• |
ide | kryesore

A do ta hajë Reforma në Drejtësi veten e saj?

-Instant, 2, Arkiva, Ide



Komentuesit politikë shqiptarë gumëzhinin më 21 maj kur ambasadorët e BE-së dhe SHBA-ve postuan në Twitter, me shpejtësi njëri pas tjetrit, mesazhe të koduara për reformën në drejtësi.

Ambasadorja e SHBA-ve Yuri Kim paralajmëroi “një marrëveshje pas krahësh për të vrarë reformën në drejtësi”, ndërsa ambasadori i BE-së Luigi Soreca deklaroi se “nuk është koha për të rihapur diskutimet mbi themelet e saj”.

Këto postime të ambasadorëve u pasuan nga shumë komente interpretuese, shpesh kontradiktore dhe përjashtuese me nëjra tjetërën, në varësi të anësisë politike të komentuesve.

Kryeministri Rama citoi Shekspirin, ndërsa kryetari i PD-së Basha paralajmëroi “ndryshime kushtetuese dhe ligjore” ndaj reformës në drejtësi të zbatuara nga parlamenti aktual (nga i cili ai u largua një vit më parë).

Çfarëdo që të ketë qenë motivimi pas dekalratave të Kimit dhe Sorekës është e vërtetë që Reforma në Drejtësi është nën kërcënim. Dhe, në mënyrën më ironike të mundshme, ajo po kërcënohet nga vetë suksesi i saj.

Javën e kaluar, Gjykata Speciale pezulloi nga detyra komisionerin e KPA-së Luan Daci. Daci është një nga gjyqtarët e institucionit më të lartë të vetingut KPA-së dhe gëzon status të njejtë me gjykatësit e Gjykatës Kushtetuese.

Për të kuptuar arsyen e pezullimit të Dacit dhe të dënimit të tij të mundshëm për fallsifikim dokumentesh, duhet të kthehemi pas në kohë, në vitin 2017.

2017: Origjina

Më 2 qershor 2017, Komisioni i Tretë Ad Hoc parlamentar për Verefikimin e Kandidatëve të Institucioneve të Vetingut, zhvilloi seancën për vlerësimin e kandidatëve për KPA-në.

Sesioni u drejtua nga deputetja socialiste Vasilika Hysi—e cila ka qenë pedagoge e shumicës së kandidatëve, të cilët i drejtoheshin asaj me emrin “zyshe” ose “prof”— dhe anëtarët e tjerë të pranishëm ishin deputeti socialist Ervin Bushati, deputetët e PD-së Flamur Noka, Albana Vokshi, Eduard Halimi dhe deputeti i LSI-së Vangjel Tavo.

Në fillim të takimit, Noka, i cili kishte marrë pjesë edhe në takimin e parë të Komitetit të Parë Ad-Hoc dhe kishte një shikim më të mirë të kandidatëve se sa anëtarët e tjerë të komisionit, bëri një parashikim i cili u vërtetua më vonë:

“Më vjen keq të bëj parashikimin, nuk jam këtu për të bërë profetin, por po ju them: Edi Rama nëpërmjet Avokatit të Popullit me këtë listë që na ka paraqitur sot ka paracaktuar gjithçka. Produkti që do të votojë treshja e maxhorancës është ky: Albana Shtylla, anëtare e Komisionit Qendror të Zgjedhjeve e propozuar nga Partia Socialiste. Mbajeni mend, do të jetë fituese!

Ina Rama, prokurore politike, njeri i afërt i Edi Ramës dhe e Partisë Socialiste që nuk lënë vend ku hapet një konkurs pa e futur si fanti spathi, aq është dashuria e madhe e PS-së dhe Edi Ramës për Ina Ramën, Sokol Çomo, ish-zëvendësministër i PS-së. Po e them sot, ditën që do të votojë ky komision, kjo është treshja që do të përzgjidhet nga maxhoranca. Këta do të bëjnë vetingun e sistemit të drejtësisë. E paracaktuar që ditën e parë që kanë filluar aplikimet tek Avokati i Popullit. Jua përsëris: mos e merrni si profeci, por merreni si një gjë që do të dalë, sepse është e vërtetë.”

