Lirohet pas 20 vitesh burg spiunia që tradhtoi SHBA për Kubën

Ana Montes, ndër spiunet më të njohura të Luftës së Ftohtë e arrestuar nga SHBA, është liruar nga burgu pas më shumë se 20 vitesh. 65-vjeçarja kaloi gati 2 dekada duke spiunuar për Kubën teksa ishte e punësuar si analiste në Agjencinë e Inteligjencës Amerikane të Mbrojtjes.

Pas arrestimit të saj në 2001, zyrtarët thanë se ajo kishte ekspozuar pothuajse tërësisht operacionet e inteligjencës amerikane në ishull. Një zyrtar tha se ajo ishte ndër “spiunet më të dëmshme” të zbuluara ndonjëherë nga SHBA. Michelle Van Cleave, e cila ishte drejtuese e kundërzbulimit për Presidentin George W. Bush, i tha Kongresit në vitin 2012 se Montes kishte “kompromentuar gjithçka, praktikisht gjithçka që dinim për Kubën dhe se si vepronim në Kubë”.

“Kështu që kubanezët ishin të vetëdijshëm për gjithçka që dinim për ta dhe mund ta përdornin atë në avantazhin e tyre. Përveç kësaj, ajo ishte në gjendje të ndikonte në vlerësimet për Kubën në bisedat e saj me kolegët dhe gjeti gjithashtu mundësi për të dhënë informacionet që kishte marrë nga fuqi të tjera” – tha ajo.

Pas arrestimit të saj, Montes u akuzua se kishte zbuluar identitetin e 4 spiunëve amerikanë dhe një sasi të konsiderueshme të materialeve të klasifikuara. Ajo u dënua me 25 vjet burg. Gjykatësi e akuzoi se kishte vënë në rrezik “kombin në tërësi”.

Megjithatë, ndryshe nga spiunët e tjerë të profilit të lartë të kapur gjatë luftës së ftohtë, Montes ishte i motivuar nga ideologjia, jo nga përfitimi personal. Ajo pranoi të punonte për inteligjencën kubane bazuar në kundërshtimin e saj ndaj aktiviteteve të Administratës së Reganit në Amerikën Latine.

Për gati dy dekada ajo u takua me agjentë kubanë çdo disa javë në restorantet e Uashington DC. Atyre u jepte mesazhe të koduara që përmbanin informacione të larta sekrete. Ajo i merrte urdhrat e saj me transmetime të dërguara përmes radios me valë të shkurtër.

Ajo u arrestua më në fund në shtator 2001 pasi zyrtarët e inteligjencës amerikane morën një informacion se një punonjës i qeverisë po spiunonte për Kubën. Një nga agjentët e FBI-së që e arrestoi tha se ajo ishte shfaqur stoike pas arrestimit të saj.

Montes do të qëndrojë nën mbikëqyrje për 5 vjet pas lirimit të saj dhe do të monitorohet për përdorimin e saj të internetit. Ajo gjithashtu do të ndalohet të punojë për qeverinë ose të kontaktojë agjentë të huaj pa leje.

Pete Lapp, një nga agjentët e FBI-së që arrestoi Montes, i tha CBS News se ai mendonte se nuk kishte gjasa që ajo të përpiqej të rivendoste kontakte me agjentët kubanë. “Ajo pjesë e jetës së saj ka mbaruar. Ajo ka bërë atë që ka bërë për ta. Nuk mund ta imagjinoj që ajo të rrezikojë lirinë e saj” – tha ai. ©LAPSI.al