McDonald’s që transformoi Rusinë … tani po e abandonon atë

Kur McDonald’s hapi dyert e tij në Moskë për herë të parë, ishte një punë e madhe.

Ishte fundi i dimrit, 31 janar 1990, por megjithatë njerëzit nuk reshtën së prituri në të ftohtë për të provuar shijen origjinale për herë të parë .

Vendndodhja e Sheshit Pushkin ishte masive, me kapacitet për të vendosur qindra njerëz. Ishte restoranti më i madh i McDonald’s në botë në atë kohë. Brenda, ishte plot gjallëri. Në shumicën e mënyrave, dukej si çdo McDonald’s tjetër i asaj epoke. Por kishte një flamur me çekan e drapër nën harqet e artë dhe një temë ndërkombëtare brenda, ku shfaqej një model i Big Benit të Londrës në dhomën e ngrënies.

Punonjësit me sy të shndritshëm të McDonald’s, të veshur me maska të markës ngjyrë gështenjë dhe buzëqeshje të mëdha, morën porositë e klientëve. Ata ishin të zgjedhurit rreth 630 punonjës u zgjodhën nga 27,000 aplikantë, sipas një artikulli të ëashington Post të vitit 1990. Ata iu nënshtruan një muaji trajnimi përpara se dyqani të hapej për biznes.

Harkat e arta ishin një sukses i menjëhershëm. Në ditën e parë, 30,000 njerëz u shërbyen, një rekord i McDonald’s për një ditë hapjeje, raportoi CBC në atë kohë. Vendndodhja madje duhej të qëndronte e hapur për orë më vonë se sa ishte planifikuar për shkak të turmave.

Mbërritja e McDonald’s në Moskë ishte më shumë se thjesht Big Mac dhe patate të skuqura, vuri në dukje Darra Goldstein, ëillcox B. dhe Harriet M. Adsit, profesoreshë e gjuhës ruse, emerita, në Kolegjin ëilliams. Ishte shembulli më i spikatur i glasnostit në veprim, përpjekja e Presidentit të Bashkimit Sovjetik, Mikhail Gorbechev për të hapur vendin e tij në rrënim ndaj marrëdhënieve ndërkombëtare.

“Kishte një çarje vërtet të dukshme në perden e hekurt,” tha ajo. “Ishte shumë simbolike për ndryshimet që po ndodhnin”. Rreth dy vjet më vonë, Bashkimi Sovjetik do të shembet.

Pas hapjes së atij vendi të parë, McDonald’s zgjeroi shtrirjen e tij brenda vendit. Që nga java e kaluar, kishte rreth 850 lokacione që operonin në Rusi.

Por pushtimi rus i Ukrainës bëri që McDonald’s të ndryshojë kurs, të paktën përkohësisht. Të martën, kompania njoftoi se do të ndalonte operacionet në ato restorante, pas vendimeve të ngjashme nga firmat e tjera perëndimore dhe presionit nga kritikët.

Për Goldstein, ky moment është po aq simbolik, por shumë më pak shpresëdhënës.

“Nëse hapja e McDonald’s në 1990 simbolizonte fillimin e një epoke të re në jetën sovjetike, një epoke me liri më të mëdha, atëherë dalja aktuale e kompanisë përfaqëson jo vetëm një mbyllje të biznesit, por të shoqërisë në tërësi,” tha ajo.