Çdo vit, 1 prilli është dita “par excellence” kushtuar shakave në të cilën lejohet çdo shaka, për sa kohë që nuk është e rrezikshme apo e dëmshme. Kjo ditë karakterizohet nga talljet dhe mashtrimet mes miqve, familjes dhe kolegëve. Praktika më e zakonshme është ngjitja e një peshku letre në shpinën e një personi pa e kuptuar nga ai. Kjo shaka, e njohur si “Aprilscherz” në gjermanisht, është shumë e njohur në Gjermani, por edhe në vende të tjera të Evropës.
Origjina e “Ditës së 1 prillit” nuk dihet, megjithëse ka disa teori. Një nga më të largëtat ka të bëjë me Bertrandin e bekuar të San Genesio, patriarkun e Aquileia nga viti 1334 deri në 1350, i cili çliroi mrekullisht një papë që u mbyt nga një halë peshku në fyt. Nga mirënjohja, Papa dekretoi që asnjë peshk të mos hahej në Aquileia më 1 prill.
Një tjetër nga teoritë më të përhapura e vendos lindjen e kësaj tradite në Francën e shekullit të 16-të. Përpara miratimit të kalendarit gregorian në 1582, në Evropë ishte zakon të festohej nata e Vitit të Ri midis 25 marsit dhe 1 prillit, kur shkëmbeheshin edhe pakot e dhuratave. Reforma e Papës Gregori XIII e ktheu festën në 1 janar, prandaj duket se lindi edhe tradita e dorëzimit të pakove boshe të dhuratave më 1 prill, duke dashur me shaka të simbolizojë festën tashmë të vjetëruar. Ajo quhej “Poisson d’Avril”, pikërisht “Gënjeshtra e Prillit”
Ndër protagonistët kryesorë të 1 prillit janë mbi të gjitha gazetat dhe organet e shtypit. Një nga shakatë më klasike është përhapja e lajmeve të rreme dhe mjaft sensacionale, por që ishin një mashtrim i pastër. Ndër gënjeshtrat e 1 prillit që kanë hyrë në histori, është ajo e “pemës së makaronave”.
Në vitin 1957, BBC transmetoi një dokumentar që tregonte korrjen e makaronave nga pemët në Zvicër, duke bërë që shumë shikues të besonin se ishte e vërtetë. Në vitin 1986, një tjetër gazetë, këtë herë francezja “Le Parisien”, raportoi se Kulla Eifel, simboli i Parisit dhe i gjithë kombit, do të zhvendosej në Disneyland, ndërsa në vend të saj do të ndërtohej një stadium i aftë për të mbajtur 35 000 spektatorë për të pritur Lojërat Olimpike të vitit 1992.
Edhe Italia nuk bën përjashtim në këtë renditje speciale shakash që kanë hyrë në histori. Ky është rasti i gazetës “La Notte”, e cila në vitin 1961 botoi një lajm mjaft të çuditshëm: “Në Milano, një ligj do t’i detyronte shumë shpejt pronarët e kuajve t’u vendosnin një targë kafshëve të tyre”. Ndërsa në vitin 2004, TG2 njoftoi zbulimin e naftës në Mars. Jo vetëm kaq, ai publikoi imazhe dhe citoi NASA-n si burimin e lajmit.
Një tjetër shaka shumë e famshme është ajo e bërë nga Orson Welles. Më 1 prill 1938, regjisori i famshëm amerikan planifikoi një program special radiofonik. Megjithatë, për shkak të problemeve teknike nuk u bë i mundur transmetimi i tij. Welles, megjithatë, nuk u dorëzua dhe më 30 tetor, radio transmetoi “Lufta e Botëve”, një koment radiofonik mbi një ulje fantazmë të marsianëve në tokë. Menjëherë u përhap panik në mesin e popullatës. Telefonat e komisariateve dhe gazetave u pushtuan nga qindra telefonata. Rrugët u boshatisën dhe kishat u mbushën. ©LAPSI.al