• |
ide | kryesore

Inskenim apo i vërtetë? Çfarë dimë për sulmin me dron mbi Kremlin

-Instant, Arkiva, F1, Planet
Kremlin



Pamjet e një droni që shpërthen mbi Kremlin, qendra e fuqisë ruse dhe zemra simbolike e vendit, kanë shkaktuar një valë akuzash që shtrihen nga Moska në Uashington, duke ndezur teoritë konspirative të nxitura nga mediat sociale dhe duke ngatërruar ekspertët në mbarë botën.

Rusia ka akuzuar Ukrainën për kryerjen e një atentati të guximshëm ndaj Vladimir Putinit. Ukraina ka mohuar të ketë lidhje me incidentin, ku Volodymyr Zelenskiy tha: “Ne nuk sulmojmë Putinin ose Moskën”. 

Shtetet e Bashkuara kanë bërë deklarata jo të përkushtuara deri më tani. Ndërkohë, shumë ekspertë të Rusisë kanë ngritur mundësinë që sulmi mund të ketë qenë një operacion fals nga Moska.

Ja çfarë dimë.

Përgjigja e Ukrainës

Presidenti Zelenskiy ka thënë se shqetësimi i tij i vetëm është të mbrojë qytetet dhe fshatrat e Ukrainës kundër pushtimit rus. “Ne nuk e sulmojmë Putinin apo Moskën. Ne luftojmë në territorin tonë”, tha ai.

Në të kaluarën, Ukraina ka nisur sulme me dron brenda Rusisë dhe Krimesë, megjithëse zakonisht nuk merr përgjegjësinë për to. Një goditje ndaj Kremlinit do të ishte më e guximshmja deri më sot.

“Nëse supozojmë se ishte një sulm ukrainas, konsiderojeni atë një sulm performues, një demonstrim aftësie dhe një deklaratë qëllimi: ‘Mos mendoni se Moska është e sigurt’,” shkroi në Twitter Mark Galeotti, një specialist rus dhe analist i sigurisë.

Galeotti tha se karakterizimi i sulmeve si një përpjekje për të vrarë Putinin, siç ka bërë Moska, është “të luash me pikat e bisedës së Kremlinit”. 

Zëdhënësi i Putinit, Dmitry Peskov, tha se presidenti nuk ishte në Kremlin në kohën e sulmit. Galeotti tha: “Ai në mënyrë famëkeqe shkon rrallë në Kremlin, e lëre më të qëndrojë atje gjatë natës.” 

Mick Mulroy, një ish-zëvendës ndihmës sekretar i mbrojtjes i SHBA-së dhe oficer i CIA-s, i tha BBC-së se Ukraina i gjurmonte nga afër lëvizjet e Putinit, kështu që kishte të ngjarë që ata e dinin se ai nuk ishte në Kremlin në atë kohë.

Sekretari amerikan i Shtetit, Antony Blinken, ka thënë se çdo gjë që vjen nga Kremlini duhet të shihet me shumë dyshim.

Një lëvizje e guximshme ukrainase?

Ukraina ka demonstruar më parë aftësinë për të goditur thellë brenda territorit rus, në një rast duke përdorur drone për të goditur një bazë ajrore të rëndësishme strategjike pranë Ryazan, një qytet 150 milje larg Moskës.

Kievi duket se ka shtuar sulmet me dron në Rusi kohët e fundit, duke u fokusuar kryesisht në shënjestrimin e rafinerive të naftës. Vetëm të enjten në mëngjes, zyrtarët rusë raportuan incidente që përfshinin dronë në dy objekte të rafinerisë së naftës në Rusinë jugore.

Ushtria e Ukrainës ka treguar se ishte duke vënë bast mbi dronët për të goditur objektivat brenda Rusisë.

Një burim i brendshëm i industrisë së mbrojtjes, duke folur në kushte anonimiteti, i tha Economist në mars se ushtria do të fitonte “kapacitet të rëndësishëm dhe të teknologjisë së lartë” në programin e saj të dronëve në javët dhe muajt e ardhshëm.

Lexo më tej: Rusia kërcënon me hakmarrje pas “sulmit” me dron mbi Kremlin 

Dhe ndërsa sulmi i së mërkurës në Moskë shënoi sulmin e parë në kryeqytetin rus që nga fillimi i luftës, dokumentet e zbuluara të inteligjencës amerikane kanë treguar se Ukraina kishte bërë plane për të sulmuar Moskën më 24 shkurt, në përvjetorin e pushtimit. Dokumentet e zbuluara, pjesë e një grumbulli informacionesh të klasifikuara të zbuluara në një server lojrash, treguan se Kievi përfundimisht braktisi planet e tij pas presionit të SHBA.

Ukraina zakonisht refuzon të marrë përgjegjësinë për sulmet ndaj Rusisë ose Krimesë së aneksuar nga Rusia, megjithëse zyrtarët e Kievit kanë festuar shpesh sulme të tilla me komente të fshehta ose tallëse.

Për shembull, Kievi ka mohuar me forcë pjesëmarrjen në vrasjen e vitit të kaluar të Daria Dugina, vajzës së filozofit politik Alexander Dugin. Megjithatë, agjencitë e inteligjencës amerikane besojnë se pjesë të qeverisë ukrainase autorizuan sulmin me makinë bombë pranë Moskës që vrau Dugina.

