Ndonëse në rënie, për shkak të pandemisë, shqiptarët kanë kërkuar me të gjitha mënyrat për t’u larguar jashtë vendit edhe në periudhën e pandemisë.
Të dhënat e fundit të Zyrës Europiane për Azilin (EASO), bëjnë të ditur se në vitin 2020 kishte gjithsej rreth 6600 aplikime dhe riaplikime për azil nga shtetasit shqiptarë.
Në krahasim me një vit më parë, aplikimet kanë rënë me rreth 70%, si rrjedhojë e pandemisë, që bllokoi rrugët, teksa që prej muajit mars shtetasit shqiptarë nuk lejohen që të udhëtojnë në vendet e BE-së. Në prill dhe në maj kishte përkatësisht vetëm 146 dhe 90 aplikime, ndërsa në muajt në vijim numri i tyre u rrit, për të kapur nivelin më të lartë në shtator dhe tetor me mbi 600, por sërish shumë më poshtë niveleve të 2019-s.
Pavarësisht rënies, Shqipëria ka vijuar të mbajë rekord në Ballkan, për numrin e kërkesave për azil. Serbia kishte rreth 2600 të tilla, Maqedonia e veriut 1230, Mali i Zi 207, Kosova rreth 2,100, ndërsa Bosnja rreth 1300.
Ndërsa në raport me popullsinë përkatëse, Shqipëria ka vijuar që të renditet e dyta në botë, pas Sirisë, qytetarët e të cilës ikin nga lufta. Sipas të dhënave të EASO, të përpunuara nga Monitor në raport me popullsinë, Shqipëria kishte 2300 aplikime për 1 milion banorë. Siria që është e para, kishte gati 4 mijë aplikime për 1 milionë banorë. E treta është Algjeria (1858), më pas renditet Afganistani (1277).
Edhe nga Kosova, kërkesat për të ikur janë të mëdha, duke e renditu atë të pestin në botë në raport me popullsinë.
Të dhënat e tjera të Eurostat, që i përkasin periudhës 2010-2019 tregojnë se kërkesa për azil nga shtetasit shqiptarë bëhen kryesisht nga të rinjtë. Në 2019-n, gati 30% e aplikimeve bëheshin nga persona nën 18 vjeç, ndërsa gati 80% e aplikimeve u përkisnin të rinjve nën 34 vjeç.
Aplikimet për azil në BE në 2020-n
Sipas EASO, në vitin 2020, u paraqitën në BE +, 461 300 kërkesa për mbrojtje ndërkombëtare me një rënie prej 31% nga viti 2019. Kjo mund t’i atribuohet pandemisë COVID-19 dhe kufizimeve që synonin kufizimin e përhapjes së sëmundjes. Numri i aplikimeve tregoi luhatje të forta gjatë gjithë vitit: ndërsa në janar dhe shkurt 2020 aplikimet ishin më të larta se në muajt e njëjtë të vitit të kaluar, numrat relativisht të ulët u paraqitën midis marsit dhe qershorit. Në prill dhe maj, kufizimet kishin tendencë të ishin më të ashpra dhe përkatësisht aplikimet ishin veçanërisht të ulëta, ose 20% e të njëjtës periudhë në 2019. Në korrik 2020, aplikimet rifilluan dhe mbetën disi të qëndrueshme për pjesën tjetër të vitit, midis 39 000 dhe 43 000 në muaj.
Vendet kryesore të origjinës mbetën të pandryshuara nga 2019, megjithëse aplikimet u ulën për pothuajse të gjitha shtetësitë. Sirianët paraqitën më shumë kërkesa për azil (64 540, me 9% më pak se 2019). Ato përbënin 14% të të gjitha aplikimeve në BE +, një rritje nga viti i kaluar. Me 48 578 aplikime, Afganët u bënë shtetësia e dytë më e shpeshtë, e ndjekur nga Venezuelët (30 643), Kolumbianët (29 438) dhe Irakianët (18 167). Venezuelianët dhe irakianët paraqitën shumë më pak kërkesa, ndërsa kishte një rënie më të vogël për afganët dhe kolumbianët. Së bashku, pesë kombësitë kryesore paraqitën mbi dy të pestat e të gjitha kërkesave për azil në BE +.
Pakistanezët, Turqit, Nigerianët, Bangladeshët dhe Somalitë gjithashtu paraqitën shumë kërkesa, por më pak se në vitin e kaluar. Kjo ishte veçanërisht rasti për nigerianët (13 031, – 44%), dhe turqit (15 834, – 38%). Ndikimi i pandemisë COVID-19 u theksua më tej nga ulje të konsiderueshme për shumicën e shtetësive të tjera, duke përfshirë aplikantët nga Shqipëria (6 498, – 66%), Gjeorgjia (8 508, – 61%) dhe Irani (7 721, – 60 %), e cila kishte qenë në mesin e dhjetëra vendeve më të shpeshta të origjinës në 2019.
Midis shtetësive që paraqesin më shumë aplikime në vitin 2020 (> 1000), vetëm ato nga Komoret (1 996, + 53%), Bjellorusia (1 319, + 28%), Kuba (2 170, + 8%) dhe Brazili (1 622, + 5%) paraqitën më shumë kërkesa sesa në vitin 2019. Aplikantët nga vendet e përjashtuara nga vizat duket se ishin prekur veçanërisht nga kufizimet e udhëtimit të zbatuara për shkak të pandemisë. Në vitin 2020, aplikimet e tyre u ulën me 36% nga viti i kaluar, ndërsa aplikimet nga qytetarët nga vendet e detyruara për viza ranë vetëm me 30%./ Monitor