Pesë pikat kyçe nga vizita historike e Zelenskit në SHBA

Treqind ditë pasi vendi i tij u pushtua nga Rusia, presidenti ukrainas Volodymyr Zelenski shkoi në Uashington, SHBA, për bisedime mbi atë që mund të sjellin 300 ditët e ardhshme.

E mbështjellë me fshehtësi deri në minutën e fundit, vizita historike ishte e rënduar me simbolikë, nga xhupi jeshil i Zelenskit deri te kravata me vija blu-verdhë e Presidentit Joe Biden deri te flamuri i betejës ukrainas i shpalosur në dyshemenë e Dhomës së Përfaqësuesve.

Por udhëtimi ishte shumë më tepër se simbole. Biden nuk do ta ftonte Zelenskin në Uashington – dhe do të duronte një udhëtim të rrezikshëm jashtë Ukrainës për herë të parë që nga fillimi i luftës – nëse ai nuk do të besonte se diçka reale mund të realizohej duke u takuar ballë për ballë në vend të telefonit.

Lexo më tej: Pse vizita surprizë e Zelenskit në SHBA është shumë e rëndësishme 

Duke dalë nga bisedimet e tyre, të dy burrat e bënë të qartë se e shohin luftën duke hyrë në një fazë të re. Ndërsa Rusia dërgon më shumë trupa në vijat e frontit dhe zhvillon një fushatë brutale ajrore kundër objektivave civile, frika për një ngërç po rritet.

Megjithatë, ndërsa Zelenski u largua nga Uashingtoni për një udhëtim kthimi të gjatë dhe po aq të rrezikshëm në Ukrainë, nuk ishte e qartë se një rrugë për t’i dhënë fund konfliktit ishte më e qartë.

Biden dhe Zelenski përpiqen të kuptojnë se si përfundon lufta

Fitimi i qartësisë se ku qëndron Zelenski kur bëhet fjalë për përfundimin e luftës ishte ndër prerogativat për ta sjellë atë në Shtëpinë e Bardhë. Udhëheqësi ukrainas kishte shprehur më parë një dëshirë për një “paqe të drejtë” që do t’i jepte fund konfliktit – një pikë që zyrtarët amerikanë thanë se do të ishte në qendër të bisedimeve të tyre të mërkurën.

Por të mërkurën, Zelenski përdori retorikë luftarake që sugjeronte se një paqe e tillë nuk ishte afër, duke thënë se rruga për t’i dhënë fund luftës nuk do të përfshinte lëshime ndaj Rusisë.

“Për mua si president, ‘vetëm paqja’ nuk është kompromis”, tha ai, duke treguar se nuk sheh ndonjë rrugë drejt paqes që përfshin heqjen dorë nga territori apo sovraniteti i Ukrainës.

Më vonë, në fjalimin e tij në Kongres, Zelenski tha se ai i kishte paraqitur Bidenit një formulë paqeje prej 10 pikash – megjithëse zyrtarët amerikanë thanë më pas se ishte i njëjti plan që ai u ofroi liderëve botërorë në samitin e Grupit 20 muajin e kaluar.

Midis vendeve perëndimore që janë mbledhur në mbështetje pas Zelenskit, ka pasur shqetësime të vazhdueshme se cili mund të jetë plani afatgjatë i Zelenski.

Nga ana e tij, Biden tha se i takon Zelenskit të “vendoste se si dëshiron që lufta të përfundojë”, një pikëpamje e mbajtur prej kohësh që lë shumë pyetje pa përgjigje.

Zelenski tregon se e njeh audiencën e tij dhe tregon aftësitë e tij si show-man

Zelenski e plotësoi fjalimin e tij para ligjvënësve me referenca në historinë amerikane, nga Beteja kritike e Saratogës gjatë Luftës Revolucionare Amerikane deri te Beteja e Bulge në Luftën e Dytë Botërore.

