Udhëheqësja e Hong Kongut Carrie Lam ka thënë se ajo do të tërheqë projekt-ligjin shumë kontrovers të ekstradimit i cili ka shkaktuar protesta disa mujore.
Propozimi, i prezantuar në prill, do të lejonte që kriminelët e dyshuar të ekstradoheshin në territorin e Kinës.
Projekt-ligji u pezullua në qershor por zonja Lam ndaloi vetëm pak para se ta eliminonte fare atë.
Tërheqja e plotë ishte një nga pesë kërkesat kryesore të protestuesve, të cilët gjithashtu duan demokraci të plotë. Disa kundërshtuan veprimin e zonjës Lam dhe u zotuan të vazhdojnë të protestojnë.
Në një fjalim televiziv të Mërkurën, Znj Lam njoftoi gjithashtu masa të tjera që duket se ishin krijuar për të qetësuar trazirat.
Ajo tha se dy zyrtarë të lartë do të bashkohen me një hetim ekzistues për sjelljen e policisë gjatë protestave. Një hetim i pavarur për egërsinë e dyshuar të policisë ndaj protestuesve është një nga kërkesat kryesore të aktivistëve.
Të hënën, zonja Lam u dëgjua në kaseta audio që rridhnin duke fajësuar veten për ndezjen e krizës politike të Hong Kongut dhe duke thënë se ishte e pafalshme që ajo shkaktoi një shkatërrim kaq të madh.
Projekt-ligji i ekstradimit tërhoqi shpejt kritika pasi u publikua në prill. Kundërshtarët thanë që kjo do të dëmtonte liritë ligjore të Hong Kongut dhe mund të përdoret për të frikësuar ose heshtur kritikët e Pekinit.
Hong Kong është tani në javën e 14-të të demonstratave, dhe fundjavën e kaluar pa prapë dhunë mes policisë dhe aktivistëve.
Çfarë është projekt-ligji?
Kundërshtarët thanë që lejimi i të dyshuarve kriminelë të ekstradohen në territorin e Kinës do të dëmtonte pavarësinë gjyqësore të qytetit dhe rrezikonte të ekspozonte qytetarët e Hong Kongut në gjyqe të padrejta dhe trajtime të dhunshme.
Ata gjithashtu argumentuan se projektligji do t’i japë Kinës ndikim më të madh mbi Hong Kongun dhe mund të përdoret për të goditur aktivistët dhe gazetarët.
Opozita ishte e përhapur që nga fillimi me grupe nga të gjitha sektorët e shoqërisë që shprehën kritikën e tyre.
Disa shtetet gjithashtu shprehën shqetësimin mbi këtë ligj. Si përgjigje, ministria e jashtme e Kinës i akuzoi ata për ndërhyrje në punët e brendshme të Kinës.
Si u përshkallëzuan protestat?
Protestuesit kishin frikë se projektligji mund të ringjallej, kështu që demonstratat vazhduan, duke bërë thirrje që ai të tërhiqej plotësisht. Projekt-ligji u tërhoq më në fund në shtator.
Protestat shpesh janë përshkallëzuar në përleshje të dhunshme
Në atë kohë përleshjet midis policisë dhe protestuesve ishin bërë më të shpeshta dhe më të dhunshme, me lëndime nga të dy palët dhe një numër personash të arrestuar.
Policia ka gjuajtur me gaz lotsjellës dhe plumba gome ndërsa disa aktivistë kanë hedhur tulla, bomba zjarri dhe objekte të tjera.
Në korrik, grupet e protestuesve sulmuan ndërtesën e parlamentit. Gjithashtu në korrik, një turmë e maskuar e armatosur me shkopinj sulmoi njerëzit që ktheheshin në shtëpi nga një protestë brenda stacionit Yuen Long, larg qendrës së qytetit.
Në gusht, një protestues u plagos në sy, duke çuar në demonstruesit që mbanin copa syri me ngjyrë të kuqe për të treguar solidaritetin e tyre.
Aksioni protestues në aeroportin ndërkombëtar të Hong Kongut në gusht gjithashtu pati përleshje të reja dhe çoi në qindra fluturime që u anuluan.
Çfarë duan protestuesit?
Kërkesat e protestuesve kanë ndryshuar gjatë javëve. Ato janë:
-Tërheqja e përshkrimit të protestave si ‘trazira’
-Amnisti për të gjithë protestuesit e arrestuar
-Një hetim i pavarur për brutalitetin e dyshuar policor
-Votimi universal për zgjedhjet e shefit ekzekutiv, Këshillit Legjislativ, dhe parlamentin e Hong Kong-ut.
Disa gjithashtu duan dorëheqjen e Carrie Lam, të cilën ata e shohin si kukull të Pekinit. Nuk është e qartë nëse heqja e projekt-ligjit do t’i japë fund protestave – disa kundërshtarë e shohin këtë veprim shumë pak e shumë vonë.
Pasi fillimisht qëndroi e qetë ndaj trazirave, Kina ka dënuar protestat e Hong Kongut si “sjellje që janë afër terrorizmit” – një shenjë që qasja e saj po forcohet.
Ka pasur gjithashtu raporte dhe një grumbullim masiv policor dhe ushtarak kinez përtej kufirit në Shenzhen, në një shfaqje të qartë të forcës.
Protestat që mbështesin lëvizjen Hong Kong janë përhapur në të gjithë globin, me mitingje që zhvillohen në Mbretërinë e Bashkuar, Francë, SHBA, Kanada dhe Australi.
Në shumë raste, njerëzit që mbështesin demonstruesit e Hong Kongut u përballën nga mitingjet pro-Pekinit.
Cili është statusi i Hong Kongut?
Hong Kongu është një ish-koloni britanike, e cila iu rikthye Kinës në 1997.
Ajo drejtohet nën një marrëveshje “një vend, dy sisteme” që i garanton asaj një nivel të autonomisë.
Ai ka gjyqësorin e vet dhe një sistem të veçantë juridik nga Kina kontinentale. Këto të drejta, përfshirë lirinë e tubimit dhe lirinë e fjalës, mbrohen.
Por ato liri – Ligji Themelor – skadojnë në 2047 dhe nuk është e qartë se cili do të jetë statusi i Hong Kongut atëherë.
BBC, përshtati në shqip ©LAPSI.AL
https://www.youtube.com/watch?v=i8-zGzERL5Y