A jemi ne në Perëndim më të dobët se ukrainasit?

Nga Nicholas Kristoff, New York Times 

“Ne do të të rrahim derisa të dalë ukrainasja nga ty dhe ta duash Rusinë,” i tha një hetues rus një të mbijetuare të torturës me të cilën fola në Ukrainë, përpara se ai ta fshikullonte dhe ta përdhunonte atë. Kjo duket një përmbledhje mjaft e mirë e strategjisë së Vladimir Putin.

Nuk po funksionon në Ukrainë, ku mizoritë e Putinit duket se po forcojnë vullnetin për të luftuar. Ajo grua e guximshme triumfoi mbi hetuesit e saj, megjithëse me kosto të tmerrshme personale.

Por shqetësohem se ne në Perëndim jemi më të dobët. Disa nga vendimet më të rëndësishme që Shtetet e Bashkuara do të marrin në muajt e ardhshëm përfshijnë nivelin e mbështetjes që do t’i ofrojmë Ukrainës, dhe unë kam pasur reagime nga disa lexues që mendojnë se Presidenti Biden po bën një gabim të tmerrshëm duke ndihmuar me vendosmëri Ukrainën të zmbrapsë Rusinë.

Një grua e quajtur Nancy protestoi në faqen time në Facebook se isha më e interesuar për të siguruar kufirin e Ukrainës sesa kufirin amerikan. Ajo argumentoi se ne duhet të përqendrohemi në sfidat tona dhe jo në ato të Ukrainës.

“Ne jemi plot me borxhe, por financojmë një luftë në të cilën nuk duhet të përfshihemi,” tha ajo. “Mjaft është mjaft”.

Sondazhet tregojnë se mbështetja amerikane për ndihmën për Ukrainën është ende e fuqishme, por në rënie, veçanërisht midis republikanëve. Dhe pothuajse gjysma e amerikanëve duan që Shtetet e Bashkuara ta shtyjnë Ukrainën “të vendoset për paqe sa më shpejt të jetë e mundur”, edhe nëse humbet territor – një zbulim që duhet të gëzojë zemrën e Vladimir Putinit.

Lodhja me mbështetjen perëndimore për Ukrainën mund të vazhdojë të fitojë terren në muajt e ardhshëm pasi njerëzit lodhen nga çmimet e larta të energjisë dhe, në rastin e disa vendeve evropiane, nga ndërprerjet e mundshme të energjisë elektrike.

Pra, më lejoni t’i drejtohem Nancy-t dhe të tjerëve, se pse ne duhet të vazhdojmë t’i ofrojmë armë Ukrainës.

Keqkuptimi themelor midis shumë republikanëve të Kongresit (dhe disa progresistëve në të majtë) është se ne po i bëjmë një nder Ukrainës duke i dërguar armë. Jo. Ne po mbajmë pallton e Ukrainës, ndërsa ajo po sakrifikon jetë dhe infrastrukturë në mënyra që na sjellin dobi, duke degraduar kërcënimin ushtarak të Rusisë ndaj NATO-s dhe Evropës Perëndimore – dhe kështu ndaj nesh.

“Po na bëjnë një nder; ata po luftojnë luftën tonë”, më tha Uesli Klark, gjenerali amerikan në pension dhe ish-komandant suprem aleat i forcave të NATO-s në Evropë. “Lufta në Ukrainë është një luftë për të ardhmen e komunitetit ndërkombëtar.” 

Nëse lufta përfundon në një mënyrë të favorshme për Rusinë, argumenton ai, do të jetë një botë më pak e sigurt për amerikanët. Një mësim që bota do të merrte do të ishte rëndësia kryesore e posedimit të armëve bërthamore, sepse Ukraina u pushtua pasi hoqi dorë nga arsenali i saj bërthamor në vitet 1990 – dhe kokat bërthamore të Rusisë sot parandalojnë një përgjigje më të fortë ushtarake perëndimore.

