‘Der Standard’: Fermerët shqiptarë po falimentojnë

Gazeta e njohur austriake, Der Standard, shkruan në një reportazh të gjatë se fermerët shqiptarë janë ngritur në protestë për shkak se po falimentojnë prej çmimeve të larta.

“Nafta. Qumështi. Gjaku. Gjithçka bashkohet kur fermerët në veri të Shqipërisë flasin për jetën e tyre. Nafta është e shtrenjtë, më e shtrenjtë se në vendet fqinje si Mali i Zi apo Serbia. Por sa më e shtrenjtë të jetë nafta, aq më i shtrenjtë bëhet prodhimi i qumështit. Në krahasim me Europën, çmimi për një litër qumësht të prodhuar nga fermerët shqiptarë është jashtëzakonisht i lartë,” shkruan gazeta.

“Fermerëve u mbetet qumështi i shtrenjtë pa shitur sepse qumështoret preferojnë të importojnë qumësht më të lirë nga BE-ja ose Serbia. Në prill, një fermer derdhi dhjetë mijë litra qumësht në rrugën pranë Fierit, në zemër të vendit. Ai rridhte në përrenj të bardhë mes fermerëve protestues. Fermeri në përgjigje të protestës së tij tha: “Të gjithë të shohin se sa të padrejta janë çmimet! Qumështi është gjaku i fermerit!” Në fakt, shumë fermerë në Shqipëri po falimentojnë,” vijon reportazhi.

“Gëzim Doda nga rrethi i Lezhës në veri të Shqipërisë, një burrë me kallo në duar, i veshur me xhinse dhe një bluzë blu të hapur, ka frikë se edhe ai do të duhet të mbyllet. Së fundmi ka aplikuar për subvencione për naftë. Deri në pranverë, baxhot paguanin 80 lekë për litër, tani paguajnë vetëm 75 lekë, rreth 75 cent. Si në Serbi ashtu edhe në BE, fermerët e qumështit subvencionohen shumë më tepër se në Shqipëri”.

“Më parë, çdo fermer merrte 85 euro për kokë bagëti në vit për maksimumi 50 lopë. Nga ky vit, fermerët kanë marrë para edhe për lopë shtesë, por vetëm 43 euro. Prandaj fermerët duan subvencione për litër qumësht në të ardhmen, si në BE. Sidomos në pranverë, kur lopët prodhojnë më shumë qumësht, ato shpesh nuk gjejnë blerës. “Si duhet t’i shpjegoj lopës sime që ajo duhet të prodhojë më pak qumësht?”, pyet zoti Doda, duke parë sytë e mëdhenj të kornizuar nga qerpikët e bukur të njërës prej lopëve që përtypet pas kornizës metalike. Doda i pëlqen lopët e tij. “Ata na ushqejnë, ne shkojmë më mirë me ta sesa me njerëzit e tjerë,” shpjegon ai. “Edhe pse nuk mund të flasësh me ta, ata të ngushëllojnë!”

Stalla e tij ndodhet mbi lumin Mat, e cila përshkohet nga një urë e shtrembër betoni, mbi të cilën nuk dëshironi të shkoni me makinë. Pamja shtrihet mbi peizazhin e lumit me brigje të gjera zhavorri. 48-vjeçari, baba i tre fëmijëve, ka kursyer para në Britaninë e Madhe, kështu që ka mundur të blejë rreth 100 lopë në Shqipëri. “Po të kisha vetëm njëzet, do të kisha falimentuar shumë kohë më parë”, shpjegon ai kushtet e tregut.

Vitet e fundit, gjithnjë e më shumë njerëz kanë emigruar nga veriu i Shqipërisë, sepse nuk mund të sigurojnë dot jetesën nga fermat e tyre të vogla. Fshatrat janë gjysmë bosh, shpeshherë mbeten vetëm të moshuarit. Një vit më parë, BE pezulloi gjithashtu fondet IPARD bujqësore për Shqipërinë për shkak të rasteve të korrupsionit,” thekson gazeta.