Dhe me të vërtetë, ajo çfarë Noka parashikoi ndodhi—Shtylla, Rama dhe Çomo u zgjodhën në institucionet e vetingut nga anëtarët e shumicës së komisionit.

Kjo jep një ndjesi të atmosferës së ngarkuar politike—pas marërveshjes McAllister+, pak përpara zgjedhjeve të përgjithshme, kohë kur u kryen këto dëgjesa. Ato u mbajtën me shpejtësinë e dritës—dhjetra kandidatë që kishin aplikonin në pozicionet më të larta të drejtësisë në këtë shekull u trajtuan brenda pak orëve nga një komision i pagjumë, i shpërqendruar nga zgjedhjet që do të mbaheshin pas tre javësh dhe nën trysninë e madhe të të huajve për të realizuar sa më parë përzgjedhjen.

Edhe Luan Daci u intervistua gjatë seancës së 2 qershorit. Ai u pyet kryesisht për faktin se nuk kishte përmendur asnjë përvojë punë përpara vitit 2000 në jetëshkrimin që kishte paraqitur në Komisionin Ad-Hoc. Ja shkëmbimi që lidhet me këtë gjë gjatë intervistës:

Ervin Bushati: Datat këtu nuk janë shumë të qarta, a mund të na thoni shkurtimisht nga cili vit në cilin vit keni punuar, në çfarë pozicioni […] por nga cili vit?

Luan Daci: Unë kam punuar si avokat […] që nga data 20.03. 2000 kur kam marrë licencën e avokatit me autorizim të ministrit, zotit Ilir Panda, i cili më ka bërë edhe karakteristikën dhe për motive të aftësive të mia profesionale…Madje, zoti Panda më ka përjashtuar edhe nga provimi, duke vlerësuar aftësitë e mia morale, aftësitë profesionale, figurën time dhe më ka akorduar.

Ervin Bushati: Para kësaj date?

Luan Daci: Kam punuar gjyqtar në Gjykatën e Tiranës.

Ervin Bushati: Nuk janë datat këtu, prandaj.

Luan Daci: Janë në CV.

Vasilika Hysi: Jo… CV-ja juaj, ndryshe nga ato që po thoni, ka disa…, prandaj po ju pyesim.

Vasilika Hysi: Sa vjet keni punuar si gjyqtar dhe pse jeni larguar nga sistemi gjyqësor dhe keni kaluar avokat?

Luan Daci: …[K]am filluar në shtator të vitit 1993, fillimisht kam qenë si ndihmës gjyqtar, kur kemi dhënë diplomën para komisionit shtetëror, dy ditë pas dhënie së diplomës unë jam emëruar gjyqtar në Gjykatën e Tiranës, madje jam emëruar edhe nënkryetar në Gjykatën e Tiranës dhe vendi për arsye ekonomike është suprimuar, nuk e di, kanë ndjekur një model tjetër, nuk kam pasur ndonjë problem, dhe deri më 24 dhjetor të vitit 1997 unë kam qenë gjyqtar në Gjykatën e Tiranës. Ashtu sikurse po del një ligj për vetingun, atëherë doli një ligj për riorganizimin e sistemit të drejtësisë.

Vasilika Hysi: Në vitin 1997 jeni larguar, keni ikur apo ju kanë hequr?

Luan Daci: Unë kam ikur me dorëheqje, sepse nuk na lejuan të regjistroheshim.

Vasilika Hysi – Nga viti 1997-2000 me çfarë jeni marrë?

Luan Daci – Më ndonjë punë çfarë të kisha mundësi.

Pjesa kritike këtu është në pyetjen e Hysit nëse u dorëhoq apo u pushua nga gjyqtar më 24 dhjetor 1997. Nëse ai do të ishte pushuar nga puna, automatikisht do të ishte i pazgjedhshëm për pozicionin e gjyqtarit të vetingut.

