• |
ide | kryesore

Vaksina e malarias, një fitore për shëndetin publik global

-Instant, Lajme, Planet



Çdo vit në Afrikën nën-Sahariane, vdesin 250,000 fëmijë nën moshën 5 vjeç për shkak të pickimeve vdekjeprurëse të mushkonjave. Por tani më në fund, ne kemi një vaksinë që, edhe pse me 40 për qind efektivitet mund të reduktojë numrin e tmerrshëm të vdekjeve për shkak të malarias. Pavarësisht lumturisë për zhvillimin e vaksinës së malarias, vaksina nuk është  e përsosur.

Ne e dimë se vaksina COVID-19 dhe efikasiteti i saj i jashtëzakonshëm që i duhej vetëm një vit për t’u zhvilluar,  ka rritur pritshmëritë përtej asaj që dikur ishte e arsyeshme. Por katër doza të kësaj vaksine të re të malaries ka të ngjarë të shpëtojnë dhjetëra mijëra jetë në të gjithë botën.

Një vështrim më i afërt në aspektet unike të malaries mund të jetë një udhëzues. Malaria shkaktohet nga parazitët e transmetuar nga pickimi i mushkonjave femra Anopheles. Shumica e vdekjeve janë për shkak të infeksionit të një paraziti në veçanti – Plasmodium falciparum. Në rajonet veriore të vendit, malaria përbën më shumë se një të tretën e të gjitha shtrimeve në spitalet pediatrike dhe pothuajse 40 përqind të të gjitha vdekjeve tek fëmijët, raporton abcnews.al

Infeksionet e përsëritura mund të rezultojnë në njëfarë mbrojtjeje kundër sëmundjeve të rënda, por mbijetesa deri në moshën madhore nuk është e garantuar. Fëmijët e vegjël, pa imunitet janë të rrezikuar nga sëmundje të rënda dhe vdekja, shpesh për shkak të anemisë ose infeksioneve në tru. Nëse mbijetojnë,  do të  vuajnë nga problemet shëndetësore.

Pasi u zbulua origjina e malarias, shumë kanë zhvilluar strategji të ndryshme të shëndetit publik për të kontrolluar sëmundjen. Të tilla si: rrjeta  dhe insekticide për të reduktuar numrin e mushkonjave, ilaçe antimalariale për të eliminuar parazitët nga individët e infektuar. Kushtet e përmirësuara të jetesës në shumë vende më të pasura gjithashtu parandalojnë që mushkonjat të infektojnë banorët – por nuk janë bërë këto përparime në komunitetet më të varfra.

Strategjitë parandaluese kanë gjeneruar disa përparime të mëdha dhe 40 vende – përfshirë El Salvadorin në vitin 2020 dhe Kinën në vitin 2021, të cilat janë certifikuar nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) si vendet që  kanë eliminuar malarjen. Sidoqoftë, në shumë vende të tjera – kryesisht ato më pak të pasura  përparimi në zvogëlimin e barrës së malaries ka ngecur ose është shkatërruar, raporton abcnews.al

Në terren, ne shohim se mushkonjat po fitojnë rezistencë ndaj insekticideve, duke injoruar barrierat kimike të krijuara për të kufizuar pickimin. Parazitët e malaries po fitojnë rezistencë ndaj disa prej ilaçeve. Vaksinat COVID-19, të cilat kanë zvogëluar në mënyrë të sigurt dhe efektive shtrimet në spitale dhe vdekjet, adresojnë një virus që ka ndoshta një duzinë gjenesh, ndërsa një parazit i malaries ka më shumë se 5,000 gjene.

Deri më tani, çdo vaksinë kundër malaries ka qenë e pamundur të zhvillohej  pavarësisht dekada kërkimesh por të njëjtat përparime shkencore që ndihmuan në gjenerimin e vaksinave COVID-19 tani mund të shfrytëzohen për të gjeneruar një vaksinë më të përsosur. Studiuesit aktualisht po vlerësojnë një sërë komponentësh premtuese në faza të ndryshme të provave klinike.

Malaria, si COVID-19, nuk do të zhduket nesër. Nevojiten vaksina më të mira që ofrojnë mbrojtje më të mirë me më pak doza, së bashku me mjete të reja për të shmangur pickimin  e mushkonjave dhe ilaçeve të reja për të trajtuar infeksionet rezistente.

Ne gjithashtu kemi nevojë për mënyra më të mira për të shpërndarë ilaçet dhe vaksinën  në komunitetet rurale.  Lufta nuk ka mbaruar, por tani ka më shumë shpresë për mbijetesë dhe mesa duket ditët e mira janë përpara nesh.



1 Comment

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email s’do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme janë shënuar me një *