej në Italinë verilindore dhe tani specializohet në verërat e bëra nga rrushi organik i rritur pak jashtë qytetit. “Ne ishim të izoluar për kaq kohë, por sot është e mundur që njerëzit krijues të bëjnë atë që duan. Vendi është bërë shumë i pranueshëm për të renë.”
Plaza Tirana
I hapur në vitin 2016, ky hotel luksoz është vendosur në një rrokaqiell 24-katësh me një fasadë gjeometrike prej qelqi. E vendosur vetëm në lindje të Sheshit Skënderbej, ndërtesa ndan një horizont me kullën e famshme të orës së Tiranës, e ndërtuar nga poeti i shekullit të 19-të, Etehem Bej Mollaj, dhe që nga përfundimi i saj në 2016-n, është bërë vetë një pikë referimi. Brenda, 190 dhomat kanë dysheme me parket lisi dhe mure gri-luftarake që ngjajnë hijerëndë. Mysafirët mund të pushojnë në qendrën e mirëqenies, që përfshin një dhomë të veshur me kripë himalaje, që mendohet të përmirësojë frymëmarrjen, ose në një nga tre restorantet – Panevino shërben makarona të shkëlqyera.
Ky hotel pjesërisht me energji diellore ndahet me vetëm një shëtitje të shkurtër nga ish-Blloku, i cili dikur ishte një lagje banimi jashtë kufijve për të gjithë, përveç niveleve të sipërme të regjimit Hoxha, por sot është i veshur me bare dhe restorante të gjalla. (Mos humbisni farat e farës së kokosit në “Colonial Café”, miksologu i së cilës së fundmi u zhvendos përsëri në vend pas tre vjetësh në Brooklyn.) 23 dhomat e hotelit janë një studim I frymëzuar nga minimalizmi milanez, me mure të bardha. Hoteli është gjithashtu afër Grand Park të qytetit, i cili ofron katër kilometra rrugë për vrapim dhe ecje.
Për të ngrënë
Mullixhiu
Tre vjet e gjysmë më parë, pas gjurmëve në “Le Gavroche” në Londër dhe të “Noma” në Kopenhagen, Bledar Kola u kthye në Shqipërinë e tij të lindjes dhe, së bashku me dy shokë, hapën “Mullixhiu”-n, vendosur në buzë të liqenit artificial. Restoranti nderon pjatat dhe metodat tradicionale – mullixhiu rrjedh nga “mulliri”, dhe restoranti shfrytëzon gurët e mullinjve të punës. Në varësi të stinës, pjatat mund të konsistojnë në jufka (një makarona shqiptare) me kërpudha porcini, pëllumbat e pjekur në enë balte, mollë turshi dhe gjuhë dhie të kuruar. mullixhiu.al
Oda
Për një byrek të shpejtë shkoni në sheshin “Avni Rustemi”, shtëpi e tregut kryesor të qytetit. Më pas, nëse akoma keni nevojë për një vakt të plotë, shkoni rreth qoshes për në “Oda”, një restorant i vendosur në një ndërtesë të epokës otomane që dikur ka qenë një shtëpi private. Dy odat e saj (sallonet) janë akoma të dekoruara me larmi – qilima të endura me dorë varen nëpër mure, dhe një dhomë përmban një sofër të vetme, ose tavolinë të ulët, e cila është e përkryer për festa të mëdha me pjata klasike shqiptare, si: specat e mbushur me gjizë, kukurrec (zorrët e qengjit të pjekur në skarë) dhe raki mani.
Për të psonisur
Nji Mar, Nji Mrapsht
Ky dyqan dykatësh është bërë një vend grumbullimi për skenën e artit dhe dizajnit të ri të qytetit. Përzgjedhja e artikujve që tregtohen ndryshon gjithnjë, por gjithmonë mund të gjeni bizhuteri të bëra me dorë, sapunë dhe kremëra të ndryshëm të bërë me barishte shqiptare dhe vaj ulliri. Rruga Islam Alla, Ndërtesa 3
Ferma Uka
Një entomolog i realizuar dhe ish-ministri shqiptar i bujqësisë, Rexhep Uka, ngriti këtë fermë në periferi të Tiranës si vitrinë të një bujqësie të qëndrueshme në shkallë të vogël në vitin 1996, kur vendi ishte ende ishte duke kaluar nëpër komplote kolektive masive. Në vitin 2005, ai e mbolli atë me rrush unik për rajonin dhe filloi prodhimin e një game të verërave të bëra me rrush organik. Rezervimet janë të domosdoshme. 011-355-67-203-9909
Galeria Kombëtare e Arteve
Përveç ekspozitave të përkohshme – këtë verë u paraqit një retrospektivë e veprës së Kolë Idromenos, piktura e të cilit në vitin 1883 “Motra Tone” njihet si “Mona Lisa” shqiptare – ky muze, i cili është vendosur në një ndërtesë moderniste të viteve ‘60, gjithashtu ka një koleksion të madh të veprave të urryera dhe të ndërlikuara të realizmit-socialist që përshkruajnë minatorë të veshur me syze dhe punëtorë fabrike. Për më shumë kulturë, drejtojuni “Bunk’Art”-it, një kompleks mazelik nëntokësor i krijuar fillimisht si bunkeri bërthamor i Hoxhës, me një sallë montimi që ka akustikë të shkëlqyeshme dhe për këtë arsye, tani funksionon si një vend për mbajtjen e koncerteve xhaz dhe klasike. galeriakombetare.gov.al
Amfiteatri i Durrësit
Së bashku me reliket e epokës komuniste, Shqipëria është gjithashtu shtëpi e një numri rrënojash, nga parku arkeologjik i Butrintit deri në koloninë e lashtë greke të Apolonisë. Qyteti portual i Durrësit, i cili u themelua mbi 2.600 vjet më parë nga korintasit, ka avantazhin e të qenit afër kryeqytetit – vendasit e Tiranës shpesh bëjnë udhëtimin për not dhe ushqim deti të mirë. Provoni restorantin me emrin “Fresh Fish”, por jo përpara se të vizitoni banjot e lashta të qytetit ose gërmoni pjesërisht amfiteatrin 20,000 vend, i cili u ndërtua nën perandorin romak Hadrian në shekullin e dytë para lindjes së Krishtit.
Marrë nga: The New York Times Style Magazine
Përshtati: ©Lapsi.al