Megjithatë, i gjithë informaconi në lidhje pozicionin e tij të mëparshëm në sistemin e drejtësisë u hoq nga jetëshkrimi i Dacit, nuk u bënë hetime të mëtejshme, dhe Daci u zgjodh në KPA.

2019: Ankesa e Sevdarit

Shkojmë përpara në shkurt 2019. KPA shkarkon anëtaren e Këshillit të Lartë të Prokurorisë (KLP) Antoneta Sevdari, duke rrëzuar vendimin e Komisionit të Pavarur të Kualifikimit (KPK) që e kishte konfirmuar atë në detyrë.

Në maj, Sevdari kishte paraqitur një ankesë zyrtare kundër dy gjyqtarëve të KPA-së që do të shqyrtonin çështjen e saj, Ardian Hajdari dhe Luan Daci, i cili ishte edhe kryetari i trupit gjykues.

Sevdari dha prova konkrete se Daci ishte refuzuar në vitin 2016 (vetëm një vit para seancës së konfirmimit tij të në Parlament) për t’u emëruar gjyqtar i shkallës së parë, për shkak të shkarkimit të tij nga detyra me vendim të 24 dhjetorit 1997 të Këshillit të Lartë të Drejtësisë. Dokumenti që detajon shkarkimin e tij është pjesë e procesverbalit publik të KLD-së.

Si KPA-ja dhe as ONM-ja nuk pranuan të ndërmarrin ndonjë veprim, duke pretenduar se Sevdari nuk legjitimohet për të paraqitur një ankesë të tillë.

Sevdari më pas iu drejtua gjykatës më të lartë të Evropës, Gjykatës Evropiane të të Drejtave të Njeriut në Strasburg, duke pretenduar se asaj iu mohua e drejta për një gjykim të drejtë, pjesërisht për shkak të zgjedhjes së paligjshme të Dacit. GJEDNJ ka vendosur ta shqyrtojë këtë çështje.

Në nëntor 2019, themelohet Prokuroria Speciale Kundër Korrupsionit (SPAK). SPAK është shpresa e madhe e ndërkombëtarëve; më në fund, institucioni që do të kapë “peshqit e mëdhenj” ka mbërritur.

Ky institucion është jo vetëm i përbërë nga prokurorë të kualifikuar—pavarësia e të cilëve mbrohet me ligj, të cilët kanë hequr dorë nga një pjesë e konsiderueshme e privasisë personale dhe të familjeve së tyre—për të hetuar nivelet më të larta të pushtetit, por këta prokurorë specialë kanë parë edhe shumë nga kolegët e tyre të pushohen padrejtësisht nga institucionet e vetingut, ndërkohë që të tjerë me reputacion të dyshimtë janë konfirmuar.

Në janar të vitit 2020, anëtari i KLP-së, Besnik Cani paditi anëtarin e KPA-së Luan Daci në SPAK, bazuar në të njëjtat argumente të bëra më parë nga Sevdari: ai ishte larguar nga funksioni i tij si gjyqtar, dhe ishte zgjedhur në shkelje të ligjit  të vetingut, duke falsifikuar dokumentat dhe duke e fshirë nga jetëshkrimi i tij këtë fakt.

SPAK-u filloi menjëherë hetimin dhe zbuloi atë që ishte e qartë: Daci është zgjedhur në bazë të të dhënave fallso dhe për këtë arsye ai tashmë është pezulluar nga KPA-ja.

Nëse ai dënohet për falsifikim të dokumenteve, dhe nëse largohet nga pozicioni i tij si gjyqtar i KPA-së, kjo do të jetë një fitore për Sevdarin dhe do të sigurojë një argument të fortë që KPA nuk është me të vërtetë një “gjykatë e pavarur dhe e paanshme”, siç përcaktohet në neni 6(1) i Konventës Evropiane të të Drejtave të Njeriut.

