Komenti në median italiane/ Shqipëria, ndryshe nga kartolina ku shkon për pushime të lira

“Në të majtë zbarkimet e shqiptarëve të mbërritur në Itali në 1991, në të djathtë zbarkimet e po të njëjtëve që rikthehen në Shqipëri në 2023”. Kjo do të kishte qenë një meme e bukur, ndryshe nga ajo e postuar nga kryeministri Edi Rama në faqet e tij sociale (të cilën e gjeni më poshtë). Por fatkeqësisht kjo nuk është e mundur, sepse pothuajse asnjë nga ata emigrantë nuk është kthyer më për të jetuar atje, përveçse për të bërë biznes. Shqipëria vazhdon të shpopullohet, vit pas viti, duke shënuar një nga diasporat më të rëndësishme aktualisht në zhvillim, pas Bosnje-Hercegovinës dhe Guajanës.

Janë mbi të gjitha të rinjtë që largohen, të cilët pasi kanë marrë dokumentet, sapo shohin shenjat e para të pleqërisë dhe sëmundjes së prindërve, bëjnë procedurat e bashkimit familjar për t’i çuar në Itali, ku mund të gëzojnë kujdesin mjekësor dhe shëndetin publik. Ata që nuk munden, bëjnë gjithçka për të rrëmbyer receta barnash brenda sigurimit shëndetësor për t’ua dorëzuar të afërmve të tyre. Barazimi i valës së njerëzve të dëshpëruar që kërkojnë një jetë dinjitoze me valët e turistëve që kërkojnë një pushim të këndshëm me çmime të përballueshme, siç bëri kryeministri shqiptar Edi Rama në rrjetet e tij sociale, është një truk disi i thjeshtuar që sigurisht të bën të buzëqeshësh për vetëm një çast.

Nga ana tjetër, duke dëshmuar glorifikimin e turizmit kryesisht të huaj, i cili nuk merr parasysh vështirësitë e një shtrese të mesme shqiptarësh që merr rrogën 300 euro në muaj – dhe po, për ta 15 euro për një çadër është shumë – nuk të bën të buzëqeshësh, aspak. Vendi është përkulur nga inflacioni shumë i lartë: siç raportohet nga Observatori i Qeverisë Italiane. Në tetor 2022 ai arriti në 8%, norma më e lartë e arritur që nga viti 1998, praktikisht si pasojë e luftës civile të asaj kohe. Në vitin 2022, turizmi në Shqipëri solli 1 miliard lekë, e barabartë me 17.5% të PBB-së kombëtare, shifër që pritet të rritet këtë vit.

Por si është i mundur një kontrast i tillë? Dhe pse ky “turizëm” i vendit ka çuar në përqendrimin e kapitalit, në vend që ta shpërndajë atë? Pyetja shkon si për shtetin shqiptar, ashtu edhe individët privatë, vendas e të huaj, të cilët prej dekadash tashmë kanë monopolin e brigjeve shqiptare. Në fund të fundit, duke cituar studiuesin Giacomo-Maria Salerno, të flasësh për turizmin pa pasur premisat e nevojshme kulturore dhe duke përjashtuar urbanistikën, psikologjinë masive dhe historinë ekonomike të një territori, reduktohet në një ushtrim të kotë, në retorikë dhe propagandë ose më së shumti në një polemikë gushti.

E megjithatë dikush këtu kujton ende verën në Shqipërinë e së shkuarës. Kishte më shumë mbeturina në rrugë, më shumë rrugë të rrënuara, varfëri më e përhapur, natyrisht, por edhe më shumë të rinj. Të rinj shqiptarë të lindur dhe rritur në Shqipëri, të cilët kanë jetuar atje dhe ende e imagjinojnë të ardhmen e tyre. Ata që patën fatin të mbarojnë ditën e fundit të shkollës dhe të nesërmen të largohen për të vizituar gjyshërit e tyre dhe të kalojnë gjithë verën atje, do ta mbajnë mend këtë. Pak muzikë tradicionale e alternuar me këngë komerciale, një top i vjetër dhe shumë e shumë plazh falas. Mjaftonte një shëtitje e vogël buzë detit për të takuar njerëz, të rinj e të vjetër, duke kënduar “Napolonin”. Një qëndrim verbues ndaj jetës.

Verën e kaluar në rrugë kishte turistë të rinj të huaj, “shqiptarë me pushime”, me të porsalindurit e tyre me emrat “Riccardo” dhe “Jenny”, në varësi të tokës në të cilën të gjithë kanë rindërtuar jetën e tyre si dhe kamerierë të rraskapitur nga ndërrime rraskapitëse, shpesh të mitur.

Me pak fjalë, është e vërtetë, në Shqipëri ka një natyrë të shkëlqyer. Falë asaj dhe mikpritjes proverbiale të njerëzve të thjeshtë, ballkanasve dhe mesdhetarëve, ia detyrojmë sot këtë popullaritet. Por nuk ka pamje më të bukur se një tokë e mbushur me të rinj që nuk detyrohen të emigrojnë. Ëndërra e një nate vere që askush nuk ka më guximin ta kujtojë, as mes emigrantëve, këtu, mes faqeve të rrjeteve sociale. /Shkruar nga Stela Xhunga, marrë nga fanpage.it, përshtati në shqip LAPSI.al