Planeti është më i nxehtë tani sesa ka qenë për të paktën 12,000 vjet, një periudhë që përfshin të gjithë zhvillimin e civilizimit njerëzor, sipas një studimi.
Analiza e temperaturave të sipërfaqes së oqeanit tregon se ndryshimi i klimës i drejtuar nga njerëzit, sipas shkencëtarëve, është mister për botën. Madje, planeti mund të jetë në temperaturat e tij më të ngrohta të 125,000 viteve të fundit, megjithëse të dhënat për atë kohë janë më pak të sigurta.
Kërkimi, i botuar në revistën prestigjoze Nature, arriti në këto përfundime duke zgjidhur një enigmë prej kohësh të njohur si “enigma e temperaturës së Holocenit”. Modelet e klimës kanë treguar ngrohje të vazhdueshme që kur epoka e fundit e akullit përfundoi 12,000 vjet më parë dhe filloi periudha e Holocenit. Por vlerësimet e temperaturës të nxjerra nga guaskat fosile në studimet e mëparshme tregonin një kulm të ngrohjes rreth 6,000 vjet më parë dhe më pas një ftohje, derisa revolucioni industrial ngrejti emetimet e karbonit.
Ky konflikt minoi besimin në modelet klimatike dhe në të dhënat që nxirren nga guaskat fosile. Por, u zbulua se këto të dhëna pasqyronin vetëm verërat më të nxehta dhe humbnin dimrat më të ftohtë, dhe kështu po jepnin temperatura të larta në mënyrë të gabuar vjetore.
“(Me studimin e ri) Ne demonstrojmë se temperatura mesatare vjetore globale është rritur gjatë 12,000 viteve të fundit, në kundërshtim me rezultatet e mëparshme,” tha Samantha Bova, në Universitetin Rutgers – Nju Brunsuick në SH.B.A., e cila drejtoi kërkimin. “Kjo do të thotë që periudha moderne e ngrohjes globale e shkaktuar nga njeriu po përshpejton një rritje afatgjatë të temperaturave globale, duke e bërë (klimën) sot një territor krejtësisht të paeksploruar. Ky studim për ngrohjen globale thekson sesa kritike është të merret seriozisht situata ku jemi sot”.
Bota mund të jetë më e nxehtë tani se çdo periudhë që nga rreth 125,000 vjet më parë, e cila ishte periudha e fundit e ngrohtë midis epokave të akullit. Sidoqoftë, shkencëtarët nuk mund të jenë të sigurt pasi ka më pak të dhëna në lidhje me atë kohë.
Një studim i botuar në vitin 2017 sugjeroi që temperaturat globale ishin të larta aq sa sot 115,000 vjet më parë, por që bazohej në më pak të dhëna.
Hulumtimi i ri shqyrtoi matjet e temperaturës të marra nga kimia e guaskave të vogla dhe përbërjeve algale që gjenden në bërthamat e sedimenteve oqeanike dhe zgjidhi enigmën duke marrë parasysh dy faktorë.
Së pari, guaskat dhe materialet organike ishin supozuar të përfaqësonin të gjithë vitin, por në fakt ka shumë të ngjarë të ishin formuar gjatë verës kur lulëzuan organizmat. Së dyti, ka cikle të njohura të parashikueshme natyrore në ngrohjen e Tokës të shkaktuara nga ekscentricitetet në orbitën e planetit. Ndryshimet në këto cikle mund të sjellin që verat të bëhen më të nxehta dhe dimrat më të ftohtë ndërsa temperaturat mesatare vjetore ndryshojnë vetëm pak.
Kombinimi i këtyre njohurive tregoi se ftohja e dukshme pas pikut të ngrohtë 6,000 vjet më parë, e zbuluar nga të dhënat e guaskës, ishte mashtruese. Në fakt, guaskat po regjistronin vetëm një rënie të temperaturave të verës, por temperaturat mesatare vjetore po rriteshin ngadalë, siç tregohet nga modelet.
“Tani ato në të vërtetë përputhen jashtëzakonisht mirë dhe kjo na jep shumë besim se modelet tona klimatike po bëjnë një punë me të vërtetë të mirë,” tha Bova.
Studimi shikoi vetëm regjistrat e temperaturës në oqean, por Bova tha: “Temperatura e sipërfaqes së detit ka një ndikim vërtet kontrollues në klimën e Tokës. Nëse e dimë atë, ai është treguesi më i mirë se çfarë po bën klima globale.”
Studimi udhëhoqi një udhëtim kërkimor në brigjet e Kilit në vitin 2020 për të marrë më shumë bërthama të sedimenteve oqeanike dhe për të shtuar të dhënat në dispozicion.
Jennifer Hertzberg, nga Universiteti A&M i Teksasit në SH.B.A., tha: “Duke zgjidhur një enigmë që i ka çuditur shkencëtarët e klimës për vite me radhë, studimi i Bova dhe kolegëve është një hap i madh përpara. Të kuptuarit e ndryshimit të klimës në të kaluarën është thelbësore për vendosjen e ngrohjes moderne globale në kontekst. ”
Lijing Cheng, në Qendrën Ndërkombëtare për Shkencat e Klimës dhe Mjedisit në Pekin, Kinë, kohët e fundit udhëhoqi një studim që tregoi se në vitin 2020 oqeanet e botës arritën nivelin e tyre më të nxehtë, në të dhënat instrumentale që datojnë nga vitet 1940. Më shumë se 90% e ngrohjes globale merret nga detet.
Cheng tha se kërkimi i ri ishte i dobishëm dhe intrigues. Ai siguroi një metodë për të korrigjuar të dhënat e temperaturës nga guaskat dhe gjithashtu mund t’u mundësojë shkencëtarëve të zbulojnë se sa nxehtësi thithi oqeani para revolucionit industrial, një faktor pak i kuptuar.
Niveli i dioksidit të karbonit sot është në nivelin më të lartë për rreth 4 milion vjet dhe po rritet me ritmin më të shpejtë për 66 milion vjet. Rritjet e mëtejshme të temperaturës dhe nivelit të detit janë të pashmangshme derisa emetimet e gazeve serë të priten në zero. ©LAPSI.AL