Nëse Sevdari fiton çështjen në Strasburg, dhe KPK-ja dhe KPA-ja konsiderohen se nuk janë gjykata të pavarura dhe të paanshme, i gjithë baza dhe arsyetimi i Reformës në Drejtësi do të ketë rënë, dhe procesi do të ketë dështuar.

Të gjithë gjyqtarët dhe prokurorët e pushuar do të kenë të drejtë të rikthehen, dhe pretendimet financiare kundër shtetit shqiptar do të jenë të konsiderueshme.

Ndërkombëtarët do ta kenë humbur edhe atë pak besueshmëri që ata mendojnë se kanë.

Për shkak të çështjes së Sevdarit në Gjykatën e Strasburgut, stekat e gjykimit në çështjen Daci tani janë bërë shumë më të larta se sa ai i një vendimi të thjeshtë për karrierën e një njeriu të vetëm.

Nëse Daci pushohet nga puna dhe merr një dënim penal, fitorja e Sevdarit në Strasburg ka shumë mundësi të ndodhë.

Nëse ai del i pafajshëm, qeveria dhe komuniteti ndërkombëtar mund të marrin frymë të lehtësuar.

Kështu, SPAK dhe Gjykata Speciale Anti-Korrupsion, dy institucionet më të çmuara dhe më premtuese të Reformës në Drejtësi, tani përbëjnë rrezikun më të madh për mbijetesën e saj.

Ka një thënie të famshme: Revolucioni ha bijtë e vet. Nëse drejtësia do të triumfojë, Reforma në Drejtësi do të bjerë me të drejtë pre e vetvetes. Por nëse drejtësia do të mohohet edhe një herë, Reforma në Drejtësi do t’i shpëtojë urisë së vetë saj—të paktën për tani.

Së shpejti, do të shohim nëse Reforma në Drejtësi është me të vërtetë ai revolucioni për të cilin pretendohet se është. /exit.al/



14 Comments

  1. REFORMA NE DREJTESI MAGARI TE HANTE VETEN SE DO SHPETONIM TE GJITHE . AJO DO HAJE ME TE VOBEKTIT DHE DO MBROJE HAJDUTET E PUSHTETARET

  2. kokat e para qe do haje reforma ne drejtesi eshte Lyl hajduti sali krimineli Ilir floriri e pastaj me radhe

    1. thuje cdo darke derisa nje dite do te te ndodhin dy gjera, ose keta do kene hyre ne burg dhe rama mbret, ose ti do kesh ik per lesh,
      sipas gjasave kjo e dyta, dmth te ikesh per lesh ti, ka per te ndodhur, je ne rruge te mbare.

    2. Ke te drejte Sala, Luli dhe Meta e meritojne burgun, por ama Rama meriton ta varim mu ne maj te sheshit Skenderbej (Piramides qe ka ndertuar vete) dhe ta leme aty deri sa ta hane sorrat.

  3. Kjo rruge e reformes se deritashme, jo qe do haje vehten, se vehten e hengri ne menyrat e metodat qe u ndoq, e qe u drejtua me mjeshteri nga fuksat e Rames,Perfundimishr, me format e rraskapitjen e sistemit te drejtesise nga falangat rilindase, brenda me kuqale nga sistemi vjeter, tregon qe jemi shume larg sinqeritetit te kerkesave nderkombetare, por qe edhe specialistet e te ngarkuarit nga to, fatkeqesisht jane bere njesh me qeverine, e veglat e saja, per te realizuar kapien e zbatueseve te ligjit. Horizonti i drejtesise eshte , apo ishte i madh, kurse sot, apo tani, kjo drejtesi eshte edhe me keq nga ajo qe kemi kritikuar. Kesaj ithone te rroje pushtetimafies, se per nderkombetaret, i moren c;kishin per te marre, dhe e keqia do ntrashet ketu se te kemi kete narko_ pushtet.