Disa zyrtarë ukrainas kanë vënë përgjegjësinë për sulmin ndaj grupeve të opozitës ruse që punojnë brenda vendit. Mykhailo Podolyak, një këshilltar i presidentit ukrainas, tha: “Shfaqja e mjeteve ajrore të paidentifikuara, pa pilot në objektet energjetike ose në territorin e Kremlinit mund të tregojë vetëm aktivitetet guerile të forcave lokale të rezistencës. Siç e dini, dronët mund të blihen në çdo dyqan ushtarak.” 

(Simboli i pushteti rus, Kremlin i fotografuar natën)

Ilya Ponomarev, një ish-zyrtar rus me bazë në Kiev, i tha CNN se ai besonte se sulmi ishte vepër e atyre që ai i quajti partizanët rusë, jo ushtria ukrainase.

“Është një nga grupet partizane ruse. Nuk mund të them më shumë, pasi ende nuk e kanë marrë publikisht përgjegjësinë”, pohoi ai.

Nëse Kievi ose grupet e opozitës vendase do të ishin vërtet përgjegjës për incidentin, ai do të ekspozonte edhe një herë dobësitë në zemër të pushtetit rus.

Akuza të rreme

Një numër ekspertësh kanë akuzuar Rusinë për organizimin e një ngjarjeje me fallco, një operacion i kryer me qëllimin për të fajësuar një kundërshtar për të.

Sulmi erdhi në një pikë kthese të mundshme në luftë, teksa Ukraina përgatitet të ndërmarrë një kundërofensivë të shumëpritur. Kur u pyet se pse Rusia do ta akuzonte Ukrainën për përpjekjen për të vrarë Putinin, Zelenski tha: “Është shumë e thjeshtë. Rusia nuk ka fitore. Ai [Putini] nuk mund të motivojë më shoqërinë e tij dhe nuk mund të dërgojë më trupat e tij në vdekje… tani ai duhet të motivojë disi njerëzit e tij për të ecur përpara.” 

Mulroy tha: “Rusia mund të jetë duke e sajuar këtë për ta përdorur si pretekst për të synuar Presidentin Zelenski, diçka që ata janë përpjekur në të kaluarën”. 

Analistët perëndimorë kanë thënë se përgjigja e Moskës pas sulmit ishte shumë e koordinuar dhe vunë në pikëpyetje pse nuk u shfaqën raporte për shpërthime përpara njoftimit zyrtar të Kremlinit, 12 orë pasi u tha se shpërthimi kishte ndodhur.

Lexo më tej: Rusia kërcënon me hakmarrje pas “sulmit” me dron mbi Kremlin 

Instituti për Studimin e Luftës (ISW), një institut amerikan, tha se Rusia ndoshta e organizoi sulmin për të theksuar kërcënimin ekzistencial ndaj qytetarëve të Rusisë dhe për t’u përgatitur për mobilizim më të gjerë.

Ai tha se ishte “jashtëzakonisht e pamundur që dy dronë të kishin depërtuar në shtresa të shumta të mbrojtjes ajrore dhe të kishin shpërthyer ose të ishin rrëzuar pak mbi zemrën e Kremlinit në një mënyrë që ofronte imazhe spektakolare të kapura bukur nga kamera”. 

Incidenti gjithashtu përkoi me përgatitjet për festën e Ditës së Fitores së Rusisë më 9 maj, e cila zakonisht shënohet me një paradë ushtarake në Sheshin e Kuq pranë Kremlinit. “Kremlini mund ta përdorë goditjen për të justifikuar ose anulimin ose kufizimin e mëtejshëm të festimeve të 9 majit”, tha ISW.

Çfarë mund të ndodhë më pas?

Podolyak, këshilltari presidencial ukrainas, i tha BBC-së se sulmi ndaj Moskës nuk kishte kuptim për Ukrainën, por do ta ndihmonte Rusinë të justifikonte sulmet ndaj objektivave civile.

Deklarata nga zyra e Putinit tregoi një përgjigje të rëndësishme. Ish-presidenti rus Dmitry Medvedev tha se ishte koha për të “eliminuar fizikisht Zelenskiy dhe klikën e tij”, ndërsa kryetari i parlamentit, Vyacheslav Volodin, bëri thirrje për përdorimin e “armëve të afta për të ndaluar dhe shkatërruar regjimin terrorist të Kievit”. 

Sipas ISW, blogerët nacionalistë me ndikim të kanë bërë thirrje Moskës që të përshkallëzojë luftën, ndërsa kritikojnë Kremlinin për lejimin e Ukrainës që të kapërcejë “vijat e kuqe” të shumta ruse pa hakmarrje adekuate.

Megjithatë, analiza e thinktank-ut tregon gjithashtu se blogerët me përkatësi më të afërta të Kremlinit kanë mbrojtur kundër përshkallëzimit ushtarak. “Ky mesazh nga blogerët pro-Kremlinit [ata që mbulojnë luftën] mund të mbështesë vlerësimin se qëllimi i këtij sulmi me flamur të rremë ishte të justifikonte masat e shtuara të mobilizimit sesa çdo lloj përshkallëzimi,” tha ISW.

The Guardian, përshtati në shqip ©LAPSI.AL 



Lini një Përgjigje

Adresa juaj email s’do të bëhet publike. Fushat e domosdoshme janë shënuar me një *