• |
ide | kryesore

Apokalips i të nxehtit në Europë, temperatura ekstreme për Britaninë e Madhe dhe Francën

-Instant, Arkiva, Kryesore, Lajme



Britania po përgatitet këtë javë për atë që mund të jetë dita e saj më e nxehtë e regjistruar ndonjëherë në histori, ndërsa autoritetet franceze paralajmëruan për një “apokalips të nxehtit” dhe shërbimet e urgjencës në të gjithë Evropën u përballën me përhapjen e zjarreve dhe rritjen e numrit të vdekjeve.

Rekordet e të nxehtit u rrëzuan në disa vende të hënën, pasi Uellsi raportoi një maksimum të ri të të gjitha kohërave dhe Irlanda regjistroi temperaturën e saj më të lartë të ajrit në më shumë se një shekull. Më shumë rekorde mund të bien ndërsa vapa vazhdon të martën, me Britaninë që pret temperatura deri në 41 gradë Celsius – shumë më lart se rekordi prej 38.7 gradë Celsius, i vendosur në vitin 2019. Temperaturat qëndruan pak nën 40 Celsius në shumë zona të Francës të hënën, por pritet ta kalojnë këtë prag në Paris të martën.

Autoritetet britanike shpallën një emergjencë kombëtare dhe për herë të parë lëshuan një paralajmërim “të kuq ekstrem” të nxehtësisë për pjesë të mëdha të Anglisë, ndërsa shërbimi meteorologjik i Francës vendosi një pjesë të bregdetit të saj të Atlantikut nën nivelin më të lartë të mundshëm të alarmit.

Pjesa më e madhe e veriut të Italisë, e cila po përballet me një nga thatësirat më të këqija në dekada, ka mbetur në gjendje të jashtëzakonshme.

Nikos Christidis, një studiues i atribuimit të klimës në shërbimin e motit të Mbretërisë së Bashkuar, Met Office, tha se kjo pasqyron pritshmërinë e shkencëtarëve që ndryshimi klimatik po i bën më të shpeshta ngjarjet ekstreme të nxehtësisë.

“Shanset për të parë 40°C ditë në Mbretërinë e Bashkuar mund të jenë 10 herë më të mundshme në klimën aktuale, sesa në një klimë natyrore të pandikuar nga ndikimi njerëzor”, tha ai në një deklaratë.

Sfidat e nxehtësisë ekstreme po bëhen gjithnjë e më të dukshme, me shërbimet e zjarrfikësve nën presion, spitalet që përgatiten për rritje të shtrimeve dhe transportit, puna në zyrë dhe shkollat e ndërprera.

Në Britani, avionët u devijuan nga të paktën dy aeroporte, mes raporteve për “shkrirje” të pistave dhe rrugëve.

Më shumë se 15,000 njerëz u evakuuan mes zjarreve në Francë. Ministria e Brendshme njoftoi se do të vendosë qindra zjarrfikës shtesë në rajonet më të goditura, duke përfshirë plazhet e njohura dhe vendet e pushimeve në bregun perëndimor të vendit.

“Solidaritet i plotë me zjarrfikësit dhe viktimat e fatkeqësive”, shkroi kryeministrja franceze Élisabeth Borne në Twitter. Homologu i saj spanjoll, Pedro Sánchez, të dielën i bëri homazhe në Twitter një punonjësi të vdekur të shërbimit të urgjencës.

Të dhënat nga Instituti Shëndetësor publik i Spanjës Carlos III vlerësojnë se të paktën 350 njerëz vdiqën gjatë javës së kaluar si rezultat i nxehtësisë së vendit – shumë më lart se mesatarja javore prej rreth 60 vdekjesh, megjithëse në përputhje me ndikimin e episodeve të nxehtësisë në vitet e mëparshme. Instituti raportoi më shumë se 800 vdekje të lidhura me nxehtësinë muajin e kaluar, kur temperatura të ngjashme goditën vendin dhe pjesët e tjera të Evropës, me temperatura që arrinin midis 40 deri në 43 gradë Celsius.

Numri i viktimave mund të rritet ende mbi vlerësimet – ndonjëherë duhen ditë ose javë derisa autoritetet të kenë një kuptim të qartë të numrit të vdekjeve të lidhura me nxehtësinë, të cilat janë të vështira për t’u vlerësuar në kohë reale.

