A mund ta gjunjëzojnë Iranin Forcat Ajrore të Izraelit?

Nga Yonah Heremy Bob

Irani bëri goditjen e tij më të mirë (ose shumë domethënëse) ndaj Izraelit me mbi 100 raketa balistike, raketa lundruese dhe mbi 100 dronë, duke arritur një total prej 300 formash sulmi ajror nga shumë anë dhe vektorë të ndryshëm.

Po sikur Izraeli më në fund vendos të kundërpërgjigjet? Po nëse vendos të shfrytëzojë këtë mundësi për të bombarduar më në fund programin e çmuar të armëve bërthamore të Iranit?

Një skenar i tillë është luajtur për vite me radhë, por këtu është një version se si mund të duket.

Disa kuartete avionësh luftarakë F-35 mund të fluturojnë në rrugë të ndara për të goditur vendet në të gjithë Republikën masive Islamike, disa deri në 2000 km nga shteti hebre.

Disa nga avionët mund të fluturojnë përgjatë kufirit mes Sirisë dhe Turqisë (pavarësisht kundërshtimit të këtyre vendeve) dhe më pas të kalojnë nëpër Irak (të cilët gjithashtu do të kundërshtojnë). Avionë të tjerë mund të fluturojnë përmes hapësirës ajrore saudite (e paqartë nëse kjo do të ishte me marrëveshje të qetë apo kundërshtuese) dhe Gjirit Persik.

Qëllimi kryesor do të ishte eliminimi i mbrojtjes ajrore të Iranit

Ata mund të mbërrijnë njëkohësisht ose në valë (siç bëri Irani gjatë natës mes të shtunës dhe të dielës) për të eliminuar fillimisht mbrojtjen ajrore të ajatollahëve në dhjetëra qendra bërthamore iraniane, të zgjedhura me kujdes nga Mossad-i dhe IDF-ja.

Detyra e tyre do të ishte të eliminonin mburojën serioze të mbrojtjes ajrore të Iranit, një sistem mbrojtjeje shumë më të sofistikuar se çdo gjë që posedon Libani, Siria apo Hamasi.

Pavarësisht nëse F-35 vijnë në unison apo në valë, pothuajse me siguri do të kishte një valë të veçantë për shqiponjat F-15 të Izraelit, skifterët luftarakë F-16 dhe F-35 të ngarkuar rëndë që mbajnë bomba amerikane GBU-72 prej 2300 kg. Bomba 900 kg dhe më të vogla mund të përdoren gjithashtu për një sërë objektivash.

Lexo më tej: Analiza pas sulmit të Iranit në Izrael: A rrezikojmë një luftë globale? 

Mund të ketë edhe valë shtesë pas kësaj për të ndihmuar në depërtimin thellë në tokë për të shkatërruar objektet kryesore bërthamore të Iranit në Fordow dhe Natanz.

IDF-ja gjithashtu mund të përdorë potencialisht një numër të konsiderueshëm të raketave të veta balistike tokë-tokë, si dhe dronë për mbledhjen e inteligjencës dhe sulmin. Dhoma kryesore e Fordow-it është groposur rreth 80 metra nën tokë, një thellësi që vetëm bombat 14,000 kg kundër bunkerëve në arsenalin amerikan mund ta shkatërronin menjëherë.

Por edhe nën administratën Trump, SHBA-ja gjithmonë ka refuzuar t’i sigurojë Izraelit bomba të tilla.

Thënë kështu, nuk ka nevojë të eliminohet plotësisht një objekt për ta bërë atë të padobishëm. Një seri sulmesh të përsëritura mund të bllokojë aksesin e Teheranit në energjinë elektrike, të groposë hyrjet dhe daljet e tij dhe ta shkëpusë atë nga kontakti me botën.

Një operacion i tillë mund të mos jetë falas.

Irani mund të ketë sukses në rrëzimin e avionëve.

Disa avionë mund të dështojnë të kryejnë fluturimin e kthimit për shkak të problemeve me karburantin edhe nëse ka pasur disa aftësi komplekse të karburantit në ajër ose vend uljeje në mes të rrugës si pjesë e planit.

Nga ana pozitive, pavarësisht numrit masiv të sulmeve ajrore nga IDF-ja në Liban, Siri dhe Gaza, të cilat raportohet se përfshinin ndonjëherë edhe avionë luftarakë F-15 dhe F-16, Izraeli humbi vetëm një F-16 në fillim të vitit 2018 dhe nuk ka humbur kurrë një F-35.

Forcat speciale ose agjentët e Mossad-it në Iran për të ndihmuar nga afër mund të humbasin në një mënyrë ose në një tjetër.

Ekzistojnë gjithashtu objekte shtesë që Izraeli mund të godasë, si reaktori i ujit të rëndë në Arak, centrali i konvertimit të uraniumit pranë Isfahanit, reaktorët kërkimorë në Bonab, Ramsar dhe Teheran, dhe objekte të tjera ku Irani ka ecur përpara në çështjet e armatimit – megjithëse këto objektet mund të jenë një prioritet më i ulët pasi ato janë pika më të hershme në ciklin e armëve bërthamore.

Nga mesi i vitit 2023, u zbulua gjithashtu se inteligjenca e IDF-së formoi një njësi të re prej dhjetëra oficerësh me një qëllim: të mblidhte dhe vlerësonte informacione për të zhvilluar një bankë objektivash masivë për të goditur Iranin përtej programit të tij bërthamor.

Objektivat duhej të përfshinin burime kyçe të energjisë për Korpusin e Gardës Revolucionare Islamike, në mënyrë që t’i gjunjëzonte ata pothuajse në të njëjtën mënyrë si inteligjenca e IDF-së kishte mbledhur informacione për vite me radhë për një numër të madh objektivash të Hamasit dhe Hezbollahut.

Izraeli mund të mos ndërmarrë një sulm të madh në objektet bërthamore të Iranit.

Nëse e bën këtë, mund të mos hapë bankën e synuar shumë më të madhe të objektivave të IRGC-së.

Ruajtja e mbështetjes së SHBA-së dhe aleatëve është gjithashtu një vlerë thelbësore.

Nga ana tjetër, arsyeja kryesore për të mos sulmuar Iranin për vite me radhë ka qenë goditja që Jerusalemi mund të merrte nga Hezbollahu, Hamasi dhe qindra dronë dhe raketa balistike.

Duke qenë se shumica e skenarëve më të këqij tashmë kanë ndodhur – dhe akoma më keq, duke përfshirë Jemenin, i cili nuk shihej si pjesë e sigurt në një luftë teorike më të madhe siç kanë bërë në fakt në luftën aktuale shumë reale – duket se ka shumë më pak arsye për t’u frenuar në këtë moment sesa në çdo kohë prej dekadash.