Shpjegimi/ Pse ka rëndësi të madhe anëtarësimi i Finlandës në NATO

Flamuri finlandez do të ngrihet në selinë e NATO-s në Bruksel, pasi fqinji perëndimor i Rusisë bëhet anëtari i 31-të i aleancës perëndimore.

Presidenti finlandez Sauli Niinisto dhe sekretari amerikan i shtetit do të bashkohen me ministrat e NATO-s për një ceremoni bashkimi.

Pranimi i Finlandës është një pengesë për Vladimir Putinin e Rusisë, i cili vazhdimisht u ankua për zgjerimin e NATO-s përpara pushtimit të tij në shkallë të plotë të Ukrainës.

Gjatësia e kufirit të Rusisë me vendet anëtare të NATO-s tani është dyfishuar.

Finlanda ndan një kufi lindor prej 1,340 km me Rusinë dhe zyrtarisht aplikoi për t’u bashkuar me NATO-n me Suedinë majin e kaluar për shkak të luftës së Rusisë.

Të dy shtetet kishin miratuar më parë një politikë mos-angazhimi ushtarak. Por pas pushtimit të Ukrainës, ata zgjodhën mbrojtjen e Nenit Pesë të NATO-s, i cili thotë se një sulm ndaj një anëtari është një sulm ndaj të gjithëve.

Në fakt, kjo do të thotë se nëse Finlanda do të pushtohej ose sulmohej, të gjithë anëtarët e NATO-s, përfshirë SHBA-në, do t’i vinin në ndihmë.

Pushtimi i Rusisë shkaktoi një rritje 80% në mbështetjen e opinionit publik finlandez për anëtarësimin në NATO.

“Kjo do ta bëjë Finlandën më të sigurt dhe NATO-n më të fortë”, u tha gazetarëve të martën Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg.

“Presidenti Putin po merr pikërisht të kundërtën e asaj që donte”.

Ndërkohë, zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov paralajmëroi se Rusia do të “vëzhgojë nga afër” atë që ndodh në Finlandë, duke e përshkruar zgjerimin e NATO-s si “shkelje të sigurisë dhe interesave tona kombëtare”.

Aplikimi i Suedisë tani për tani ka ngecur, me presidentin turk Rexhep Tajip Erdogan që ka akuzuar Stokholmin se ka përqafuar militantët kurdë dhe duke i lejuar ata të demonstrojnë në rrugë. Hungaria gjithashtu nuk e ka miratuar ende anëtarësimin e Suedisë.

Stoltenberg tha se NATO do të sigurojë që Suedia të bëhet anëtari i ardhshëm që do të anëtarësohet.

Udhëtimi i Helsinkit drejt anëtarësimit ka zgjatur më pak se një vit dhe ceremonia e së martës përkon me 74-vjetorin e themelimit të NATO-s në 1949.

Ajo do të bashkohet zyrtarisht kur Ministri i Jashtëm Pekka Haavisto t’i dorëzojë dokumentet e pranimit Sekretarit të Shtetit të SHBA, Antony Blinken.

“Finlanda është një aleat i mrekullueshëm, shumë i aftë, ndan vlerat tona dhe ne presim një tranzicion të qetë të saj në vendin e duhur në tryezë,” i tha BBC-së ambasadorja e SHBA në NATO, Julianne Smith.

Ajo tha se shpresonte që edhe Suedia të bashkohej në samitin e ardhshëm të NATO-s në Lituani në korrik.

Kremlini tha se Rusia po detyrohej të merrte kundërmasa për të garantuar sigurinë e saj, taktikisht dhe strategjikisht, por theksoi se kurrë nuk kishte pasur mosmarrëveshje me Helsinkin në mënyrën se si Ukraina ishte bërë “anti-ruse”.

Ndërkohë, ministri i Mbrojtjes Sergei Shoigu tha të martën se sistemi i raketave balistike me rreze të shkurtër veprimi i Rusisë Iskander-M i ishte dorëzuar Bjellorusisë dhe ishte i aftë të mbante armë bërthamore dhe konvencionale. Disa avionë luftarakë bjellorusë ishin gjithashtu të aftë të mbanin armë bërthamore, tha ai.

Lexo më tej: Finlanda anëtarësohet sot në NATO, shton me 800 milje kufirin e aleancës me Rusinë

Jens Stoltenberg tha se aleanca e altantikut të veriut nuk kishte parë ende ndonjë ndryshim në qëndrimin bërthamor të Rusisë që do të kërkonte ndonjë ndryshim nga aleanca. Ai shtoi se nuk do të kishte trupa të NATO-s të vendosura në Finlandë pa pëlqimin e qeverisë në Helsinki.

NATO tani do të ketë shtatë anëtarë në Detin Baltik, duke izoluar më tej aksesin bregdetar të Rusisë në Shën Petersburg dhe enklavën e saj të vogël të Kaliningradit.

Dmitry Peskov i tha BBC-së se Rusia do të vëzhgonte nga afër se si NATO përdorte territorin finlandez “përsa i përket bazimit të sistemeve të armëve dhe infrastrukturës atje, të cilat do të jenë afër kufijve tanë, duke na kërcënuar potencialisht”.

“Në bazë të kësaj do të merren masa”, tha zëdhënësi i Kremlinit.