Takimi Biden-Xi normalizon marrëdhëniet SHBA-Kinë, ç’do të thotë kjo

Shtetet e Bashkuara dhe Kina kanë rënë dakord të rifillojnë komunikimin ushtarak në një përpjekje për të lehtësuar tensionet në rritje, tha presidenti Joe Biden.

“Ne i jemi kthyer komunikimeve të drejtpërdrejta, të hapura dhe të qarta,” tha ai pas një takimi të rrallë me Presidentin e Kinës Xi Jinping në Kaliforni të mërkurën.

Ishte hera e parë që dyshja foli personalisht në më shumë se një vit. Por kishte ende shenja tensioni mes të dyve. Biden përsëriti pikëpamjen e tij se Xi është një diktator.

Ministria e Jashtme e Kinës kritikoi më vonë komentet, por ato nuk duket se e kanë hequr shkëlqimin nga ajo që të dyja palët po e portretizojnë si një takim kryesisht të suksesshëm.

Biden tha gjithashtu se të dy udhëheqësit kishin rënë dakord të vendosnin një linjë të drejtpërdrejtë komunikimi me njëri-tjetrin.

Lexo më tej: Zelenski: Rusia po përgatit luftë mes vendeve të Ballkanit 

Në një konferencë shtypi pas samitit, i cili u zhvillua në San Francisko, Biden tha se mungesa e komunikimit ishte “siç ndodhin aksidentet” dhe shtoi se të dy presidentët tani mund “të marrin telefonin dhe të flasin drejtpërdrejt menjëherë.” 

Kina ndërpreu komunikimet ushtarake vitin e kaluar pasi kryetarja e atëhershme e Dhomës së Përfaqësuesve, Nancy Pelosi, vizitoi Tajvanin. Pekini e sheh Tajvanin e vetëqeverisur si territorin e tij dhe ka kërcënuar ta aneksojë me forcë nëse është e nevojshme.

Biden tha se, ndërkohë që mbetën shumë mosmarrëveshje mes dyshes, Xi “kishte qenë i drejtë”. Ai tha se bisedimet ishin “disa nga diskutimet më konstruktive dhe produktive që kemi pasur”. 

Duke folur më vonë në një darkë me udhëheqësit e biznesit amerikan, Xi foli hapur për dëshirën për të zhvilluar marrëdhënie më të mira me SHBA.

Ai tha se ai dhe Presidenti Biden ranë dakord të vazhdonin në rrugën e diplomacisë dhe bashkëpunimit.

“Dera e marrëdhënieve Kinë-SHBA nuk mund të mbyllet përsëri tani që është e hapur,” tha ai. “Ne duhet të ndërtojmë më shumë ura dhe të shtrojmë më shumë rrugë mes njëri-tjetrit”. 

Por në shenjë se sa të vështira janë ende marrëdhëniet, Biden, teksa po dilte nga skena, iu përgjigj pyetjes së një gazetari duke thënë se e konsideronte Xi një diktator.

“Ai është një diktator në kuptimin që ai është një djalë që drejton një vend… bazuar në një formë qeverisjeje që është krejtësisht e ndryshme nga e jona,” tha ai. Kur zoti Biden bëri një koment të ngjashëm në qershor, zyrtarët kinezë reaguan me zemërim dhe e përshkruan atë si “jashtëzakonisht absurde dhe të papërgjegjshme”. 

Të enjten, ministria e jashtme e Kinës dënoi deklaratën e Biden, duke thënë se ishte “jashtëzakonisht i gabuar” dhe “manipulim i papërgjegjshëm politik”. 

Ishte një shije e hidhur në atë që shihet si një takim i përgjithshëm pozitiv midis dy liderëve.

Vërejtja e “diktatorit” mungonte dukshëm në leximin e takimit të agjencisë shtetërore kineze të lajmeve Xinhua. Leximi, i cili ndonjëherë mund të jetë një tregues se sa të mira apo të këqija qeveria kineze i percepton marrëdhëniet, paraqiste biseda për përparim të konsiderueshëm në lidhjet dypalëshe.

Përveç rifillimit të komunikimeve ushtarake, të dy palët njoftuan disa marrëveshje të tjera në zonat që janë bërë burime tensioni kohët e fundit.

Këto përfshinin marrjen e hapave për të trajtuar fluksin e drogës fentanol në SHBA, i cili ka shkaktuar një rritje të vdekjeve nga mbidoza në vend.

Kompanitë e prodhimit kinez janë një burim jo vetëm i vetë opioidit sintetik, por edhe i kimikateve që mund të kombinohen për ta bërë atë. “Ne jemi duke ndërmarrë veprime për të reduktuar ndjeshëm rrjedhën e kimikateve pararendëse dhe krijuesve të pilulave nga Kina në hemisferën perëndimore”, tha zoti Biden.

Sipas marrëveshjes, Kina do të synojë drejtpërdrejt kompanitë që prodhojnë ato kimikate. “Kjo do të shpëtojë jetë,” u tha Biden gazetarëve.

Të dy udhëheqësit diskutuan gjithashtu konfliktin në Izrael dhe Gaza. Një zyrtar i lartë amerikan u tha gazetarëve se Biden i kishte kërkuar Kinës që të përdorte ndikimin e saj me Iranin për ta nxitur atë të mos ndërmarrë hapa që mund të shiheshin si provokues.

Më tej, dy superfuqitë ranë dakord të shqyrtonin së bashku inteligjencën artificiale (AI) dhe patën një bisedë të gjatë për Tajvanin, i cili, sipas një zyrtari amerikan, Xi tha se ishte “çështja më e madhe, më e rrezikshme në lidhjet SHBA-Kinë”. 

Pas bisedimeve, Kina tha se komunikimet u rivendosën midis dy ushtrive mbi “bazën e barazisë dhe respektit”. 

Marrëdhëniet u përkeqësuan në shkurt kur një balonë e dyshuar spiune kineze u rrëzua mbi hapësirën ajrore të SHBA.

Sekretari amerikan i Shtetit Antony Blinken vizitoi Pekinin në qershor, duke e bërë atë zyrtarin më të lartë të Uashingtonit që ka vizituar kryeqytetin kinez në pothuajse gjysmë dekade. Ai u takua me Presidentin Xi dhe më pas ministrin e Jashtëm Qin Gang.

BBC, përshtati në shqip ©LAPSI.AL