Autoritetet paralajmëruan se nxehtësia do të degradonte cilësinë e ajrit në qendrat kryesore të popullsisë urbane.

Sindikatat e spitaleve në Francë dhe vende të tjera paralajmëruan se vapa po u bën një barrë shtesë shërbimeve që tashmë po përballeshin me një rritje të shtrimeve në spital, të lidhura me koronavirusin në javët e fundit.

Agjencia e Sigurisë Shëndetësore e Mbretërisë së Bashkuar lëshoi një alarm të nxehtësisë së Nivelit 4, niveli më i lartë i tij, duke paralajmëruar se sëmundja dhe vdekja mund të ndodhin “në mesin e personave të aftë dhe të shëndetshëm”. Zyrtarët e shëndetit publik parashikuan se mijëra vdekje të tepërta mund të ndodhin. Ligjvënësi i Partisë Konservatore, John Hayes, i tha gazetës Telegraph se “kjo nuk është një botë e re e guximshme, por një botë e re frikacake ku jetojmë në një vend ku kemi frikë nga vapa”.

Por Britania nuk është projektuar për nxehtësinë ekstreme.

Shumë pak shtëpi kanë ajër të kondicionuar, dhe në vend të kësaj shtëpitë janë ndërtuar tradicionalisht për të mbajtur nxehtësinë. Ekipet e mirëmbajtjes po përhapnin rërë në autostrada që asfalti në rrugë të mos shkrihet.

Penny Endersby, shefi operativ i Met Office, i quajti temperaturat e parashikuara “absolutisht të paprecedenta”.

Ajo pranoi se ndërsa shumë britanikë zakonisht shijonin një magji të ngrohtësisë me diell, “ky nuk është ai lloj moti,” tha Endersby. “Stilet tona të jetesës dhe infrastruktura jonë nuk janë përshtatur me atë që po vjen.”

Temperaturat ekstreme detyruan devijimin e fluturimeve nga baza ajrore RAF Brize Norton dhe Aeroporti Luton të hënën. Forca Ajrore Mbretërore tha se devijimi “nuk kishte ndikim në operacionet e RAF”. Luton, një nga aeroportet më të ngarkuara të vendit, tha se riparimet ishin ende duke u zhvilluar deri në orët e vona të pasdites me kohën lokale, pasi një “defekt në sipërfaqe” u vu re në pistën e tij.

Në Londër, punëtorët mbështollën urën historike Hammersmith mbi lumin Tamiz me letër izoluese argjendi për të mbrojtur hapësirat prej gize nga plasaritja.

Zyrtarët e transportit urdhëruan trenistët të ngadalësojnë shpejtësinë e trenave pasi ekuipazhet e mirëmbajtjes kishin në vëzhgim shinat e çelikut që përkuleshin.

Një menaxher i Rrjetit Hekurudhor, Jake Kelly, i tha BBC Radio të hënën në mëngjes se sistemi ishte nën “stres të jashtëzakonshëm”.

“Hekurudha jonë përbëhet nga shumë komponentë, shumë prej tyre metalikë, të cilët zgjerohen nga nxehtësia,” tha Kelly.

Kryetari i Bashkisë së Londrës Sadiq Khan paralajmëroi qytetarët që të shmangin të gjithë transportin publik, duke përfshirë metronë e Londrës, “nëse nuk është absolutisht e nevojshme”. Metroja bëhet sauna në ditët e nxehta. Sistemi, pjesë të të cilit datojnë në Epokën Viktoriane, nuk ka parë kurrë temperatura si ato që parashikohen.

Në Francë, operatori kombëtar hekurudhor SNCF u bëri thirrje udhëtarëve që të mbanin shishe uji dhe të përgatiteshin për vonesa.
Vapa e kësaj vere ka ringjallur një debat se si të përgatiten qytetarët për ndikimin e ndryshimeve klimatike.

Ndërsa shqetësimet mjedisore mbi përdorimin e ajrit të kondicionuar mbeten të përhapura në Evropë, me rreth 75 përqind të të gjithë francezëve që nuk kanë ajër të kondicionuar, ai shihet gjithnjë e më shumë si një mjet kyç për të mbrojtur grupet më të cenueshme.

Pasi një valë e nxehtë vrau rreth 15,000 njerëz në Francë në vitin 2003, shtëpitë franceze të të moshuarve zhvilluan plane emergjence. Shumë prej tyre tani janë të pajisura me dhoma me ajër të kondicionuar, ajrim shtesë ose spërkatës që ftohin fasadat e ndërtesave.

