Në qytetin saudit të Jeddah të mërkurën, Organizata e Bashkëpunimit Islamik (OIC), një grup prej 57 vendesh, mbajti një takim urgjent me kërkesë të Iranit për të diskutuar, ndër të tjera, për vrasjen e liderit politik të Hamasit Ismail Haniyeh në Teheran, javën e kaluar.
Mbledhja ishte një mundësi për Iranin, udhëheqësi suprem i të cilit Ayatollah Khamenei është zotuar për “ndëshkim të ashpër” për vrasjen, për të paraqitur arsyet për një hakmarrje të pritshme.
Si Irani ashtu edhe Hamasi thonë se atentati i 31 korrikut u krye nga Izraeli, i cili nuk ka komentuar mbi ngjarjen, por besohet gjerësisht se ka qenë pas vrasjes.
Lexo më tej: Izraeli bën ‘goditjen finale’, vret liderin e Hamasit brenda Iranit
Baqeri Ali Bagheri Kani, ministri i jashtëm iranian në detyrë, tha se vendi i tij “nuk kishte zgjidhje” veçse të përgjigjej dhe se kjo do të ndodhte “në kohën e duhur dhe në formën e duhur”.
Kani e përshkroi gjithashtu reagimin e mundshëm iranian si “jo vetëm një mbrojtje të sovranitetit dhe sigurisë kombëtare të tij”, por edhe një “mbrojtje të stabilitetit dhe sigurisë së të gjithë rajonit”.
Haniyeh u vra në një bujtinë shumë të mbrojtur të drejtuar nga Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike (IRGC), forca elitare ushtarake e Iranit, ndërsa ai vizitoi Teheranin për inaugurimin e Presidentit të ri të vendit, Masoud Pezeshkian. Vrasja e tij në mbrojtje të Iranit ishte një poshtërim i sigurisë iraniane.
Që atëherë, çdo shenjë, fjalim apo deklaratë nga Irani është vëzhguar nga afër për një tregues se si dhe kur mund të përgjigjet, mes shqetësimeve se hakmarrja mund të çojë në një konflikt më të gjerë me Izraelin.
Por ministri Kani nuk ofroi asnjë të dhënë dhe, me të dhëna në pamje të parë të kufizuara nga Perëndimi, mbetet e paqartë se çfarë mund të planifikojë të bëjë Irani.
Në prill, një sulm në kompleksin diplomatik iranian në kryeqytetin sirian, Damask, vrau tetë oficerë të Gardës Revolucionare Islamike të Iranit. Ky është jë tjetër sulm që besohet të jetë kryer nga Izraeli dhe një tjetër turpërim për Iranin.
Pas ditësh që sinjalizonte qëllimin e tij për hakmarrje, Irani lëshoi më shumë se 300 raketa dhe drone në Izrael; pothuajse të gjithë u kapën nga Izraeli dhe një koalicion i udhëhequr nga SHBA, dhe hakmarrja nuk pati asnjë ndikim të rëndësishëm.
Javën e kaluar, zyrtarët amerikanë sugjeruan se këtë herë, Irani mund të kishte përgatitur një operacion më të madh, ndoshta në përpjekje për të shmangur përsëritjen e atij dështimi.
Megjithatë, raportet e fundit të medias sugjerojnë se detajet se si u krye vrasja e Haniyeh, ndoshta nga brenda Iranit me ndihmën lokale në vend të një sulmi ajror të saktë nga jashtë, të kombinuara me faktin se asnjë iranian nuk u vra dhe përpjekjeve diplomatike nga vendet perëndimore dhe arabe, mund ta ketë detyruar Teheranin të rishqyrtojë planet e tij.
Ministri i Jashtëm jordanez bëri një vizitë të rrallë në Iran në fillim të kësaj jave dhe të mërkurën, presidenti francez, Emmanuel Macron, foli me presidentin Iranian, Masoud Pezeshkian dhe, sipas presidencës franceze, i kërkoi atij që “të bëjë gjithçka për të shmangur një përshkallëzim të ri ushtarak”.
Ndërkohë, pritet edhe një sulm tjetër i pritshëm ndaj Izraelit, nga Hezbollahu, milicia dhe lëvizja politike e mbështetur nga Irani në Liban.
Grupi është zotuar se do t’i përgjigjet vrasjes nga Izraeli të komandantit të lartë Fuad Shukr, e cila ndodhi vetëm disa orë para vrasjes së Haniyeh, në bastionin e tij në Dahiya, në periferitë jugore të Bejrutit.
