Rusia tërhiqet nga marrëveshja e grurit, goditje e madhe për furnizimet globale të ushqimit

Rusia deklaroi të hënën se po pezullonte pjesëmarrjen e saj në një marrëveshje vendimtare që lejonte eksportin e grurit ukrainas, duke rritur edhe një herë frikën mbi furnizimet globale të ushqimit dhe duke penguar një përparim të rrallë diplomatik.

Marrëveshja, e ndërmjetësuar nga Turqia dhe Kombet e Bashkuara në korrik 2022, ishte caktuar zyrtarisht të skadonte në orën 17:00 të hënën.

Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov u tha gazetarëve të hënën se Rusia nuk do ta rinovojë paktin tani, duke thënë se ai “është përfunduar”.

Rusia prej disa kohësh është ankuar se po pengohet të eksportojë në mënyrë adekuate ushqimet e veta dhe Peskov përmendi këtë si arsyen e tërheqjes nga marrëveshja.

Gjatë fundjavës, presidenti rus Vladimir Putin tha se objektivi kryesor i marrëveshjes, furnizimi me grurë për vendet në nevojë “nuk është realizuar”, duke u ankuar përsëri se Rusia u përball me pengesa në eksportimin e ushqimit të saj.

Peskov e la të hapur derën për ringjalljen e marrëveshjes në të ardhmen, duke thënë se Rusia do të respektojë “sapo pjesa ruse (e marrëveshjes) të përfundojë”. 

Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken javën e kaluar akuzoi Rusinë për përdorimin e marrëveshjes së grurit “si një armë”. 

Marrëveshja i lejoi Ukrainës të eksportonte grurë nga portet e saj të Detit të Zi dhe të lundronte në një kalim të sigurt përmes rrugës ujore në ngushticën e Bosforit të Turqisë.

Marrëveshja ishte jetike për stabilizimin e çmimeve globale të ushqimeve dhe për të sjellë lehtësim për vendet në zhvillim, të cilat mbështeten në eksportet e Ukrainës. Ndikimi i luftës në tregjet globale të ushqimit ishte i menjëhershëm dhe jashtëzakonisht i dhimbshëm, veçanërisht sepse Ukraina është furnizuesi kryesor i drithit në Programin Botëror të Ushqimit (WFP).

Sipas Komisionit Evropian, Ukraina zë 10% të tregut botëror të grurit, 15% të tregut të misrit dhe 13% të tregut të elbit. Ukraina është gjithashtu një lojtare kyçe globale në tregun e vajit të lulediellit.

Organizata e Ushqimit dhe Bujqësisë (FAO), një organ i OKB-së, paralajmëroi në atë kohë se deri në 47 milionë njerëz mund të shkonin drejt “pasigurisë ushqimore” për shkak të luftës.

Lexo më tej: Putin: Rusia mund të tërhiqet nga marrëveshja e grurit në Detin e Zi 

Kur u pyet, Peskov mohoi se vendimi i Rusisë për të lejuar skadimin e marrëveshjes ishte i lidhur me sulmin e pretenduar të Ukrainës në urën që lidh Rusinë kontinentale me Krimenë e pushtuar të hënën. “Këto janë ngjarje absolutisht të palidhura,” tha ai.

Moska kishte kërcënuar se do të tërhiqej nga marrëveshja në raste të mëparshme. Pakti ishte në prag të prishjes në fund të tetorit dhe fillim të nëntorit 2022, kur Rusia pezulloi pjesëmarrjen e saj për sulmet me dronë në qytetin e Sevastopolit. Megjithatë, Moska vendosi të ndryshojë kursin pas ndërmjetësimit.

Ka rrugë alternative për eksportet e drithit dhe farave vajore të Ukrainës me hekurudhë përmes Evropës Lindore, por ato nuk mund të përballojnë lehtësisht vëllimin që Ukraina dëshiron të eksportojë.

©LAPSI.AL