Analiza/ Rivendosja e Perandorisë është qëllimi final i Putinit për Rusinë

Leximi i mendjes së presidentit rus Vladimir Putin është rrallë një detyrë e drejtpërdrejtë, por me raste udhëheqësi i Kremlinit e bën të lehtë.

I tillë ishte rasti i para pak ditëve, kur Putin u takua me një grup sipërmarrësish të rinj rusë. Kushdo që kërkon të dhëna se cila mund të jetë fundi i lojës së Putinit për Ukrainën, duhet të lexojë transkriptin, të publikuar këtu në anglisht.

Fjalët e Putinit flasin vetë: Ajo që ai synon në Ukrainë është rikthimi i Rusisë si një fuqi perandorake.

Shumë vëzhgues morën shpejt një nga linjat më provokuese të Putinit, në të cilën ai e krahasoi veten me Pjetrin e Madh, carin modernizues të Rusisë dhe themeluesin e Shën Petersburgut, vendlindjes së Putinit, i cili erdhi në pushtet në fund të shekullit të 17-të.

“Pjetri i Madh zhvilloi Luftën e Madhe të Veriut për 21 vjet”, tha një Putin i qetë dhe me sa duket i vetëkënaqur. “Në pamje të parë, ai ishte në luftë me Suedinë duke i hequr diçka… Nuk po hiqte asgjë, po kthehej. Kështu ishte”. 

Nuk kishte rëndësi që vendet evropiane nuk e njohën pushtimin me forcë të territorit nga Pjetri i Madh, shtoi Putin.

“Kur ai themeloi kryeqytetin e ri, asnjë nga vendet evropiane nuk e njohu këtë territor si pjesë të Rusisë; të gjithë e njohën atë si pjesë të Suedisë”, tha Putin. “Megjithatë, nga kohra të lashta, sllavët jetonin atje së bashku me popujt fino-ugikë dhe ky territor ishte nën kontrollin e Rusisë. E njëjta gjë vlen edhe për drejtimin perëndimor, Narva dhe fushatat e tij të para. Pse do të shkonte atje? Ai ishte duke u kthyer dhe duke u përforcuar, kjo është ajo që ai po bënte”. 

Duke aluduar drejtpërdrejt në pushtimin e tij të Ukrainës, Putin shtoi: “Natyrisht, na ra neve në dorë të kthehemi dhe të përforcojmë gjithashtu.” 

Këto komente u dënuan me shpejtësi nga ukrainasit, të cilët i panë ato si një pranim i zhveshur i ambicieve perandorake të Putinit.

“Rrëfimi i Putinit për sekuestrimin e tokave dhe krahasimi i vetes me Pjetrin e Madh provon: nuk kishte asnjë “konflikt”, vetëm sekuestrim të përgjakshëm të vendit nën pretekste të sajuara të gjenocidit të njerëzve”, tha në Twitter këshilltari presidencial ukrainas Mykhailo Podolyak. “Ne nuk duhet të flasim për “shpëtimin e fytyrës [Rusisë]”, por për de-imperializimin e saj të menjëhershëm.” 

Këtu ka shumë për të zbërthyer, si për sa i përket historisë ashtu edhe çështjeve aktuale. Podolyak po aludonte të fliste në kryeqytetet ndërkombëtare për t’i ofruar Putinit një mënyrë për të shpëtuar fytyrën për të de-përshkallëzuar ose për të ndalur luftimet në Ukrainë. Presidenti francez Emmanuel Macron e ka udhëhequr atë akuzë, duke thënë fundjavën e kaluar se bota “nuk duhet të poshtërojë Rusinë” në kërkimin e një zgjidhjeje diplomatike.

Këto argumente mund të ishin dukur më të arsyeshme përpara 24 shkurtit. Në prag të pushtimit, Putini paraqiti një sërë ankesash për të argumentuar luftën, nga zgjerimi i NATO-s drejt lindjes deri tek dhënia e ndihmës ushtarake nga perëndimi në Ukrainë.

Por lexoni më nga afër transkriptin e komenteve të Putinit të enjten dhe fasada e pazareve racionale gjeopolitike do të zhduket.

“Për të pretenduar një lloj lidershipi – nuk po flas as për udhëheqje globale, dua të them lidership në çdo fushë – çdo vend, çdo popull, çdo grup etnik duhet të sigurojë sovranitetin e tij,” tha Putin. “Sepse nuk ka asnjë gjendje ndërmjetëse, asnjë shtet të ndërmjetëm: ose një vend është sovran, ose është një koloni, pavarësisht se si quhen kolonitë.” 

Me fjalë të tjera, ekzistojnë dy kategori të shtetit: sovrani dhe i pushtuari. Sipas pikëpamjes perandorake të Putinit, Ukraina duhet të bjerë në kategorinë e fundit.

Putin ka argumentuar prej kohësh se ukrainasit nuk kanë një identitet kombëtar legjitim dhe se shteti i tyre është, në thelb, një kukull e Perëndimit. Me fjalë të tjera, ai mendon se ukrainasit nuk kanë agjenci dhe janë një popull i nënshtruar.

Duke thirrur kujtimin e Pjetrit të Madh, bëhet gjithashtu e qartë se qëllimet e Putinit drejtohen nga njëfarë kuptimi i fatit historik. Dhe projekti i Putinit për restaurimin perandorak, teorikisht, mund të shtrihet në territore të tjera që dikur i përkisnin Perandorisë Ruse ose Bashkimit Sovjetik, diçka që duhet të ngrejë alarmin në të gjitha vendet që dolën nga rënia e Bashkimit Sovjetik.

Në fillim të kësaj jave, një deputet nga partia Rusia e Bashkuar pro-Kremlinit paraqiti një projektligj në Dumën e Shtetit, dhomën e ulët të parlamentit të Rusisë, që shfuqizonte një rezolutë sovjetike që njihte pavarësinë e Lituanisë. Lituania mund të jetë tani një anëtare e NATO-s dhe pjesë e Bashkimit Evropian, por në Rusinë e Putinit, ky lloj qëndrimi neo-kolonial është shfaqja më e sigurt e besnikërisë ndaj presidentit.

Dhe kjo nuk premton të mira për të ardhmen e Rusisë. Nëse nuk dënohet e kaluara perandorake e Rusisë – qoftë në maskën sovjetike apo cariste – ka më pak shanse që një Rusi pa Putin të braktisë modelin e nënshtrimit të fqinjëve të saj, ose të bëhet një shtet më demokratik.

Ish-këshilltari i sigurisë kombëtare i SHBA-së, Zbigniew Brzezinski, pohoi në mënyrë të famshme se Rusia mund të ndante rrugët me zakonet e saj perandorake vetëm nëse do të ishte e gatshme t’i dorëzonte pretendimet e saj Ukrainës.

“Nuk mund të theksohet mjaftueshëm se pa Ukrainën, Rusia pushon së qeni një perandori, por me Ukrainën e nënshtruar, Rusia bëhet automatikisht një perandori”, shkroi ai në 1994.

Putini, megjithatë, po mbështet në diçka të kundërt: që Rusia të mbijetojë, argumenton ai, ajo duhet të mbetet një perandori, pavarësisht nga kostoja njerëzore.

CNN, përshtati në shqip ©LAPSI.AL