Nancy Pelosi në Tajvan/ Vizita që po bën Presidentët e SHBA dhe Kinës të kërcënojnë njëri-tjetrin

Udhëheqësit amerikanë dhe kinezë kanë paralajmëruar njëri-tjetrin për Tajvanin gjatë një telefonate që zgjati më shumë se dy orë.

Presidenti Joe Biden i tha homologut të tij kinez, Xi Jinping, se SHBA kundërshtoi me forcë çdo lëvizje të njëanshme për të ndryshuar statusin e ishullit.

Por ai shtoi se politika e SHBA-së për Tajvanin nuk kishte ndryshuar.

Pekini tha se Xi i kishte thënë Bidenit që t’i përmbahej parimit të një Kine, duke e paralajmëruar atë se “kushdo që luan me zjarrin do të digjet”.  

Tensionet mbi këtë çështje janë rritur përpara një plani të përfolur për vizitën e Kryetares së Dhomës së Përfaqësuesve të SHBA Nancy Pelosi në Tajvan.

Departamenti i Shtetit thotë se zonja Pelosi nuk ka njoftuar ndonjë udhëtim, por Kina ka paralajmëruar për “pasoja të rënda” nëse ajo do të vazhdonte me një vizitë të tillë.

Javën e kaluar, Biden u tha gazetarëve se “ushtria mendon se nuk është një ide e mirë”, por Shtëpia e tij e Bardhë e ka quajtur retorikën kineze kundër çdo udhëtimi të tillë “qartësisht të padobishme dhe jo të nevojshme”. 

Zonja Pelosi, e cila është figura më e rëndësishme në SHBA pas zëvendëspresidentit, do të ishte politikania më e lartë amerikane që do të udhëtonte në Tajvan që nga viti 1997.

Gjatë bisedës telefonike të së enjtes, Biden dhe Xi Jinping diskutuan gjithashtu për një takim të mundshëm ballë për ballë, tha një zyrtar i lartë i administratës Biden, duke e përshkruar dypalëshin si “të drejtpërdrejtë” dhe “të ndershëm”. 

Kur Biden ishte zëvendëspresident i SHBA-së, ai priti Xi Jinpingun në SHBA në vitin 2015, por ata nuk janë takuar personalisht gjatë presidencës së Biden.

Kina e sheh Tajvanin si një provincë të shkëputur që duhet të bëhet pjesë e vendit, dhe nuk e ka përjashtuar përdorimin e mundshëm të forcës për ta arritur këtë.

Sipas politikës së një Kine, Uashingtoni nuk e njeh Taipein në mënyrë diplomatike. Por Shtetet e Bashkuara i shesin armë ishullit të vetëqeverisur në mënyrë demokratike në mënyrë që ai të mund të mbrohet.

Shtëpia e Bardhë tha se përveç Tajvanit, të dy udhëheqësit diskutuan një sërë çështjesh të tjera, duke përfshirë ndryshimin e klimës dhe sigurinë shëndetësore.

Administrata Biden ka marrë në konsideratë nëse do të heqë tarifat e kohës së Trump për importet kineze, duke argumentuar se një veprim i tillë mund të lehtësojë inflacionin në rritje të SHBA. Por presidenti amerikan nuk e diskutoi këtë çështje me Xi të enjten, tha zyrtari i lartë amerikan.

Analistët besojnë se Joe Biden dhe Xi Jinping duan të shmangin një konflikt të hapur, raporton korrespondentja e Departamentit të Shtetit të BBC-së, Barbara Plett Usher. Por asnjëri nuk ka bërë asnjë përpjekje për të ndryshuar narrativat e tyre konkurruese, gjë që u ilustrua sërish nga deklaratat e tyre të kundërta për thirrjen e së enjtes.

Në një përmbledhje të shkurtër, Shtëpia e Bardhë tha se ishte pjesë e përpjekjeve për të “menaxhuar me përgjegjësi dallimet” dhe për të punuar së bashku aty ku “interesat përputhen”. 

Në një periudhë shumë më të gjatë, Pekini tha se shumë nga interesat e tyre u bashkuan. Por ajo fajësoi SHBA-në për përkeqësimin e marrëdhënieve, duke kritikuar pikëpamjen e administratës Biden për Kinën si një “rival kryesor” dhe “sfida më serioze afatgjatë” e Uashingtonit.

Vështirë të shohësh diçka pozitive 

Po i jepet shumë rëndësi faktit se presidenti Xi i tha Presidentit Biden se “ata që luajnë me zjarrin do të digjen”. 

Është një paralajmërim i fortë për Amerikën, por nuk është i paprecedentë. Ministria e Jashtme e Kinës përdori saktësisht të njëjtën gjuhë kur një delegacion i Kongresit të SHBA vizitoi Tajvanin në fillim të këtij viti. E njëjta frazë u përdor nga ministria e mbrojtjes e Kinës në një paralajmërim drejtuar Tajvanit vitin e kaluar.

Fakti që është përdorur tani nga Presidenti Xi i jep më shumë peshë.

Por kjo nuk do të thotë se Kina po përgatit një veprim ushtarak kundër Tajvanit, nëse, për shembull, Nancy Pelosi shkon aty javën e ardhshme. Në vend të kësaj, deklarata e Xi Jinpingut i thotë Amerikës se nëse ajo vazhdon rrugën e tanishme, përfundimisht do të çojë në konflikt.

Është e vështirë të shihet diçka pozitive nga kjo telefonatë për sa i përket marrëdhënieve më të gjera SHBA-Kinë.

BBC, përshtati në shqip ©LAPSI.AL