Lexo më tej: Rreziku i përshkallëzimit të luftës në Lindjen e Mesme, Izraeli kërcënon të eleminoi liderin e ri të Hamasit
Shqetësimet për një konflikt të madh në Liban janë në kulmin e tyre që kur Hezbollahu shtoi sulmet e tij kundër Izraelit, një ditë pas sulmeve të Hamasit më 7 tetor.
Shumica e dhunës është kontrolluar në zonat përgjatë kufirit Liban-Izrael, me Hezbollahun dhe Izraelin që ende tregojnë se nuk janë të interesuar për një luftë të plotë.
Deri më tani, Hezbollahu ka shënjestruar kryesisht objektet ushtarake izraelite, megjithëse sulmet e tij janë gjithnjë e më të sofistikuara dhe godasin pozicionet më thellë brenda vendit.
Udhëheqësi i Hezbollahut, Hassan Nasrallah, i cili ka premtuar një përgjigje “të fortë” dhe “efektive”, e përshkroi Shukr si një nga “mendjet strategjike të rezistencës” dhe tha se ata kishin folur në telefon një orë para vrasjes së tij.
(Haniyeh u vra në një kompleks të sigurt në zemër të Teheranit)
Në të kaluarën, Hezbollahu u hakmor ndaj vrasjeve të komandantëve të lartë duke lëshuar breshëri raketash në Izrael. Vrasja e një figure të tillë të profilit të lartë në bazën e tyre në kryeqytetin libanez ka të ngjarë të rezultojë në një përgjigje më simbolike, megjithëse pothuajse e sigurtë se do të jetë brenda asaj që grupi i përshkruan si rregullat e angazhimit.
Në Liban, ku njerëzit ende kujtojnë shkatërrimin e shkaktuar nga lufta e vitit 2006 midis Hezbollahut dhe Izraelit, shumë kanë frikë se po tërhiqen në një konflikt që nuk është në interesin e kombit. Por një Hezbollah i dëmtuar nuk është as në interesin e Iranit. Me raketat e saktësisë së lartë dhe dronët e sulmit, Hezbollahu është një element kyç i Iranit, një valvul sigurie, pikërisht në kufijtë e Izraelit.
Izraeli e sheh programin bërthamor iranian si një kërcënim ekzistencial dhe Hezbollahu ndoshta do të luante një rol jetik në përgjigjen e Iranit nëse objektet e tij do të viheshin nën sulmin izraelit.
Hezbollahu është grupi kryesor në të ashtuquajturin Bosht të Rezistencës, një aleancë e mbështetur nga Irani në të gjithë rajonin që përfshin rebelët Huthi në Jemen dhe milicitë në Irak, të cilat kanë kryer gjithashtu sulme ndaj Izraelit dhe objektivave perëndimore që nga tetori.
Nuk dihet nëse Irani dhe përfaqësuesit e tij do të koordinojnë përgjigjen e tyre, megjithëse raportet në mediat amerikane sugjerojnë se Hezbollahu mund të veprojë në mënyrë të pavarur dhe i pari.
Këtë javë, gjenerali Michael Kurilla, kreu i Komandës Qendrore të SHBA-së, vizitoi Izraelin për të vlerësuar përgatitjet e sigurisë dhe SHBA-ja pritet të udhëheqë sërish një përpjekje për të mbrojtur Izraelin në rastin e një sulmi iranian.
Dhe kryeministri izraelit, Benjamin Netanyahu, është zotuar se “do të kërkojë një çmim të rëndë për çdo akt agresioni kundër nesh, nga cilado qoshe”.
Ndërsa pritja vazhdon, fluturimet si në Izrael ashtu edhe në Liban po anulohen ose pezullohen, linjat ajrore po shmangin hapësirat ajrore të vendeve dhe qeveritë e huaja po u bëjnë thirrje qytetarëve të tyre të largohen. Disa njerëz po përgatiten për luftë dhe rajoni, qëllimisht ose rastësisht, mund të rrëshqasë në luftë.
