Parlamenti skocez nuk ka fuqinë për të organizuar një referendum për pavarësinë pa pëlqimin e qeverisë britanike, duke i shuar kështu shpresat për një votim të dytë vitin e ardhshëm nëse skocezët duan të largohen nga Mbretëria e Bashkuar.
Vendimi u dha të mërkurën nga Gjykata e Lartë e Britanisë. Ajo vendosi se parlamenti skocez nuk mund të nxjerrë ligje për këtë çështje.
Gjykata mbajti anën e qeverisë britanike, e cila argumentoi se për “çështjet themelore” si fati i sindikatave, pushteti mbahet nga Parlamenti britanik i ulur në Pallatin e Westminster në Londër.
(Në pritje të vendimit, jashtë Gjykatës supreme të Britanisë)
Qeveria britanike, nën kryeministrat Boris Johnson, Liz Truss dhe tani Rishi Sunak, ka qenë kundër një referendumi të dytë.
Çështja e pavarësisë u ndërlikua dy vjet më vonë në votimin e qershorit 2016 mbi Brexit. Votim në të cilin skocezët mbështetën fuqimisht qëndrimin në Bashkimin Evropian, me 62 për qind pro dhe 38 për qind kundër.
Johnson argumentoi se referendumi i vitit 2014 ishte votim “një herë në brez” dhe se çështja u zgjidh.
Duke folur në Dhomën e Komunave të mërkurën, Sunak e quajti vendimin e gjykatës “të qartë dhe përfundimtar” dhe tha se udhëheqja skoceze duhet të fokusohet në sfida më të ngutshme, si rregullimi i Shërbimit Shëndetësor Kombëtar dhe ndihma për ekonominë.
Ministri i parë i Skocisë, Nicola Sturgeon, kishte bërë presion për një referendum në tetor të vitit të ardhshëm. Sturgeon drejton Partinë Kombëtare Skoceze, partinë më të madhe të vendit. Ajo kërkon pavarësinë dhe thotë se ka një “mandat të padiskutueshëm” për të pasur një referendum tjetër.
(Nicola Sturgeon)
Qeveria e saj ka paraqitur në raporte arsyet që beson se Skocia tani duhet të jetë, më shumë se kurrë, e ndarë nga Mbretëria e Bashkuar. Midis tyre? Kështu që Skocia mund të ribashkohet në Bashkimin Evropian.
Pas vendimit, Sturgeon lëshoi një deklaratë, duke thënë se ajo e respekton Gjykatën e Lartë, por shtoi se ajo “nuk bën ligj, vetëm e interpreton atë”.
Në një postim në Twitter, Sturgeon tha, “një ligj që nuk e lejon Skocinë të zgjedhë të ardhmen tonë pa pëlqimin e Westminsterit, ekspozon si mit çdo nocion të Mbretërisë së Bashkuar si një partneritet vullnetar dhe bën arsye për Indy”. (Kjo ështe një fjalë e shkurtër për një referendum të dytë.)
“Demokracia skoceze nuk do të mohohet,” tha ajo. “Vendimi i sotëm bllokon një rrugë për të dëgjuar zërin e Skocisë për pavarësinë. Por, në një demokraci zëri ynë nuk mund dhe nuk do të heshtë.”
Në një konferencë shtypi, Sturgeon tha se zgjedhjet e ardhshme të përgjithshme, të planifikuara për t’u mbajtur jo më vonë se janari 2025, duhet të shërbejnë si një “referendum de facto” për pavarësinë. Është e paqartë se si do të funksionojë saktësisht.
©LAPSI.AL