  4. Kjo rruge e reformes se deritashme, jo qe do haje vehten, se vehten e hengri ne menyrat e metodat qe u ndoq, e qe u drejtua me mjeshteri nga fuksat e Rames,Perfundimishr, me format e rraskapitjen e sistemit te drejtesise nga falangat rilindase, brenda me kuqale nga sistemi vjeter, tregon qe jemi shume larg sinqeritetit te kerkesave nderkombetare, por qe edhe specialistet e te ngarkuarit nga to, fatkeqesisht jane bere njesh me qeverine, e veglat e saja, per te realizuar kapien e zbatueseve te ligjit. Horizonti i drejtesise eshte , apo ishte i madh, kurse sot, apo tani, kjo drejtesi eshte edhe me keq nga ajo qe kemi kritikuar. Kesaj ithone te rroje pushtetimafies, se per nderkombetaret, i moren c;kishin per te marre, dhe e keqia do ntrashet ketu se te kemi kete narko_ pushtet.

  5. Eshte mentaliteti i popullit i tille! Enveri gjeti njerezit e duher per te vendosur diktaturen e ploretariatit! Saliu po ashtu, Fatosi e Meta njelloj dhe tani Rama qe eshte i vetmi europian ne Shqiperi ka kundershtare njerez me mentalitet shqiptar! Populli i ndershem duhet ta kuptoje kete dhe jo me Sali e like! Pa u larguar keta te dy do te jemi keta qe jemi!

  6. të gjithë e kujtojnë se si ish-kryeministri fuqiplotë, i merrte të “gjitha me rradhë”, emrat dhe mbiemrat e deputetëve të opozitës së asaj kohe, u bënte biografinë, u merrte erëzin, dhe askush nuk fliste, askush nuk pipëtinte, askush nuk e quante “diktator, manipulator, shtypës”, por të gjithë “luanët dhe lepujt” e tij e duartrokisnin. E një gjë të tillë, madje më të ekzaltuar e bënin edhe kur Doktori (kryeministët) shante me libër shtëpie, ndonjë deputet të ish-opozitës që kishte kurajon të denonconte me fakte shkelje ligjore, abuzime, korrupsionin, apo dhe afera të tjera. Padyshim që sot gjërat janë krejt ndryshe, padyshim që Rama kryeministër, nuk është si paraardhësi tij, pasi në krye të Kuvendit është dikush që i thotë kujdo në foltore, madje edhe shefit të qeverisë “koha mbaroi”. Padyshim Rama nuk është Berisha, pasi nuk merret me as me jetën private, as me familjen , dhe as me farefisin e deputetëve kundërshtarë, por thjesht u jep atyre përgjigjen e duhur. Padyshim që Rama sot, nuk është Berisha i djeshëm në Parlament, nuk mbjell gjuhën e urrejtjes, nuk nxit debate shterpë dhe dhunën mes deputetëve, nuk shpif dhe denoncon pa fakte,mbajeni ne Shkume ju qe doni qe reforma do deshtoje ku ka dore amerika cdo gje perfundon,fleni rehat mos u merni me salihun e meten

  7. REFORMA NE DREJTESI LINDI E VDEKUR PER POPULLIN SHQIPTAR, DHE GJITHE PERGJEGJESIA BIE MBI OMN DHE SHEFEN GJYSBUKUROSHE.

  8. Më ka dërguar doktori- foli si trim.

    -Po, si është puna?

    -Ju të gazetës- më tha- duhet të shkruani për mua, se kam qenë në burg. Jam nga Fushë- Kruja.

    Sapo kishte nisur botimin gazeta ‘Rilindja Demokratike’, më e kërkuara dhe më e lexuara në historinë e gazetave shqipe.

    -Mirë, po pse ke qenë në burg?, e pyes

    – Desha të vras Enver Hoxhën, prandaj…

    -Ta vrasësh?… Ma thuaj historinë, si ndodhi?

    -Kisha marrë vesh se Enveri do të kalonte me makinë mbi Urën e Zezës. Hyra poshtë urës dhe prita derisa të kalonte. Aty do ta vrisja.