Ai e mbajti fjalimin e tij në anglisht, një zgjedhje e qëllimshme që ai e dërgoi telegrafisht përpara fjalimit. Edhe veshja e tij, këmisha e njohur tashmë e gjelbër e Ushtrisë, pantallonat me xhepa dhe çizmet, dukeshin të dizajnuara për t’i kujtuar audiencës se ishin në prani të një udhëheqësi të kohës së luftës.

Gjatë rrjedhës së konfliktit, Zelenski ka demonstruar një aftësi të mprehtë për të tërhequr audiencën e tij, qofshin ato legjislaturat kombëtare ose audienca e Grammy-ve.

Të mërkurën, ai u përpoq të shfrytëzonte reagimin emocional të amerikanëve ndaj vuajtjeve të vendit të tij, duke evokuar netët e errëta të dimrit ndërsa Rusia kërkon të ndërpresë furnizimin me energji të Ukrainës.

“Për dy ditë do të festojmë Krishtlindjet. Ndoshta me qiri. Jo sepse është më romantike, jo, por sepse nuk do të ketë – nuk do të ketë energji elektrike”, tha ai.

Por ai dukej gjithashtu i vetëdijshëm se shumë amerikanë – duke përfshirë disa republikanë në Kongres – kanë pyetur veten me zë të lartë se pse nevojiten miliarda dollarë amerikanë për një konflikt mijëra milje larg. Ai u përpoq të bënte kauzën për më shumë sesa atdheun e tij.

“Beteja nuk është vetëm për jetën, lirinë dhe sigurinë e ukrainasve apo të ndonjë kombi tjetër që Rusia përpiqet ta pushtojë”, tha ai. “Lufta do të përcaktojë se në çfarë bote do të jetojnë fëmijët dhe nipërit tanë.” 

Ai shtoi, “Paratë tuaja nuk janë bamirësi. Është një investim në sigurinë dhe demokracinë globale që ne e trajtojmë në mënyrën më të përgjegjshme.”  

Zelenski më në fund pranon udhëtimin që iu ofrua dhe merr municionin

Në fillim të luftës së Rusisë në Ukrainë, Zelenski hodhi poshtë një ofertë amerikane për ta evakuuar atë nga Kievi.

“Kam nevojë për municion, jo për një udhëtim”, u tha Zelenski SHBA.

Dhjetë muaj më vonë, ai i mori të dyja. Kur Zelenski u ul jashtë Uashingtonit me një aeroplan ushtarak amerikan të mërkurën, mbërritja e tij kufizoi një sprint 10-ditor nga zyrtarët amerikanë dhe ukrainas për të organizuar një vizitë të rrezikshme gjatë kohës së luftës që synonte të mblidhte mbështetjen për rezistencën e vazhdueshme të Ukrainës ndaj pushtimit të Rusisë.

Pak përpara mbërritjes së Zelenski, administrata Biden njoftoi se po dërgon gati 2 miliardë dollarë ndihmë shtesë për sigurinë në Ukrainë, duke përfshirë një sistem të ri të sofistikuar të mbrojtjes ajrore Patriot që Zelenski e ka kërkuar prej muajsh.

Në peshimin e vizitës, Zelenski u sugjeroi këshilltarëve se nuk donte të udhëtonte në Uashington nëse nuk kishte pasur një zhvillim të rëndësishëm në marrëdhëniet dypalëshe me Shtetet e Bashkuara, sipas një burimi të njohur me këtë çështje. Zelenski e shikoi vendimin e SHBA për të dërguar një sistem të mbrojtjes raketore Patriot në Ukrainë si një ndryshim të madh në marrëdhëniet midis dy aleatëve.

Megjithatë, duke qëndruar përkrah Bidenit, ai ishte i sinqertë se nuk e shihte si të mjaftueshëm sistemin e vetëm Patriot.

“Ne do të donim të kishim më shumë Patriotë,” tha ai ndërsa Biden qeshte. “Më vjen keq, por ne jemi në luftë.” 

