• |
ide | kryesore

Bruksel/ Ç’thotë raport progresi i BE-së për Shqipërinë

Lajme, Të fundit



Komisioni Europian ka bërë të njohur këtë të martë progres raportin e plotë për vendet aspirante për t’ju bashkuar bllokut europian.

Janë 15 kushtet që i janë vendosur për tu plotësuar Shqipërisë për tu bërë pjesë e familjes europiane, 6 nga të cilat konsiderohen si parakushte që duhen plotësuar përpara se të hapen negociatat e anëtarësimit me Bashkimin Europian.  Këto 6 parakushte kanë të bëjnë me: Reformën Zgjedhore, Gjykatën Kushtetuese dhe Gjykatën e Lartë, ngritjen e organeve të drejtësisë në luftën me krimit, ligjin për mediat dhe masat që janë marrë nga qeveria për uljen e emigracionit, si dhe me goditjen e aseteve që kanë të bëjnë me krimin e organizuar.

Në progres-raportin e fundit Komisioni Europian vlerëson se Shqipëria është gati për mbajtjen e konferencës së parë ndërqeveritare. Problematike shihet mungesa e Gjykatës Kushtetuese, ligji i Medias e klima politike.  Sipas raportit dialogu politik në vend duhet të përmirësohet, në veçanti në lidhje me reformën elektorale dhe implementimin e saj megjithëse marrëveshja e 5 qershorit është cilësuar si një hap pozitiv.

Në lidhje me reformën elektorale:

Bllokimi politik pati një zhvillim pozitiv në Janar 2020 kur partia në pushtet dhe opozita jashtëparlamentare arritën një dakordësi për të çuar përpara reformën elektorale, duke përcaktuar një Këshill Politik, platformë për të përmbushur bisedimet politike dhe teknike dhe për të implementuar rekomandimet e qarta të OSBE/ODIHR, duke siguruar një financimin transparent të partive politike dhe fushatave elektorale.

Në 5 qershor 2020, Këshilli Politik arriti që të nënshkruajë një marrëveshje për të futur gradualisht një administratë elektorale të depolitizuar, siç edhe janë rekomandimet e OBSE/ODIHR. Partitë ranë gjithashtu dakord për të përfshirë identifikimin elektronik të të gjithë votuesve (atëherë kur kjo është e mundshme), për të ristrukturuar Komisionin Qendror të Zgjedhjeve dhe për të përfshirë anëtarët e Kolegjit Elektoral me gjyqtarë që kanë kaluar vettingunt. Amendimet në kodin elektoral do të adaptoheshin nga 23 korrik 2020, në përputhje me marrëveshjen e arritur në 5 qershor 2020 pra duke përmbushur kushtet e para të Konferencës Ndërqeveritare. Si shtesë, Parlamenti adaptoi disa ndryshime dhe amendime të Kushtetutës në 30 Korrik në lidhje me systemin elektoral. Këto ndryshime që nuk kanë lidhje aspak me rekomandimet e OBSE/ODIHR kërkonin ndryshime të tjera në kodin elektoral që u diskutuan mes partive politike në Këshillin Politik, por që nuk u arrit një marrëveshje kompromisi përpara votimit të tyre në 5 Tetor. Megjithë një rezultati pozitiv në marrëveshjen e 5 Qershorit 2020, dialogu politik në vend duhet të përmisohet, në veçanti në lidhje me reformën elektorale dhe implementimin e saj.

Zgjedhjet:

Më 30 qershor 2019, Shqipëria mbajti zgjedhjet lokale në një mjedis politik shumë të polarizuar. Pas heqjes dorë nga blloku të mandateve parlamentare në shkurt 2019, opozita vendosi të bojkotojë zgjedhjet. Më 8 qershor, për shkak të kërcënimeve të sigurisë, presidenti dekretoi anulimin e dekretit të tij të mëparshëm që përcaktonte datën e zgjedhjeve dhe shpalli 13 Tetorin si datë të re. Dekreti i presidentit u injorua nga shumica në pushtet dhe organet e administratës zgjedhore. Ndërsa opozita jashtëparlamentare u përpoq të delegjitimonte zgjedhjet, bashkësia ndërkombëtare paralajmëroi se dhuna gjatë procesit zgjedhor do të konsiderohej e papranueshme. Kandidatët për kryetar bashkie nga Partia Socialiste (PS) në pushtet garuan pa kundërshtarë në 31 nga 61 bashki, nga të cilat PS fitoi 60 (pjesa e mbetur u fitua nga një parti e vogël e mbështetur nga PS). Pas zgjedhjeve, Parlamenti nisi një procedurë fajësimi kundër Presidentit për shkak të antikushtetutshmërisë së vendimit të tij për të anuluar datën e zgjedhjeve. Komisioni hetimor ad hoc i Parlamentit arriti në përfundimin se ndërsa Presidenti kishte tejkaluar kompetencat e tij kushtetuese, shkelja nuk siguroi arsye të mjaftueshme për fajësimin e Presidentit. Parlamenti miratoi gjetjen e komitetit ad hoc të hetimit në 27 korrik 2020. Pas zgjedhjeve, Parlamenti nisi një procedurë fajësimi kundër Presidentit për shkak të antikushtetutshmërisë së vendimit të tij për të anuluar datën e zgjedhjeve. Komisioni hetimor ad hoc i Parlamentit arriti në përfundimin se ndërsa Presidenti kishte tejkaluar kompetencat e tij kushtetuese, shkelja nuk siguroi arsye të mjaftueshme për fajësimin e Presidentit. Parlamenti miratoi gjetjen e komitetit ad hoc të hetimit në 27 korrik 2020.