BBC, përshtati në shqip ©LAPSI.AL
SEJCILI DUHET TE THELLOHET PAK PER ANGAZHIMIN QE KA ,PASI NESE PO MENDON FLET VEPRON NDAJ TJETRIT ATE CFAR NUK DESHIRON QE TJETRI TJA BEJE KETIJE,VERTET DUHET TE SHQITSOHET SE FITORE SKA PER TE PAR ME SY ,NE ASNJE RRETHAN DHE MENYR,POR LE TA DIN SE I ESHTE FUTUR RRUGES QE TJERET DO REFLEKTOJN NDAJ TIJE ASHTU SIC DO REFLEKTONTE KY NDAJ TJERVE NJEJTE, ,KY ESHTE PROBLEM I MADH PER TE DHE KOSTO QE SHPERDOHET QE TERHEQ MAS GJITHNJE ME TE MADHE NJERZORE KUNDER TIJE,MIR ESHTE SEJCILI NGA NJERZIT TI SHERBEJNE MURIMEVE TE EKZISTENCES SE TIJE,PER TE MIRAT MATERIALE ,NE MENYREN SI FUNKSIONOJN ATO, QE TE JET GJITHCKA E QENDRUESHME,POR QE TE ARRIJN KETE DUHET TE RREGULLOJNE GJITHCKA KA PRISHUR ME QELLIM ,UNITETET VLERAT HAKUN NDAJ GJITHCKAJE,FATKEQSISHT TE GJITH ATO QE LUJTEN ROLIN E ZOTIT NE TOKE ,SOT DESHTUAN ME FJAL DHE VEPRA LE TE FLASIN CTE DUAN PRAKTIKISHT NUK JU NENSHTROHET ASNJE KRIJES NDRYSHE VECSE ME RREGULL MAS HAK VLERA CDO MENDIM FJAL APO VEPER E KAN NE DEMIN DHE SHKATRRIMIN E VET ,THELLOHUNI DHE DO BINDENI MOS U BINDENI SE DO TA PROVONI FUNDIN TRISHTUES,SI TA DESHIRONI, ESHTE ZGJILLJE E LIRE,DON PER VETE MENDO LLE PER TJETRIN SI PER VETE ,NDRYSHE AS TJETRI NUK MENDON PER TY ,LUFTON TJETRIN DO LUFTOHESH KY ESHTE VETSHKATRRIM EKZISTENCA PER GJITHCKA ESHTE KRIJUAR TE FUNKSIONOJN NE UNITET ,KU ESHTE LOGJIKA ,MOS U IMPONONI NJERZVE NE ASNJE FORME ASGJE QE NESE TJERET DO TJUA IMPONONIN JUVE DO TA KUNDERSHTONIT SEPSE JU CENON JETEN NDERIN PRONEN , DIJENI SE KY ESHTE SHEKULLI RECIPROCITETIT ,QE LEN PAS SHEKULLIN E INTERESIT, NESE JENI AQ TE ZGJUAR KRIJONI ZGJILLJE PER DESHIRAT TUAJA PA CENUAR LIRIT DHE TE DREJTAT E ASKUJT TE JENI TE PAMVARUR NGA ASKUSH DHE NESE JO ULUNI KOKEN BEHUNI ME TE BUT SE QINGJI DHE PERSHTJUNI KETI FUNKSIONI EKZISTENCIAL QE E KRIJOJ ZOTI JO NE, DHE ZHVILLONI GJITHCKA TUAJEN BRENDA LIMITEVE NGA HAKU QE JU TAKON NE KETE BOTE ,PA I SJELLUR KOSTO ASKUJN NDRYSHE KJO KOSTO DO TJU VIJE SHPEJT DHE PAMENDUAR NGA CDO ANE MBI KOKAT TUAJA,NUK JU DURON KUSH TOLERON KUSH DHE KESHTU NUK FUNKSIONON ME BET SISTEMIN UNIK NDERGJALLESOR DREJT KUFIJVE TE ZHDUKJES ,POR KY ESHTE KUFILI QE RROTULLON LEVEN E SHEMBJES PERMBYSJES DHE PERGJEGJSIVE PER AUTOR DHE AKTOR TE ZHVILLIMEVE JAN ZGJUAR TE GJITH ,DHE TE GJITH PO REFLEKTOJN NATYRSHEM , GJITHCKA NATYRSHEM PO MERR FORM UNITETI E MIRA KUNDER TE KEQES TANI SE TE GJITH DO LUFTOJN TE KEQEN BRENDA VETES SIPAS ANGAZHIMIT DHE ME PAS KERKOJN HAKUN SE DO HAKMERREN SE DO BEJN MARRVESHJE KUNDER VESEVE TE KEQIJA EGOS SI ARMIK I PERBASHKET ME MARRVESHJE LIGJE DISIPLINA VLERA HAK KY ESHTE NJE ZHVILLIM PROCES NE MENDJET NJERZORE KUPTIMI VLERSIMI BINDJE PRANIMI DHE REFLEKTIMI NATYRSHEM SI DOMOSDOSHMERI JO DESHIR,QE DO THOT ,TE PADREJTIT PRAKTIKISHT I DORZUN FAKTET,DHE LOGJIKISHT I BINDIN REFLEKTIMET E KUNDERTA OSE DO IZOLOHEN DHE VETSHKATRROHEN ZHVILLIMET KAN TREGUES QE KJO BOT KESHTU ME NK DO FUNKSIONOJN