    -Nga poshtë urës do ta vrisje tjetrin në makinën mbi urë? Si?

    – Me sëpatë!- tha ky që tashmë po bëhej pjesë e opozitës anti- komuniste.

    E pashë edhe një herë të mjerin dhe i thashë: ‘Mirë, mbylle derën dhe ik tani!’.

  9. Rama, nuk eshte si Berisha, domosdo, sepse Berisha nuk ka dale NUDO, Berisha nuk ka perdhunuar grate, Berisha, nuk ka akuzuar babane per i ncest, Berisha nuk e mbushi shqiperine me droge e bandite deri ne parlament. Berisha beri transformime, ne vend , hapi rrugen e vizave e NATOS, Berisha ia la pushtetin hajdutit te votave, hajduti i votave po vjedh shtetin, e taksat e popullit, Hajduti edhe kur fle, mendon qe cfare mashtrimesh te theme neser. Per nje gje ka te drejte nje komentues kuqal, ate te mbajtjes ne pushtet, apo organe te qeverise bije, e ishe, qe me shpresen se ato do rreflektonin ne rrugen e demokracise, por ja,,,,sot po ia hane koken, ata qener qe ai( Berisha) ua lau ,Cfardo komplimenti qe servirin komentuesit kuqale, eshte vetem ilustrim abstrakt per kete faqe zi kryeminister, sepse ka plot per tia permendur pjesemarrjet e tije ne bandat e rrezikeshme por le tia leme ta kuptojne vete larot rilindas se ke kane ne koke, e mjere populli qe e zgjodhi, por qe ia vodhi mjeshterisht voten me ato qe thame me lart. Besojini ketij fare mashtruesi prape, megallomanit te pa ndreqeshem, si difekt i lindjes me kete simptome.

  10. Pensioni minimal 300euro. Paga minimale 800 euro. Mjeket 2000euro, mesuesit 1800 euro. Pagese papunesie 560euro. Paret pertoke . Drita, uje, telefonona pa leke falas, Studentet me bursa nga 1200euro. Te gjithe studentet do punesohen menjehere pas diplomes dhe po nuk u punesuan do paguhen nga shteti 800 euro githe jeten. Bisnesi i vogel taksa zero. Bisnesi i madh taksa 1% . Gjithe shqiptaret kane falas nga shteti 12 dite ne vit pushime ne Antalia. Per vit te ri pensionistet 300 euro shperblim,o xixa dil nga dodrumet e shqupit dhe byrose mer ajer se te gjitha ato qe thua ka 20 qe i thote nje mendje qe shkatarroje kercenoje vrau dogji vodhi perdhunoje psh vajzen e pashkos dogji medja,vrau gazetare,biznesmene,politikane,idealiste ky eshte salih karaxhic berisha me kompani dhe ti mor bythelepirsi me patente i treshes salih meta basha qe duan cberjen e reformes ne drejtesi,pse more lepirsi xixa basha nuk kerkon te ndryshoje sistemin zgjedhor,por ti je ne te drejten tende te vazhdosh te hashe supen me lakuriq kinez e minj halesh nga bodrumet e shqupit

  11. Dyshohet se këto para janë marrë nga azerët si garanci nga Taçi, për privatizmin e Albpetrol, dhe më pas nuk janë kthyer më.

    Madje, për këtë aferë ka raportime se u vra edhe Artan Santo, pasi kishte dalë garant për këto para, që më pas nuk i kthente dot.

    Taçi u bë i njohur në kohën e qeverisjes së Berishës, pas nëpërmjet lidhjeve me familjen Berisha, arriti të bëhej një biznesmen i fuqishëm, aq sa organizonte edhe ndeshje me Milanin dhe Real Madrid, duke paguar miliona euro.

    Por, pas largimit të Berishës për të nisën problemet dhe tashmë është shpallur në kërkim.

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email s’do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme janë shënuar me një *