Analiza e BBC/ A duhet t’i trembemi një pakti Putin – Kim Jong Un

Plani i liderit të Koresë së Veriut, Kim Jong Un për të vizituar Rusinë këtë muaj ka shkaktuar shqetësim tek SHBA dhe aleatët e saj. Ai dhe presidenti Vladimir Putin synojnë të diskutojnë mundësinë që Koreja e Veriut t’i sigurojë Moskës armë për të mbështetur luftën e saj në Ukrainë, thonë zyrtarët amerikanë.

Në sipërfaqe, një marrëveshje për armë midis Koresë së Veriut dhe Rusisë duket e kuptueshme. Moska ka nevojë dëshpërimisht për armë, veçanërisht municione dhe predha artilerie për luftën në Ukrainë dhe Pheniani ka shumë nga të dyja. Nga ana tjetër, Koreja e Veriut e uritur nga sanksionet ka nevojë dëshpërimisht për para dhe ushqim.

Më shumë se 3 vjet mbyllje kufijsh, për të mos përmendur prishjen e bisedimeve me Shtetet e Bashkuara në 2019-ën e kanë bërë vendin më të izoluar se kurrë më parë. Por nën sipërfaqe, kjo marrëveshje hap potencialin që Pheniani dhe Moska të fillojnë të punojnë më ngushtë së bashku. Shtetet e Bashkuara kanë paralajmëruar për një marrëveshje të mundshme armësh midis dy vendeve prej disa kohësh, por një takim në nivel udhëheqësish midis Kim Jong Un dhe Vladimir Putin e katapulton këtë në një shkallë më lart.

Teksa prioriteti për SHBA-në, sigurisht në planin afatshkurtër, duket se është ndalimi i armëve të Koresë së Veriut të arrijnë në vijën e frontit në Ukrainë, shqetësimi në Seul është se çfarë do të merrte Koreja e Veriut në këmbim të shitjes së armëve të saj Rusisë. Me Rusinë në një situatë të dëshpëruar, Kim do të jetë në gjendje të shesë me një çmim të lartë.

Ndoshta ai mund të kërkojë më shumë mbështetje ushtarake nga Rusia. Shërbimi i inteligjencës i Koresë së Jugut informoi se ministri rus i Mbrojtjes, Sergei Shoigu i kishte sugjeruar Rusisë, Kinës dhe Koresë së Veriut të zhvillojnë stërvitje të përbashkëta detare, të ngjashme me ato të kryera nga SHBA, Koreja e Jugut dhe Japonia, të cilat Kim Jong Un i urren aq shumë. Kim gjithashtu mund të marrë armë ruse në të ardhmen.

Por deri tani kërkesa më shqetësuese që mund të bëjë Kim është që Putini t’i sigurojë atij teknologji ose njohuri të avancuara për ta ndihmuar atë të bëjë përparime në programin e tij të armëve bërthamore. Ai është ende duke luftuar për të zotëruar armët kryesore strategjike, kryesisht një satelit spiun dhe një nëndetëse të armatosur me armë bërthamore. Megjithatë zyrtarët në Seul besojnë se bashkëpunimi në këtë nivel nuk ka gjasa, pasi mund të jetë strategjikisht i rrezikshëm edhe për vetë Rusinë.

Yang Uk, një studiues në Institutin Aziatik për Studime Politike, vë në dukje se edhe nëse Rusia nuk i shet armë Koresë së Veriut në këmbim, ajo mund të financojë programin e saj bërthamor. “Nëse Rusia paguan në naftë dhe ushqime, ajo mund të ringjallë ekonominë e Koresë së Veriut, e cila nga ana tjetër mund të forcojë gjithashtu sistemin e armëve të Koresë së Veriut. Është një burim shtesë të ardhurash që ata nuk e kishin.”

Yang, një ekspert në strategjinë ushtarake dhe sistemet e armëve, shton: “Për 15 vjet ne kemi ndërtuar një rrjet sanksionesh kundër Koresë së Veriut, për ta ndaluar atë të zhvillojë dhe tregtojë armë të shkatërrimit në masë. Tani Rusia, një anëtare e përhershme e Këshilli i Sigurimit i OKB-së, mund të bëjë që i gjithë ky sistem të shembet”.

Teksa sanksionet janë rritur, Koreja e Veriut është bërë gjithnjë e më e varur nga Kina për të mbyllur një sy ndaj atyre që shkelin sanksionet dhe për t’i ofruar asaj ndihmë ushqimore. Gjatë vitit të kaluar Pekini ka refuzuar të ndëshkojë Korenë e Veriut për testet e saj të armëve në Këshillin e Sigurimit të OKB-së, që do të thotë se ajo ka qenë në gjendje të zhvillojë arsenalin e saJ bërthamor pa pasoja serioze.

Koreja e Veriut i ofron Pekinit një zonë të dobishme mbrojtëse midis saj dhe forcave amerikane të stacionuara në Korenë e Jugut, që do të thotë se paguan për të mbajtur Phenianin në këmbë. Por Pheniani ka qenë gjithmonë i shqetësuar për varësinë e tepërt vetëm nga Kina. Me Rusinë në kërkim të aleatëve, kjo i jep Kim mundësinë për të diversifikuar rrjetin e tij mbështetës.

Dhe me Rusinë kaq të dëshpëruar, udhëheqësi i Koresë së Veriut mund të ndiejë se mund të bëjë koncesione edhe më të mëdha nga Moska sesa Pekini. Putin mund të pranojë të heshtë përballë një prove bërthamore të Koresë së Veriut, ndërsa kjo mund të jetë një hap më larg për presidentin kinez Xi Jinping.

“Gjatë Luftës së Ftohtë, Koreja e Veriut luante me rusët kundër kinezëve”, thotë Dr Bernard Loo i Shkollës së Studimeve Ndërkombëtare në Singapor. Por ka ende një pikëpyetje nëse takimi do të ndodhë. Kim nuk e lë Korenë e Veriut shpesh ose lehtë. Ai është paranojak për sigurinë e tij dhe i sheh udhëtimet jashtë vendit si të mbushura me rreziqe.

Për udhëtimet e tij të fundit ndërkombëtare, në Hanoi për t’u takuar me Donald Trump në shkurt 2019 dhe për të takuar Putin në Vladivostok në prill 2019 ai hipi në një tren të blinduar. Udhëtimi për në Hanoi zgjati dy ditë të gjata përmes Kinës. SHBA-të po përpiqen të trembin Kim nga ana e sigurisë në mënyrë që takimi të dështojë.

Një pjesë e strategjisë së SHBA-së që nga pushtimi rus i Ukrainës ka qenë angazhimi i inteligjencës në përpjekje për të parandaluar arritjen e marrëveshjeve. Koreja e Veriut dhe Rusia deri më tani kanë mohuar çdo sugjerim se po kërkojnë të tregtojnë armë. Asnjëra nuk ka të ngjarë të pranojë që kjo marrëveshje të jetë një çështje publike. ©BBC, LAPSI.al