Brazili ka marrë një kthesë në të majtë pasi ish-presidenti Luiz Inácio Lula da Silva mundi në zgjedhjet presidenciale presidentin aktual të ekstremit të djathtë Jair Bolsonaro.
Pas një fushate përçarëse, e cila pa dy rivalë të hidhur në anët e kundërta të spektrit politik të shkojnë kokë më kokë, Lula fitoi 50.9% të votave. Ato mjaftuan të mposhtnin Jair Bolsonaron, mbështetësit e të cilit kishin qenë të sigurt për fitoren.
Por ndarja që kanë nxjerrë në pah këto zgjedhje nuk ka gjasa të zhduket.
Është një rikthim mahnitës për një politikan që nuk mundi të kandidonte në zgjedhjet e fundit presidenciale në 2018 sepse ishte në burg dhe i ndalohej të kandidonte për postin.
Ai ishte shpallur fajtor për marrjen e ryshfetit nga një firmë ndërtimi braziliane në këmbim të kontratave me kompaninë shtetërore të naftës braziliane Petrobras.
Lula kaloi 580 ditë në burg para se t’i anulohej dënimi dhe t’i rikthehej përplasjes politike.
“Ata u përpoqën të më varrosnin të gjallë dhe ja ku jam,” tha ai, duke nisur fjalimin e tij të fitores.
Që nga njoftimi, urimet kanë ardhur nga liderët në mbarë botën, duke përfshirë presidentin e SHBA Joe Biden, i cili vuri në dukje se rezultati erdhi “pas zgjedhjeve të lira, të drejta dhe të besueshme”. Ai shtoi se mezi pret vazhdimin e bashkëpunimit.
Presidenti rus Vladimir Putin ofroi gjithashtu “urimet e tij të sinqerta”, duke thënë se rezultatet kishin konfirmuar “autoritetin politik mbresëlënës” të Lulës.
Narendra Modi i Indisë tha se priste me padurim thellimin e lidhjeve, ndërsa kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Rishi Sunak shkroi në Twitter: “Unë pres që të punojmë së bashku për çështjet që kanë rëndësi për Mbretërinë e Bashkuar dhe Brazilin, nga rritja e ekonomisë globale te mbrojtja e burimeve natyrore të planetit dhe promovimi i vlerave demokratike”.
Pesë fakte kryesore për Lulën
-77 vjeç
-Krah i majtë
-Ish metalpunues
-President nga 2003-2010
-U burgos në 2018, por dënimi u hodh poshtë më vonë
Sondazhet e opinionit sugjeruan që në fillim se ai do të fitonte zgjedhjet, por kur epërsia e tij në raundin e parë ishte shumë më e ngushtë se sa parashikohej, shumë brazilianë filluan të dyshonin në saktësinë e tyre.
Mbështetësit e Jair Bolsonaro – të inkurajuar nga pretendimet e kandidatit të tyre se “establishmenti” dhe media ishin kundër tij dhe për këtë arsye nënvlerësonin mbështetjen e tij – kishin besim të plotë në fitoren e tij.
Fitorja e liderit të krahut të majtë ka të ngjarë të rëndojë me këta tifozë të Bolsonaros, të cilët etiketojnë në mënyrë rutinore Lulën “një hajdut” dhe argumentojnë se anulimi i dënimit të tij nuk do të thotë se ai ishte i pafajshëm, thjesht se nuk u ndoq procedura e duhur ligjore.
Dhe ndërsa Jair Bolsonaro ka humbur, ligjvënësit pranë tij fituan shumicën në Kongres.
Kjo do të thotë se Lula do të përballet me kundërshtime të ashpra ndaj politikave të tij në organin legjislativ kur të marrë detyrën më 1 janar.
Por Lula, i cili shërbeu dy mandate në detyrë midis janarit 2003 dhe dhjetorit 2010, nuk është i panjohur për krijimin e aleancave politike.
Si zëvendës-president, ai zgjodhi ish-rivalin Geraldo Alckmin, i cili garoi kundër Lulës në zgjedhjet e mëparshme.
