• |
ide | kryesore

Freedom House: Si po i përndjek Erdogani kundërshtarët nëpër botë

-Instant, Lajme, Të fundit



Fushata aktuale e shtypjes transnacionale të shtetit turk është e jashtëzakonshme për intensitetin e saj, shtrirjen gjeografike dhe befasinë me të cilën u përshkallëzua, shkruan në një raport Freedom House.

Sipas organizatës, që nga përpjekja e grushtit të shtetit kundër Presidentit Rexhep Tajip Erdogan në korrik 2016, regjimi ka ndjekur armiqtë e tij të perceptuar në të paktën 30 vende të ndryshme pritëse të shpërndara në të gjithë Amerikën, Evropën, Lindjen e Mesme, Afrikën dhe Azinë. Fushata është gjithashtu e shquar për mbështetjen e saj të madhe në interpretime, në të cilat qeveria dhe agjencia e saj e inteligjencës bindin shtetet e synuara të dorëzojnë individë pa proces të rregullt gjyqësor dhe mbi bazë të interpretimeve të shërbimit inteligjent turk. Freedom House shqyrtoi 58 nga këto interpretime që nga viti 2014, duke theksuar se asnjë shtet tjetër autor nuk u gjet që të kishte kryer një numër kaq të madh interpretimesh, nga kaq shumë vende pritëse.

Fushata e Ankarasë ka synuar kryesisht njerëzit e lidhur me lëvizjen e liderit fetar Fethullah Gylen, të cilën qeveria i fajëson për përpjekjen e grushtit të shtetit. Kohët e fundit, megjithatë, përpjekja është zgjeruar, duke zbatuar të njëjtën taktikë për individët kurdë dhe të majtë. Ndërsa Turqia është zhvendosur drejt një autoritarizmi më të konsoliduar nën Erdoğan, me një fuqi dërrmuese të përqendruar në presidencë, praktika e saj e shtypjes transnacionale është rritur më ekstreme.

Përpjekja e dështuar e grushtit të shtetit të 15 korrikut 2016, shkaktoi një transformim në përdorimin e shtypjes transnacionale nga Turqia. Pothuajse menjëherë pas një nate dhune në të cilën puçistët në ushtrinë turke vranë më shumë se 250 njerëz, por nuk arritën të kapnin pushtetin, Ankaraja filloi një “spastrim global” që pasqyroi goditjen e saj të brendshme.

Në të dyja rastet, veprohej në bazë të fajit se ishin pjesë e shoqatës, shpesh pa lidhje me grushtin e shtetit. Rezultati është që shumë shënjestra të interpretimeve kanë qenë mësuesit ose administratorët e arsimit që kanë punuar në shkolla që lëvizja Gylen drejton nëpër botë.

Taktikat kryesore të fushatës globale kanë qenë kontrollet e lëvizshmërisë, ndalimet dhe interpretimet e paligjshme. Qeveria e Turqisë thotë se ka kthyer 116 persona nga 27 vende në lidhje me përpjekjen e grushtit të shtetit.

Në një letër drejtuar udhëheqjes turke në maj 2020, ekspertët e Kombeve të Bashkuara iu referuan “të paktën 100 individëve… të nënshtruar arrestimeve dhe ndalimeve arbitrare, zhdukjeve me forcë dhe torturave”. Në hulumtimin e vet, Freedom House ishte në gjendje të identifikonte 58 njerëz të marrë nga 17 vende. Antarët e familjes së viktimave, përveç dhjetëra personave të dhënë në raste masive të cilët nuk janë identifikuar individualisht në burimet publike, ka të ngjarë të përbëjnë ndryshimin midis këtij numri dhe deklaratave të qeverisë turke.

Në nivelin ndërkombëtar, në imitim të sistemit të njoftimit të koduar me ngjyra të Interpolit, Ankara ka lëshuar listën e saj të titulluar “Terör Arananlar”, ose “Terroristët më të Kërkuar”, në të cilën përfshihen rreth një mijë të dyshuar. Shumica pretendohet të jenë të lidhur me PKK, por të tjerët janë anëtarë të lëvizjes dhe anëtarë të grupeve të vogla të majta. Ndërsa autoritetet turkve 60,000 emra në sistemin e njoftimit të agjencisë.

Kancelarja gjermane Angela Merkel denoncoi këto taktika në gusht 2017, duke argumentuar se “keqpërdorimi” turk i sistemit të Interpolit ishte bërë i papranueshëm.

Freedom House përmend rastin e dëbimeve të mësuesve turq nga Kosova, ndërsa fotoja kryesore e raportit është ajo e presidentit turk, Erdogan, ish-Presidentit të Kosovës, Hashim Thaçi dhe kryeministrit të Shqipërisë, Edi Rama.

Raporti thotë gjithashtu se autoritetet anuluan më shumë se 230,000 pasaporta pas përpjekjes së grushtit të shtetit në një përpjekje për të kufizuar kundërshtarët e dyshuar brenda Turqisë dhe për të kufizuar lëvizjen për ata që janë tashmë jashtë vendit. Qeveria gjithashtu raportoi si të humbura ose të vjedhura një numër të panjohur të pasaportave.



Lini një Përgjigje

Adresa juaj email s’do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme janë shënuar me një *