Komisioni ad hoc parlamentar është ende në punë

Në raportin e fundit nga vëzhgimi I zgjedhjeve prej misionit vëzhgues të OSBE/ODIHR u vërejt se, ndonëse zgjedhjet e qershorit qenë organizuar pa ndonjë problematikë të madhe, ato nuk kishin për qëllim interesin e votuesve, madje votuesit nuk kishin një mundësi të plotë zgjedhjeje të forcave alternative politike. Ky mision më tej rekomandoi:

  • Një dialog gjithëpërfshirës mes partive politike për të vazhduar një reform elektorale;
  • Masa për të eleminuar keqpërdorimin e fondeve të shtetit;
  • De-politizimin e shërbimit civil, përfshirë vendosjen e komisionerëve elektoralë jo-politikë;
  • Sigurimin e pavarësisë dhe imparcialitetit të Komisionit Qendror të Zgjedhjeve dhe gjyqësorit;
  • Investigimin e saktë dhe transparent të shkeljeve elektorale.

Në 14 Janar 2020, mazhoranca në pushtet dhe përfaqësuesit e opozitës parlamentare dhe opozita ekstra-parlamentare arritën një dakordësi për të çuar përpara një reformë elektorale. Marrëveshja u arrit në Këshillin Politik, një platformë e përbërë nga disa parti politike dhe nga bashkëkryetarë të një komiteti Ad-Hoc që përfaqësonte mazhorancën në parlament dhe opozitën brenda saj si dhe përfaqësues të opozitës jashtëparlamentare, për të arritur një reformë konsensuale në bazë të implementimit të rekomandimeve të OSBE/ODIHR duke siguruar një financim transparent të partive politike dhe fushatës elektorale. Data e përcaktuar për të arritur konsensus ishte 30 qershori 2020. Pas negociatave të shumta në 5 qershor 2020, Këshilli Politik arriti një marrëveshje historike për të përfshirë një administratë elektorale të depolitizuar, në linjë me rekomandimet e OSBE/ODIHR.

Në lidhje me sistemin gjyqësor:

Në sistemi gjyqësor të Shqipërisë vërehet një farë niveli i përgatitjes që mund të konsiderohet pjesërisht gati. Zbatimi i një reforme gjithëpërfshirëse dhe të plotë në Sistemin e Drejtësisë ka vijuar, duke rezultuar me një progres të mirë në përgjithësi. Institucionet e reja për vetëqeverisjen e gjyqësorit kanë kryer detyrat e tyre, duke përfshirë menaxhimin e proceseve për të mbushur vendet e lira në Gjykatën e Lartë dhe Gjykatën Kushtetuese. Këshilli i Lartë Gjyqësor përfundoi zgjedhjen e tre kandidatëve jo-magjistratë për Gjykatën e Lartë, të emëruar në 11 Mars 2019, duke lejuar kështu që një nga dhomat e Gjykatës të funksionojë dhe të përmbushë kushtin përkatës për Konferencën Ndërqeveritare. Procesi i përzgjedhjes për anëtarin e katërt jo-magjistrat është afër përfundimit. Kandidatët e tjerë për magjistratë janë në proces promovimi nga brenda sistemit gjyqësor.

Shqipëria po bën përparim për të ringritur Gjykatën Kushtetuese dhe ka emëruar tre anëtarë të rinj. Kjo siguron bazën që Gjykata Kushtetuese të rimarrë funksionalitetin – një kusht për Konferencën e Parë Ndërveritare që duhet përmbushur – dhe të rrisë besimin e publikut. Gjykata tani ka katër anëtarë. Me katër anëtarët aktualë, Gjykata ka kuorumin minimal për të gjykuar mbi pranueshmërinë e çështjeve. Procesi i përzgjedhjes për tre poste të lira është duke vazhduar. Përfundimi i emërimeve në Gjykatën Kushtetuese do të vazhdojë pasi Gjykata e Lartë të arrijë kuorumin e kërkuar prej tre të pestave të anëtarëve në detyrë, pasi kjo e fundit është autoriteti i tretë emërues së bashku me Asamblenë dhe Presidentin e Republikës.