Një front i bashkuar në një nga marrëdhëniet më të ndërlikuara në botë

Duke folur më vonë në Kongres, Zelenski ishte përsëri i sinqertë se ai nuk besonte se mbështetja amerikane ishte e mjaftueshme.

“A mjafton? Sinqerisht, jo me të vërtetë,” tha ai për artilerinë që SHBA ka ofruar deri tani.

Kërkesa e sinqertë e Zelenskit për më shumë Patriotë dhe përgjigja e qetë e Biden-it përbënin një dritare në një nga marrëdhëniet më të ndërlikuara në botë.

Në sipërfaqe, Biden dhe Zelenski kanë mbajtur një partneritet të fortë. Dhe Zelenski ishte i qartë në lëvdatat e tij për Bidenin ndërsa ai shkoi nga Zyra Ovale në Dhomën Lindore në Capitol Hill.

Megjithatë, nuk duhet shumë për të parë tensionet nën sipërfaqe. Zelenski ka nxitur vazhdimisht për mbështetje shtesë të SHBA-së, pavarësisht nga dhjetëra miliarda dollarë ndihmë ushtarake që Biden i ka drejtuar vendit të tij.

Kjo nuk ka qenë gjithmonë mirë me Bidenin ose ekipin e tij. Por siç ka bërë me një mori liderësh të tjerë të huaj, Biden u shfaq i vendosur të mërkurën për të përkthyer afërsinë fizike në të kuptuarit më mirë të homologut të tij.

“E gjitha ka të bëjë me shikimin e dikujt në sy. E kam fjalën sinqerisht. Unë nuk mendoj se ka ndonjë gjë që zëvendëson për uljen ballë për ballë me një mik apo një armik dhe t’i shikosh ata në sy,” tha ai.

Një vizitë që simbolizon një ‘fazë të re’ në luftë

Biden e ftoi Zelenskin në Uashington këtë javë, sepse ai beson se lufta në Ukrainë po hyn në një “fazë të re”, thanë zyrtarët përpara vizitës. Ndërsa dimri fillon dhe Rusia vazhdon të synojë infrastrukturën civile, momenti dukej i pjekur që Zelenski të bënte një thirrje dramatike publike për mbështetje të vazhdueshme ndërkombëtare.

Megjithatë, faza e re nuk është vetëm në fushën e betejës. Në mbarë botën, liderët po përballen me pasojat e hidhura të pushtimit rus. Çmimet më të larta të energjisë dhe ushqimeve, pjesërisht të krijuara nga sanksionet e ashpra ndaj Moskës, kanë shkaktuar telashe për politikanët në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara.

Në Uashington, republikanët e përgatitur për të marrë kontrollin e Kongresit e kanë bërë të qartë se nuk do të vulosin secilën prej kërkesave të Biden për ndihmë në Ukrainë, megjithëse frika se financimi do të thahet plotësisht duket i pabazuar. (përktheu lapsi.al) Kongresi është në prag të miratimit të gati 50 miliardë dollarëve ndihmë shtesë për sigurinë dhe ekonominë.

Duke folur me ligjvënësit, Zelenski iu referua në mënyrë të përsëritur anëtarëve të “të dyja palëve”, duke kërkuar ta përcaktojë kauzën e tij si një çështje dypartiake.

Megjithatë, disa republikanë refuzuan të merrnin pjesë në fjalimin e Zelenskit në Kongres, një protestë ndaj asaj që ata pretendojnë se janë dollarë të pakufizuar që shkojnë jashtë SHBA-së.

Ishte kundër atij sfondi që Biden këmbënguli se mbështetja e SHBA do të vazhdonte për muaj të tërë.

Ai tha se ishte “e rëndësishme për popullin amerikan dhe për botën, të dëgjonte drejtpërdrejt nga ju, zoti President, për luftën e Ukrainës dhe nevojën për të vazhduar të qëndrojmë së bashku përmes vitit 2023”.  

CNN, përshtati në shqip ©LAPSI.AL