“Nëse Ukraina bie, sigurisht që do të ketë një valë të përhapjes bërthamore,” paralajmëroi Clark.

Për vite me radhë, strategët ushtarakë kanë frikë nga një inkursion rus në Estoni që do të sfidonte NATO-n dhe do të kushtonte jetë mes trupave amerikane. Ukrainasit po dobësojnë forcat ruse në mënyrë që të zvogëlojnë këtë rrezik.

Më gjerësisht, ndoshta kërcënimi i vetëm më i madh për paqen botërore në dekadën e ardhshme është rreziku i një konflikti në ngushticën e Tajvanit që përshkallëzohet në një luftë midis Amerikës dhe Kinës. Për të zvogëluar këtë rrezik, ne duhet të ndihmojmë Tajvanin të ndërtojë kapacitetin e tij parandalues. Por, ndoshta mënyra më e thjeshtë për të reduktuar gjasat që Xi Jinping të veprojë në mënyrë agresive është të qëndrojmë të bashkuar kundër pushtimit të Rusisë. Nëse Perëndimi lëkundet dhe lejon Putinin të fitojë në Ukrainë, Xi do të ndiejë besim më të madh se ai mund të fitojë në Tajvan.

Putini ka qenë një ngacmues destabilizues dhe brutal për shumë vite – nga Çeçenia në Siri, Gjeorgjia në Moldavi – pjesërisht sepse bota nuk ka qenë e gatshme t’i rezistojë dhe pjesërisht sepse ai zotëron një forcë të fuqishme ushtarake që Ukraina tani po e çmonton. Përveç energjisë, ekonomia e Rusisë nuk është thelbësore.

“Putini dhe Rusia janë të dobët”, më tha Viktor Jushçenko, një ish-president ukrainas që sfidoi Rusinë dhe më pas u helmua dhe u shpërfytyrua në mënyrë misterioze. “Rusia është një vend i varfër, një shtojcë e naftës në botë, një pikë karburanti.” 

Bota i detyrohet Ukrainës për gatishmërinë e saj për t’i bërë ballë Putinit. Nëse ka ndonjë gjë, unë do të doja të shihja administratën e Bidenit të rrisë me kujdes aftësitë e armatimit që furnizon Ukrainën, sepse mund të jetë se mënyra më e mirë për t’i dhënë fund luftës është thjesht të sigurohet që Putini të shohë se kostoja e saj nuk ia vlen më të pagohet.

Nuk dua të sugjeroj se kushdo që mbështet negociatat e paqes është i mallkuar, i lodhur ose miop. Gjenerali Mark Milley dhe zyrtarë të tjerë të Pentagonit janë të shqetësuar në mënyrë të kuptueshme se konflikti në Ukrainë mund të dalë jashtë kontrollit në një luftë bërthamore. Ky është një shqetësim legjitim dhe është gjithmonë mirë të shikosh nëpër mjegullën e luftës për të dalë jashtë pjerrëve. Por, përkulja ndaj shantazhit bërthamor dhe shpërblimi i një pushtimi do të krijonte rreziqet e veta për shumë vite në vijim, dhe në ekuilibër këto rreziqe duken më të mëdha se ato të mbajtjes së kursit aktual.

Duke argumentuar që Perëndimi të qëndrojë me Ukrainën, unë kam theksuar interesin tonë kombëtar për ta bërë këtë. Por ne kemi vlerat në lojë si dhe interesat, sepse ka edhe një pyetje morale për t’u përballur.

Kur një komb pushton një fqinj dhe kryen vrasje, plaçkitje dhe përdhunim, kur trafikon mijëra fëmijë, kur shkatërron rrjetin elektrik për t’i bërë civilët të ngrijnë në dimër – në një stuhi të tillë krimesh të mundshme lufte, neutraliteti nuk është përparësor.

Të mos e lëmë Rusinë të mposhtë ukrainasin brenda nesh. Bota mund të përdorë një transplant të shtyllës kurrizore nga ukrainasit trima.

Përshtati në shqip ©LAPSI.AL