Në Paris, autoritetet e qytetit inkurajuan banorët dhe turistët të përdorin një faqe interneti të dedikuar për të gjetur 900 “ishuj të freskisë”, duke përfshirë parqet e qytetit, varrezat, pishinat dhe muzetë. Faqja gjithashtu tregon për “rrugë ftohëse” të dedikuara – për shembull, rrugë me pemë të harlisura – që lidhin ato hapësira. Disa ndërtesa përdorin tuba uji të ftohtë si një alternativë më miqësore me mjedisin ndaj ajrit të kondicionuar.

Studimet sugjerojnë se masa të tilla kanë ulur vdekshmërinë e lidhur me nxehtësinë që nga viti 2003, gjë që ka inkurajuar më shumë plane përshtatjeje në qytete si Parisi. Gjatë viteve të ardhshme, kryeqyteti francez dëshiron të mbjellë dhjetëra mijëra pemë shtesë, mes shpresave se ato mund të ndihmojnë në uljen e temperaturave të ajrit dhe sipërfaqes në sheshet me kalldrëm dhe rrugët e asfaltuara që bllokojnë nxehtësinë.

Por ndërsa ndryshimi i klimës përparon, ishujt gjithnjë e më brutalë të nxehtësisë që ndërtohen në zonat urbane mund të paraqesin rreziqe që mund të jenë përtej zgjidhjeve konvencionale – edhe sot, diferenca në temperatura midis Parisit dhe rrethinave të tij më të gjelbra ndonjëherë mund t’i afrohet 10 gradë Celsius. Njerëzit që jetojnë në zona më të varfra, të cilët kanë më shumë gjasa të jetojnë në ndërtesa të parinovuara dhe pa akses të lehtë në hapësirat e gjelbra, janë veçanërisht të prekur. Shumë prej banorëve të moshuar që vdiqën në valët e fundit të të nxehtit në Francë ishin në shtëpi dhe jo në ambientet e infermierisë.

Në zonat rurale, valët e të nxehtit pritet të kenë një ndikim gjithnjë e më serioz në prodhimin bujqësor. Këtë vit, fermerët francezë u përballën me një përzierje ngricash, një maj të nxehtë rekord të shoqëruar nga një thatësirë pranverore dhe stuhi të forta breshëri që sollën reshje të mëdha shiu, të ndjekur nga thatësira më e madhe këtë verë.

“Thatësira në pjesën më të madhe të Evropës është kritike,” përfundoi dega e kërkimit të Komisionit Evropian në një raport të lëshuar të hënën, i cili paralajmëroi se “një pjesë tronditëse e Evropës” – rreth gjysma e territorit të Bashkimit Evropian dhe Britanisë – është tani në rrezik nga thatësira.



4 Comments

  1. si pa dashje Berisha ka “harruar” sa ka kushtuar rruga e Kombit, mbi 22 milione euro per kilometer dhe 66 km kane kaluar tashme koston e 1.5 miliarde eurove, si dhe 230 milione eurot e perfituara e zhdukura nga basha dhe ai, per te cilat kane mbyllur nje hetim me procedure!Europa di te shpetoje nga e keqja e natyre,por duhet te djegim salih karaxhic berishen sepse ky eshte djalli ne kete vend

  2. O kari me zile flet për motin, për të nxehtin e padurueshem që ka kapur Europën. C’hyn Berisha këtu?
    Është si pune shërbimi sinoptik.
    Ik futi një sy gjumë se do jesh i lodhur!

  3. Njëherë që e goditën me levë në 97’, ky po bënte një cikël shkrimesh, që ishin bombë. Kur na lajmërojnë që kanë goditur Edi Ramën.

    Kishte Martini një benz të bardhë, që herë ecte, herë nuk merrte marshet. Shkuam te spitali, vjen edhe Ben Blushi, aty gjejmë ata të SHIK-ut.

    Na thoshin doktorët në vesh, na kanë urdhëruar të mos i bëjmë gjilpërën e tetanozit.Astriti dhe ky shpellkari bythqir i salihut qe di te bej vetem nje pune mbajtja e shishes se shurres te mengjesit dhe te dy kata shpellkare mbajne dhe nje kampion

Lini një Përgjigje

Adresa juaj email s’do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme janë shënuar me një *