Bashkimi Europian ka nisur aksion ligjor kundër Mbretërisë së Bashkuar pasi ky vend nuk arriti të tërhiqte legjislacionin që do të shkelte marrëveshjen e Brexit që të dy palët nënshkruan vitin e kaluar dhe shkel gjithashtu ligjin ndërkombëtar.
Njoftimi vjen pas javësh polemikash që kur qeveria e Boris Johnson zbuloi planet e saj për të vendosur legjislacionin që do të hidhte poshtë një pjesë të veçantë të Marrëveshjes së Tërheqjes nga BE, të quajtur “Protokolli i Irlandës së Veriut”.
Duke folur në Bruksel, Ursula von der Leyen, Presidente e Komisionit të BE, tha se Bashkimi Europian e kishte ftuar Mbretërinë e Bashkuar të “hiqte pjesët problematike të projekt-ligjit të tyre të tregut të brendshëm deri në fund të Shtatorit”. Ajo tha se projektligji është “nga natyra e tij një shkelje e mirëbesimit të përcaktuar në Marrëveshjen e Tërheqjes”, duke shtuar se “ai do të jetë në kundërshtim të plotë” me Protokollin e Irlandës së Veriut.
Protokolli u dakordua në mënyrë që të eleminonte nevojën për kontrolle kufitare midis kufirit të vetëm tokësor të ndarë nga BE dhe Britania në ishullin e Irlandës. Të dy palët kanë frikë se kontrollet mund të çojnë në një kufi të fortë dhe kthimin e dhunës sektare që Irlanda dhe Irlanda e Veriut shpresonin të ishin një kujtim i largët.
Meqenëse qeveria e Mbretërisë së Bashkuar nuk e ka tërhequr këtë legjislacion, Komisioni i ka shkruar një letër njoftimi zyrtar qeverisë, hapi i parë në një procedurë shkeljeje – diçka që BE e përdor zakonisht kur palët shkelin marrëveshjet me unionin.
“Letra fton qeverinë e Mbretërisë së Bashkuar të dërgojë observimet e saj brenda një muaji dhe përveç kësaj, Komisioni Europian do të vazhdojë të punojë shumë drejt zbatimit të plotë dhe në kohë të Marrëveshjes së Tërheqjes. Ne i qëndrojmë angazhimeve tona,” përfundoi von der Leyen.
Masa e marrë nga BE, megjithëse ishte dramatike, pritej në Londër. Qeveria kishte pranuar më parë se Projektligji i saj i Tregut të Brendshëm do të thyejë traktatin dhe do të thyejë ligjin ndërkombëtar në një “mënyrë shumë specifike dhe të kufizuar”. Qeveria pretendon se projektligji është një rrjet sigurie për të siguruar tregtinë e përsosur midis katër kombeve të Mbretërisë së Bashkuar në rast të një Brexit pa marrëveshje në fund të këtij viti dhe shpreson se nuk do të duhet të përdorë legjislacionin.
Sfondi i gjithë kësaj është se bisedimet tregtare midis Londrës dhe Brukselit po hyjnë në fazën e tyre të fundit. Raundi i fundit zyrtar i bisedimeve është duke biseduar tani dhe një samit i BE do të zhvillohet në 15 Tetor, ku negociatorët shpresojnë që një marrëveshje të jetë në tryezë për udhëheqësit e BE për të miratuar.
Të dy palët thonë se një marrëveshje është në horizont, por po përpiqen të arrijnë një marrëveshje për disa çështje kyçe, më e rëndësishmja rreth aftësisë së Mbretërisë së Bashkuar për të përdorur ndihmën shtetërore në mënyrë që të mbështesë bizneset britanike. BE thotë se kjo mund t’u japë kompanive britanike një avantazh të padrejtë ndaj kompanive të BE, përkthen Lapsi.al. Ka gjithashtu mosmarrëveshje mbi të drejtat e peshkimit dhe qeverisjen.
Ndërsa të dy palët po flasin për gatishmërinë e tyre për daljen pa asnjë marrëveshje dhe po i drejtojnë gishtin njëri-tjetrit, ekziston gjithashtu një pranim i gjerë që drama e fundit mund të jetë pjesë e teatrit të qëllimshëm ndërsa bisedimet arrijnë kulmin e tyre. Nëse do të ketë një marrëveshje, të dy palët do të duhet ta bëjnë atë të duket sikur kanë mbajtur një linjë të ashpër dhe kanë detyruar një kompromis nga tjetra.
Mbretëria e Bashkuar ka një muaj për t’iu përgjigjur letrës së BE, që do të thotë se një marrëveshje mund të arrihet ndërkohë. Rreziku është që, ndërsa bisedimet intensifikohen, gjithnjë e më pak njerëz e dinë se për çfarë pikash secila palë është e gatshme të pranojë. Kjo do të thotë se qëndrimi i tanishëm është një lojë e rrezikshme: ai mund të lëvizë numrin në favor të njërës palë, por gjithashtu mund të zhvillojë bisedime dhe të çojë në asnjë marrëveshje.
The Guardian, përshtati në shqip ©LAPSI.AL