Historiani dhe ish-drejtori i arkivave Kastriot Dervishi ka postuar kohët e finit në rrjetet sociale një sërë fotosh të Luftës së Dytë Boterore ku shfaqet në momente relaksi ish-diktatori Enver Hoxha. Komentet për fotot janë bërë nga vetë Dervishi.
“Komandanti legjendar” siç nuk e keni parë më parë
Kjo është një foto (lart) që tregon komandantin gjatë luftës së përbotshme. I shëndoshë jashtë mase si pasojë e efektit të ushqimit cilësor, ajrit të pastër dhe mungesës së lëvizjes, ai është fotografuar në këtë gjendje nga Miladini. Nuk dihet për çfarë arsye ka zgjedhur Miladini ta fotografojë vartësin e vet, por fotoja të jep përshtypjen se je përpara një njeriu të pirë që vetëm për luftë nuk është. Është interesant, por pamja e Enverit është e njëllojtë me pamjet që kemi parë në filmat e kinostudios me subjekt ballistët.
Çfarë tregon kjo foto e vitit 1943?
Kjo foto është bërë në Labinot të Elbasanit gjatë kohës që shtabi i përgjithshëm i ushtrisë komuniste, i ndjekur këmba-këmbës nga armiqtë e jashtëm e “tradhtarët e vendit” ishte strehuar atje, në pritje të fundit të luftës së përbotshme. Sikur t’ia jepnim këtë foto për këqyrje ndonjë të huaji, me siguri që do ta përshkruante me nota entuziaste, mbase edhe paska erotike këtë piknik. Ai me siguri nuk do ta dinte se në foto është komisar Enveri dhe ndonjë anëtar i shtabit, natyrisht të ushqyer mirë me kecat bio të Labinotit e të mbathur po kaq mirë me këpucë angleze dhe gjëra të tjera që i hidhnin pafund aleatët gjatë luftës.
Komandanti legjendar, nga prehri në prehër
Në vijim të fotos të djeshme të bërë gjatë “epopesë së lavdishme të luftës nacionalçlirimtare që zhduku apo nxorri jashtë luftimit 70 mijë ushtarë armiq dhe tradhtarë të vendit”, një tjetër foto e komandantit legjendar, por me prehër tjetër, atë të Spiro Kolekës. Edhe kjo foto është një kornizë e mirë që tregon një ditë të këndshme maleve me blerim mbuluar të disa burrave të zbukuruar me ndonjë kobure brezi apo armë të gjata që mezi i mbajnë në dorë. E quaj me vend të përmend edhe fotografin, se i takon e drejta e autorit. Ai është shoku Miladin Popoviç, mentori dhe drejtuesi i Partisë Komuniste të Shqipërisë në vitet 1941-1944.
Edhe Miladini në prehër
Epopeja e lavdishme dhe e paparë e luftës, nuk ka asnjë kuptim pa praninë e Miladinit Popoviçit, themeluesit dhe shefit politik të Partisë Komuniste të Shqipërisë në vitet 1941-1944. Ai që ka fotografuar shokët e luftës në malet me blerim mbuluar në shalët e njëri-tjetrit, nuk kishte si të mos dilte edhe vetë në ndonjë foto. Me aparatin e tij, një shok ka shkrepur një foto tjetër. Miladini i magjepsur pas hireve të Enverit e ka gjetur vendin ku duhet të mbështeste kokën edhe shpinën e tij.
Në njërën dorë kërbaçin e në tjetrën pushkën
Sado që komunistët kanë një shprehje të tillë qesharake “në njërën dorë kazmën e në tjetrën pushkën”, me të cilat nënkuptojmë shkatërrimin dhe vrasjen, “komandanti legjendar”, gjatë luftës nuk e ndante nga dora kërbaçin me të cilin ngiste mushkën. Kjo foto e bërë tinëz nga shoku Miladin Popoviç, e ka zënë komandantin në një profil që tregon fare mirë linjat dhjamore të udhëheqësit si dhe sendin që mban në dorë ai. Fotoja tjetër e bërë zyrtare në albume është ballore. Qatipët ia kanë hequr komandantit kërbaçin nga dora sepse donin t’i jepnin më shumë rëndësi pushkës që mbante për qejf, sesa kërbaçit që tregonte zakonin e tij për t’i marrë shpirtin deri në fund mushkës së caktuar për transportin e tij. Çfarë nuk ka hequr e gjora kafshë.