Prokurori i ri i Përgjithshëm është emëruar, për herë të parë bazuar në procedurat e vendosura në reformën e fundit në drejtësi.

SPAK dhe Vettingu

Themelimi i Strukturës Speciale Anti Korrupsion (SPAK) u finalizua në vitin 2019 me caktimin e Kryeprokurorit Special në dhjetor. Me 13 nga 15 Prokurorë Specialë të emëruar, Zyra e Prokurorisë Speciale është plotësisht funksionale.

Më 30 korrik 2020 Drejtori i Byrosë Kombëtare të Hetimit u emërua gjithashtu nga Këshilli i Lartë i Prokurorisë dhe filloi me kryerjen e funksioneve të tij. Zhvillimet e mësipërme përmbushin kushtin për Mbledhjen e Parë Ndërqeveritare.

Rivlerësimi i përkohshëm i të gjithë gjyqtarëve dhe prokurorëve (procesi i vettingut) ka avancuar në mënyrë të vazhdueshme, duke vijuar të prodhojë rezultate të prekshme, duke përmbushur kështu kushtin për KPGJ-në e parë. Më shumë se 286 dosje janë përpunuar deri më tani, duke rezultuar në 62% shkarkime, kryesisht për çështje që lidhen me pasuri të pajustifikuara ose dorëheqje.

Institucionet e vetingut kanë rifilluar dëgjimet publike në qershor 2020.

Lufta ndaj krimit të organizuar

Shqipëria ka një farë niveli të përgatitjes në luftën kundër krimit të organizuar. Vendi ka bërë progres të mirë në forcimin e luftës kundër krimit të organizuar, përfshirë përmes bashkëpunimit me Shtetet Anëtare të BE dhe përmes planit të veprimit për të adresuar rekomandimet e Task Forcës së Veprimit Financiar, duke përmbushur kështu kushtin për KPGJ-në e parë.

Operacionet policore për shpërbërjen e organizatave kriminale janë intensifikuar më tej dhe është bërë përparim i mirë. Si në vitet e kaluara, Shqipëria tregoi gjithashtu në 2019 një angazhim të fortë, të vazhdueshëm për të kundërshtuar prodhimin dhe trafikimin e kanabisit. Bashkëpunimi ndërkombëtar i policisë, veçanërisht me Shtetet Anëtare të BE-së, është intensifikuar gjithashtu, duke çuar në një numër të suksesshëm të operacioneve të zbatimit të ligjit në shkallë të gjerë.

OFL u krijua dhe u pajis me një sërë mjetesh të rëndësishme hetimore. Këto hapa përfaqësojnë një progres të prekshëm në përmbushjen e rekomandimeve të viteve të fundit për përmirësimin e treguesve.

Përpjekjet duhet të vazhdojnë, për të siguruar rritjen e ndjekjeve penale dhe dënimet përfundimtare, si dhe luftimin e pastrimit të parave dhe konfiskimin e pasurive që vijnë nga krimi dhe pasuri të tjera të pajustifikuara.

Për luftën kundër pastrimit të parave, Parlamenti shqiptar miratoi një Paketë Kundër Pastrimit të Parave në korrik 2019 që synon adresimin e rekomandimeve të lëshuara nga Moneyval në raportin e tyre për Shqipërinë të botuar në Dhjetor 2018. Në 21 Shkurt 2020, Task Forca e Veprimit Financiar megjithatë renditi Shqipërinë për një monitorim të zgjeruar dhe propozoi një plan veprimi që përqendrohet në disa rekomandime të jashtëzakonshme.

Progres është bërë në luftën kundër terrorizmit dhe parandalimin / luftimin e ekstremizmit të dhunshëm përmes zbatimit të objektivave të përcaktuara në Planin e Përbashkët të Veprimit mbi kundër-terrorizmin për Ballkanin Perëndimor dhe rregullimin e zbatimit dypalësh. Përpjekjet e zbatimit duhet të vazhdojnë, veçanërisht në lidhje me pastrimin e parave.



2 Comments

  1. O komentuesi i pare te paska bo dom sufllaqja. Shiko se kane fillu me ta perzi o rrot kari. Prit se nuk ka ardh 25 Prilli, se bo vaki kane per tja thy komet me shpejt….. sdq deri atehere vazhdo me sufllaqe se nuk je keq, tek e fundit ha e dhjet jeni bo ju te ridhjerjes

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email s’do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme janë shënuar me një *