Mark Rutte, kryeministri holandez në largim, pritet të jetë kreu i ardhshëm i NATO-s. The Guardian shkruan se ai ka marrë tashmë edhe mbështetjen e kryeministrit të Hungarisë, Viktor Orbán të cilit i ka premtuar se nuk do të angazhojë forcat e Budapestit apo nuk do të shpenzojë paratë e qeverisë hungareze për të mbështetur Ukrainën.
Orbán shihet si lideri europian më i afërt me Rusinë. Ai njoftoi se kishte hequr dorë nga kundërshtimet e tij pas diskutimeve me Rutte, duke bërë që sekretari aktual i përgjithshëm, Jens Stoltenberg, të deklaronte se procesi i përzgjedhjes së pasuesit të tij do të përfundonte “shumë shpejt”.
Të martën pasdite, Orbán shkroi në X se “Hungaria është e gatshme të mbështesë kandidaturën e kryeministrit Rutte për sekretar të përgjithshëm të NATO-s” duke publikuar një letër që kishte marrë nga politikani holandez më herët atë ditë.
Në letër Rutte i shkruan Orbanit: “Unë jam në dijeni të rezultatit të bisedimeve midis Jens Stoltenberg dhe jush në lidhje me mbështetjen e NATO-s për Ukrainën. Unë e kuptoj që ju këmbëngulni se asnjë ushtar hungarez nuk do të merrte pjesë në këto aktivitete dhe asnjë para hungareze nuk do të përdoret për t’i mbështetur ata”.
Udhëheqësi holandez, 57 vjeç, shtoi se ai do të respektonte angazhimin e dhënë për Hungarinë, duke shkruar se “në një cilësi të mundshme të ardhshme si sekretar i përgjithshëm i NATO-s, do ta mbështesë plotësisht këtë rezultat të bisedimeve” duke shtuar: “Unë pres me padurim angazhimin tonë të ardhshëm, çfarëdo qoftë ai.”
Sllovakia, një tjetër anëtar i NATO-s, qeveria e së cilës shihet si simpatike ndaj Rusisë, tha gjithashtu të martën se ishte e gatshme të mbështeste Rutte. Peter Pellegrini, presidenti i vendit, tha në një konferencë se “Republika Sllovake mund të pranojë të mbështesë kryeministrin holandez Mark Rutte si kreun e aleancës”.
Sekretarët e përgjithshëm të NATO-s zgjidhen me konsensus nga 32 anëtarët e Aleancës, dhe me Hungarinë dhe Sllovakinë që mbështesin Rutte, kjo e lë vetëm Rumaninë si pengesë përfundimtare. Presidenti i vendit, Klaus Iohannis, ishte një kandidat rival, por nuk ka marrë asnjë mbështetje dhe pritet që të tërhiqet së shpejti nga gara.
Stoltenberg, i cili zakonisht nuk komenton kurrë procesin e pasuesit, tha se përpjekjet për ta zëvendësuar atë kishin përfunduar në një konferencë shtypi pas një takimi të nivelit të lartë me sekretarin e shtetit të SHBA, Antony Blinken, në Uashington DC.
“Me njoftimin e kryeministrit Orbán sot, mendoj se është e qartë se jemi shumë afër një vendimi të aleancës që aleatët të zgjedhin një sekretar të përgjithshëm të ardhshëm. Mark Rutte është një kandidat shumë i fortë.
Ai ka shumë përvojë si kryeministër. Ai është një shok dhe koleg i ngushtë. Unë besoj fuqishëm se shumë shpejt aleanca do të ketë vendosur për pasardhësin tim dhe kjo do të jetë e mirë për të gjithë ne, për NATO-n dhe gjithashtu për mua”, tha Stoltenberg.
Stoltenberg, një ish-kryeministër norvegjez, u bë sekretar i përgjithshëm i NATO-s në vitin 2014 dhe mandati i tij është zgjatur vazhdimisht pasi aleanca nuk arrinte të gjente një pasardhës. Por këtë vit, Stoltenberg theksoi se nuk mund të qëndronte më, Rutte doli përpara dhe fitoi me shpejtësi mbështetjen e SHBA-së, Britanisë së Madhe, Gjermanisë dhe Francës.
Rutte, një politikan i qendrës së djathtë, ka qenë kryeministër i Holandës për 14 vjet, por tha se do të largohej një vit më parë dhe pritet të zëvendësohet menjëherë pas negociatave të zgjatura mes koalicionit për të formuar një qeveri të re holandeze. I njohur si “Teflon Mark” për fuqitë e tij të mbijetesës, Rutte gjithashtu ka vazhduar të japë mësime sociale një ditë në javë në shkollat e Hagës gjatë kohës që ishte kryeministër.
Muajin e ardhshëm, NATO do të mbajë samitin e saj vjetor në Uashington DC, në një kohë kur Ukraina po kërkon ndihmë të mëtejshme përballë sulmeve të reja nga Rusia. Rutte pritet të marrë postin e kreut të aleancës pas samitit, i cili do të diskutojë se si të sigurohet mbështetje ushtarake afatgjatë për Ukrainën.
Përveç gjetjes së mënyrave për të ndihmuar Ukrainën, Rutte mund të ketë të bëjë së shpejti me Donald Trump, sfiduesin republikan të Joe Biden për presidencën e SHBA. Trump ka shprehur vazhdimisht skepticizëm në lidhje me vlerën e aleancës dhe madje ka bërë përpjekje për t’u larguar për shkak të ankesave mbi nivelet e shpenzimeve të mbrojtjes nga anëtarët e tjerë.
Më herët këtë javë, Stoltenberg tha se “më shumë se 20 aleatë do të shpenzojnë të paktën 2% të PBB-së për mbrojtjen”, një objektiv i NATO-s i vendosur fillimisht në 2014, krahasuar me 11 vende 12 muaj më parë. Trump kërcënoi në fillim të këtij viti se nuk do të mbronte asnjë anëtar të NATO-s që ishte “deficent” dhe nuk do të shpenzonte deri në këtë nivel. ©LAPSI.al
krimineli i radhes