Një kafkë dinozauri 95 milion vjeçare është zbuluar në Winton, Queensland të Australisë. Ajo është identifikuar nga paleontologët si kafka e parë pothuajse e plotë e sauropodit e gjetur ndonjëherë në këtë vend. Kafka i përket një dinozauri Diamantinasaurus Matildae, me nofkën “Ann”, që jetoi midis 95 dhe 98 milion vjet më parë. Është ekzemplari i katërt i kësaj specie të zbuluar ndonjëherë.
Studiuesi kryesor i studimit, Dr. Stephen Poropat i Universitetit Curtin tha se ishte “me të vërtetë e mahnitshme të jesh në gjendje të gjesh një kafkë. Ato janë mjaft të rralla dhe aq më tepër për formën në të cilën ajo ishte ruajtur”.
Sauropodët ishin një grup dinosaurësh me qafë të gjatë që përfshinin Brachiosaurus dhe Brontosaurus. Ata kishin kafka të vogla në krahasim me madhësinë e trupit të tyre, me kocka mjaft delikate të kafkës.
“Ata duhet të kenë qenë një objektiv i mirë për dinozaurët grabitqarë apo edhe për kafshët e tjera” tha Poropat. Ai tha se me zbulimet e mëparshme të sauropodëve kishin qenë “ndonjë varg vertebrash të qafës sepse koka ishte zhdukur”.
Diamantinasaurus Matildae ishte një titanosaur, një lloj sauropodi që përfshinte kafshët më të mëdha tokësore në ekzistencën historike. Zbulimi i kafkës së Diamantinasaurusit u mundëson shkencëtarëve të rikrijojnë për herë të parë se si mund të ishte dukur fytyra e dinozaurit.
“Në një mënyrë, koka ngjan shumë si ajo e Brachiosaurus,” – tha Poropat, duke vënë në dukje se kishte disa ndryshime në formë dhe dhëmbë. “Për shkak se [Diamantinasaurus] ka një feçkë të rrumbullakosur në vend të një feçkë katrore, mund të themi se ai nuk ushqehej në afërsi të tokës. “Kur ne shohim sauropodë që ishin ushqyes të ulët, ata priren të kenë dhëmbë shumë më të ngushtë, kanë tendencë të kenë feçkë që janë në formë katrore, pothuajse si fshesat me korrent.”
Kafka e Diamantinasaurus kishte shumë ngjashmëri me një tjetër titanosaur, Sarmientosaurus Musacchioi, i cili jetonte në Amerikën e Jugut në të njëjtën kohë.
Studiuesit besojnë se zbulimi përforcon një hipotezë se gjatë periudhës së mesit të Kretakut – 95 deri në 100 milion vjet më parë – sauropodët kaluan midis Amerikës së Jugut dhe Australisë duke përdorur Antarktidën si një shteg.
“Për shkak se bota ishte jashtëzakonisht e ngrohtë … polet ishin të mbuluara me bimësi, jo të mbuluara me akull,” tha Poropat. “Duket se sauropodët përfituan nga kjo periudhë vërtet e ngrohtë.” Ann ka të ngjarë të ishte 15 metra deri në 16 metra i gjatë nga koka te bishti. Madhësia maksimale për Diamantinasaurus është rreth 20 metra e gjatë, 3 deri në 3.5 metra e lartë në shpatulla, me një peshë prej 23 deri në 25 ton.
“Për sa i përket sauropodëve, ata janë të përmasave mesatare,” tha Poropat. “Sauropodët më të mëdhenj janë 40 metra të gjatë dhe peshojnë rreth 80 tonë”. Kafka e Diamantinasaurus u gjet gjatë një gërmimi në vitin 2018, por kishte mbetur e pa raportuar deri më tani. Procesi përfshinte heqjen e shtresës së sipërme të mbetjeve pas gjetjes së fragmenteve të kockave në sipërfaqe.
“Ne filluam të gjejmë kryesisht kocka gjymtyrësh dhe rruaza, por rreth njërës prej kockave të gjymtyrëve kishte kocka të vogla të shpërndara dhe … ishte e vështirë të kuptohej se çfarë ishin,” tha Poropat. Mel O’Brien, një vullnetar, gjeti më pas “një copë kocke me pamje të çuditshme që përfundimisht e kuptuam se duhej të ishte një pjesë koke. Kjo më pas bëri që të gjitha pjesët e tjera të vihen në vend dhe ne kuptuam se kishim një kafkë që në thelb kishte shpërthyer dhe copat ishin shpërndarë rreth kockave të këmbës së pasme.”
Gërmimi u krye në bashkëpunim me Muzeun e Historisë Natyrore të Epokës Australiane të Dinozaurëve me shkencëtarë, qytetarë dhe vullnetarë. Studimi u publikua në revistën Royal Society Open Science. ©The Guardian, LAPSI.al