Zyrtarët shqiptarë thonë se po hetojnë se si 800 tonë mbetje industriale të dyshuara të rrezikshme u transportuan nga portet pa autorizim, me destinacion Azinë Juglindore, pasi ngarkesa e dyshuar do të kthehet mbrapsht.

Ndërkohë, një anije A.P. Moller-Maersk A/S që transportonte disa nga ngarkesat e dyshuara shkarkoi kontejnerët në Singapor gjatë fundjavës, pasi fillimisht kishte lundruar pranë portit për t’u ankoruar në një lëvizje të pazakontë. Rreth 40 kontejnerë që grupet mjedisore pretendojnë se përmbajnë mbetje toksike pluhuri do të transferohen në një anije MSC Mediterranean Shipping Company SA që do t’i dërgojë ato në Evropë, sipas faqes së internetit të gjurmimit të ngarkesave detare të MSC.

Maersk tha se po punon me autoritetet e Singaporit dhe MSC për të kthyer ngarkesën në Shqipëri. Për momentin, kontejnerët janë vendosur të mbërrijnë në portin Gioia Tauro të Italisë në fund të shtatorit, sipas të dhënave të gjurmimit. 60 kontejnerë të tjerë me mbeturina të dyshuara që janë aktualisht në bordin e një anijeje tjetër konteinerësh të Maersk dhe që do të mbërrijnë në Singapor më vonë këtë muaj, do të kthehen gjithashtu në Evropë, tha Maersk.

Zyrtarët e Singaporit thanë se ata “po lehtësojnë kthimin e këtyre kontejnerëve” sipas Konventës së Bazelit të Kombeve të Bashkuara, një pakt global i nënshkruar nga shumë ekonomi të zhvilluara që kërkon që vendet të japin pëlqimin për kalimin e mbetjeve në rrugën e tyre.

“Ne kemi marrë informacion në lidhje me transportin nga dy anije Maersk të disa kontejnerëve që raportohet se përmbajnë mbetje të rrezikshme të padeklaruara” – tha Agjencia Kombëtare e Mjedisit dhe Autoriteti Detar dhe Portual i Singaporit në një deklaratë të përbashkët në përgjigje të një pyetjeje të Bloomberg. “Ne kemi informuar Maersk, e cila na ka përditësuar se ata do t’i dërgojnë kontejnerët përsëri në vendin e eksportit.”

Zyrtarët kanë punuar për të ndaluar dërgesën që kur Basel Action Network, një organizatë jofitimprurëse me bazë në SHBA që gjurmon tregtinë toksike, informoi Tajlandën në fillim të këtij muaji se kontejnerët që ajo beson se janë të mbushura me pluhur potencialisht të dëmshëm të furrave me hark elektrik po shkonin në portin e saj.

Bloomberg News nuk mundi të verifikonte në mënyrë të pavarur se çfarë po transportonin anijet. Kompanitë që eksportojnë dhe marrin kontejnerët nuk janë identifikuar. MSC nuk iu përgjigj kërkesave për koment. Maersk tha se asnjë nga kontejnerët nuk ishte deklaruar se përmban mbetje të rrezikshme, përndryshe do të kishte refuzuar t’i transportonte ato.

Ambientalistët kanë punuar për të penguar fluksin e mbetjeve nga vendet e zhvilluara për në Tajlandë dhe në vende të tjera të Azisë Juglindore që nga plastika e ndotur deri te mbetjet industriale dhe elektronike që shpesh janë të mbushura me toksina.

Udhëtimi i kontejnerëve të dyshuar ka vënë alarmin në shumë vende që kur u ngarkuan në portin shqiptar të Durrësit në korrik, me destinacion përfundimtar Tajlandën ku planifikohej të shkarkoheshin në fund të këtij muaji. Tajlanda refuzoi të pranonte dërgesën pasi u njoftua për përmbajtjen e saj të rrezikshme nga grupet mjedisore.

Kur anijet iu afruan Cape Town, zyrtarët e Afrikës së Jugut gjurmuan anijet dhe ndërmorën një operacion që përfshinte marinën, policinë, autoritetet portuale dhe departamentin e mjedisit për të kryer një inspektim të plotë kur anijet të ankoroheshin, tha një zëdhënës i Departamentit të Pyjeve, Peshkimit dhe Mjedisit. Pas komunikimit me Maersk, kompania i tha Afrikës së Jugut se anijet nuk kishin në plan të ankoroheshin atje dhe do të vazhdonin rrugën për në Singapor.

Ministria e Turizmit dhe Mjedisit e Shqipërisë nuk kishte dhënë autorizim për eksportin e mbetjeve të dyshuara të rrezikshme, sipas zëdhënësit Erjon Uka. Forcat ligjzbatuese shqiptare po kryejnë hetime me Zyrën Kundër Mashtrimit të Bashkimit Evropian për “rrethanat dhe të gjitha lidhjet logjistike që kanë kryer këtë transport të dyshuar nga Evropa në Azinë Juglindore”, tha ai.

Mbetjet dyshohet se vijnë nga kompani ndërkombëtare që operon pranë një kompleksi metalurgjik në Elbasan, pranë Durrësit, tha ai. Pluhuri i furrës, i cili kërkon trajtim, është një produkt mbetjesh i rrezikshëm që zakonisht vjen nga riciklimi i skrapit të çelikut dhe përmban okside metalike toksike si kadmiumi dhe kromi që janë të dëmshëm për shëndetin dhe mjedisin.

“Konventat ndërkombëtare dhe legjislacioni vendas në përputhje me to, parashikojnë një sërë detyrimesh për prodhuesit dhe transportuesit e mbeturinave të tilla”, tha Uka. “Zbatimi i këtyre detyrimeve është gjithashtu objekt i hetimeve në vazhdim”. ©Marrë nga Bloomberg, LAPSI.al

LEXO EDHE: Tajlanda në alarm: Po na vijnë 100 kontejnerë me mbetje të rrezikshme nga Shqipëria

Bloomberg: Po hetohet si dolën nga Shqipëria anijet me mbetje toksike