Dunja Simonovic Bratic është përfaqësuese nga Serbia në Asamblenë Parlamentare të Këshillit të Evropës. “Kjo është rënia e Evropës që dikur shumë njerëz e ëndërronin. Nëse e futni Kosovën, po e refuzoni Serbinë. Po e dëboni Serbinë” – tha ajo në seancën e fundit.
Serbian MP, Simonovic Bratic:
“This is the downfall of Europe that once a lot of people dreamed of.”
“If you let Kosovo in, you are rejecting Serbia, you are expelling Serbia.” pic.twitter.com/bLG1lqthc5
— Admirim (@admirim) April 16, 2024
Serbia është angazhuar aktualisht në një fushatë të egër për të bllokuar anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës (KiE). Kjo vjen në kundërshtim me një angazhim të qartë në marrëveshjen e shkurtit që amerikanët dhe evropianët pretendojnë se është ligjërisht i detyrueshëm për të mos e bërë këtë për asnjë organizatë ndërkombëtare dhe se: “Serbia nuk do të kundërshtojë anëtarësimin e Kosovës në asnjë organizatë ndërkombëtare”.
Thelbi i çështjes
Nuk e di nëse Këshilli i Ministrave do ta pranojë Kosovën në mbledhjen e kësaj pranvere. Sigurisht që duhet ta pranojë. Kërkesa kryesore e KiE është sundimi i ligjit: “Çdo anëtar i Këshillit të Evropës duhet të pranojë parimet e shtetit të së drejtës dhe të gëzimit nga të gjithë personat brenda juridiksionit të tij të të drejtave të njeriut dhe lirive themelore”.
Kosova është përmirësuar në mënyrë të vazhdueshme dhe renditet mbi mesataren rajonale në 8 dimensione të sundimit të ligjit. Është e treta në rajon, pak pas Malit të Zi dhe pak më shumë pas Gjeorgjisë, por shumë përpara rezultateve në rënie të Serbisë. Prishtina së fundmi ka zgjidhur një çështje të madhe. Ajo njohu të drejtat pronësore të manastirit të Deçanit, një çështje e pazgjidhur për më shumë se 20 vjet. Korrupsioni, zbatimi i ligjit dhe drejtësia penale janë dimensionet e saj më problematike. Të gjitha këto janë simptoma të një gjendjeje të re dhe relativisht të dobët.
Përfitime për serbët
Qëllimi kryesor i KiE është të promovojë demokracinë, të drejtat e njeriut dhe sundimin e ligjit në të gjithë Evropën dhe më gjerë. Në parim, do të mendonit se njerëzit që vërtet janë të diskriminuar do ta mirëprisnin anëtarësimin e vendit të tyre në një organizatë të tillë. Në vend të kësaj, Beogradi është i vendosur kundër tij.
Çështja nuk është vetëm ajo e idealeve. Ka pasoja praktike të anëtarësimit në KiE. Ai u hap qytetarëve akses në Gjykatën Evropiane të të Drejtave të Njeriut (GJEDNJ). Ky është një privilegj serioz. Nëse një sistem kombëtar drejtësie dështon në sytë e një qytetari të një shteti anëtar të KiE, ai qytetar mund të apelojë në GJEDNJ, e cila ka një traditë të fortë të gjykimit në favor të barazisë dhe mosdiskriminimit, duke përfshirë Ballkanin. Kjo nuk do të thotë se vendimet e tij zbatohen gjithmonë, siç do t’ju thonë boshnjakët, por forcon ata që vuajnë diskriminimin. Shtetet anëtare gjithashtu mund të paraqesin ankesa kundër shteteve të tjera anëtare, një privilegj tjetër që Beogradi duhet ta mirëpresë.
Pse jo?
Beogradi e kundërshton anëtarësimin e Kosovës në KiE për disa arsye. Së pari, Beogradi nuk dëshiron të pranojë se Kosova është shtet. Së dyti, ai ka frikë se Kosova do të bëjë ankesa kundër Serbisë. Ka shumë arsye për ankesa të tilla që rrjedhin nga diskriminimi dhe shkeljet e tjera të të drejtave të njeriut kundër shumicës shqiptare brenda Serbisë, trajtimi i qytetarëve të Kosovës në Serbi dhe dështimi i Serbisë për të dhënë llogarinë e duhur për keqbërjen e saj gjatë luftës në Kosovë.
Së treti, Beogradi po përpiqet gjithashtu t’i bëjë presion Kosovës që të krijojë një Asociacion të Komunave me shumicë serbe, të cilin e sheh si të rëndësishëm për zyrtarizimin e marrëdhënieve të tij me popullsinë serbe brenda Kosovës. Asambleja Parlamentare e KiE-së e konsideron këtë si një çështje që Kosova duhet ta zgjidhë pas anëtarësimit. Asociacione të tilla të pakicave janë të zakonshme në mesin e shteteve anëtare të KiE dhe Kosova ka premtuar të krijojë një të tillë. Por në mënyrë të arsyeshme ajo nuk dëshiron ta bëjë këtë derisa Serbia të njohë sovranitetin dhe integritetin e saj territorial.
Përfundimi
Fakti i trishtuar është se Kosova jo-anëtare sot është më e kualifikuar për anëtarësim në Këshillin e Evropës sesa anëtarja aktuale Serbia. Është koha për ta rregulluar këtë. ©Marrë nga peacefare, përshtati në shqip LAPSI.al