Strategjia e tij për të krijuar një biletë “uniteti” duket se ka dhënë rezultat dhe ka tërhequr votuesit në tufë, të cilët mund të mos kenë menduar të votojnë ndryshe për Partinë e tij të Punëtorëve.
Në fjalimin e tij të fitores, Lula pati një ton pajtues, duke thënë se do të qeveriste për të gjithë brazilianët dhe jo vetëm ata që votuan për të.
“Ky vend ka nevojë për paqe dhe unitet. Kjo popullatë nuk dëshiron të luftojë më,” tha ai.
Jair Bolsonaro nuk ka pranuar ende humbjen. Fushata kishte qenë pjesërisht kaq e tensionuar sepse presidenti i ekstremit të djathtë kishte hedhur dyshime – pa ofruar asnjë provë – mbi besueshmërinë e sistemit elektronik të votimit të Brazilit.
Kjo nxiti frikën se ai mund të mos e pranonte rezultatin nëse do të shkonte kundër tij.
Megjithatë, një ditë para raundit të dytë, ai deklaroi se: “Nuk ka as më të voglin dyshim. Kush ka më shumë vota, i merr [zgjedhjet]. Kjo është ajo që ka demokracia.”
Pesë fakte kryesore për Bolsonaro
-67 vjeç
-E djathta ekstreme
-Ish kapiten në ushtri
-Kandidon për një mandat të dytë radhazi
-Ka hedhur dyshime të pabazuara mbi besueshmërinë e sistemit elektronik të votimit në Brazil
Në ditën e zgjedhjeve, autobusët që transportonin votuesit në qendrat e votimit u ndaluan nga policia në atë që fushata e Lulës tha se ishte një përpjekje për t’i penguar ata të votonin.
Kreu i gjykatës zgjedhore, Alexandre de Moraes, urdhëroi policinë e autostradës të heqë të gjitha bllokimet dhe kontrollet.
Ai tha se disa votues ishin vonuar, por asnjë nuk ishte penguar të votonte. Megjithatë incidentet ngritën ndjeshëm tensionet.
Tani ka shumë pritje se kur dhe çfarë do të thotë zoti Bolsonaro tani që është zyrtare që u hodhën më pak vota për të sesa për Lulën.
Zgjedhjet jo vetëm që janë ndjekur nga afër në Brazil, por edhe jashtë saj, me aktivistët mjedisorë veçanërisht të shqetësuar se katër vitet e tjera të një qeverie Bolsonaro do të kishin çuar në shpyllëzim të mëtejshëm në pyjet tropikale të Amazonës.
Lula iu referua kësaj frike në fjalimin e tij të fitores duke thënë se ai ishte “i hapur ndaj bashkëpunimit ndërkombëtar për të mbrojtur Amazonën”.
“Sot i themi botës se Brazili është kthyer. Është shumë i madhe për t’u dëbuar në këtë rol të trishtuar të parisë globale,” shtoi ai në një sulm ndaj rivalit të tij.
Por në qendër të fjalimit të tij ishte një premtim për të trajtuar urinë, e cila ka qenë në rritje në Brazil dhe që po prek më shumë se 33 milionë.
Çelësi i popullaritetit të Lulës gjatë dy mandateve të tij të para në detyrë ishte nxjerrja e miliona brazilianëve nga varfëria.
Por në një ekonomi post-pandemike, gjetja e financave për të rikrijuar atë arritje nuk do të jetë një detyrë e lehtë, veçanërisht nëse ai pengohet nga një Kongres armiqësor.
BBC, përshtati në shqip ©LAPSI.AL
TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSEVTAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSEVTAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSEVTAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSEVTAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSETAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE TAKSE
Zgjedhjet ne Brazil u vodhen nga e majta ekstreme me te njejtin stil dhe sistem votimi si ne amerike. Imagjino kane 80 vjecaret “alternative” pasi jane me te kontrollueshem nga globalistet per te cuar perpara axhenden e tyre.
shume e sakte
respekte
Nje i korruptuar me vendim gjykate qe na shpallet si hero vetem se eshte i majte.
Zgjedhjet u vodhen ne te njejten menyre si do vidhen ne vazhdim kudo, nga software qe i manaxhon ne favor te sherbyesve te axhendes globale.