Më 14 maj 1948 u shpall shteti i Izraelit në territorin e Palestinës. Pas perandorisë osmane ky vend ishte nën pushtimin e britanikëve të cilët propozuan ndarjen e tij në një shtet të hebrejve dhe një tjetër të arabëve. Asambleja e Përgjithshme e OKB-së e miratoi këtë ide me 33 vota pro dhe 13 kundër rezolutës si dhe me 10 abstenime.
Shteti hebre do të merrte rreth 56% të sipërfaqes së territorit të Palestinës, brenda të cilit përfshihej 82% të popullsisë hebreje ndërsa Jeruzalemi do të qeverisej nga Kombet e Bashkuara. Vendet arabe (të cilat të gjitha e kundërshtuan planin) propozuan të pyesnin Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë mbi kompetencën e Asamblesë së Përgjithshme për të ndarë një vend, por rezoluta u refuzua.
Menjëherë pas shpalljes së shtetit të Izraelit rajoni u përfshi nga lufta. Egjipti përparoi në brezin bregdetar jugor, Jordania dhe forcat irakiene pushtuan malësitë qendrore të Palestinës. Siria dhe Libani luftuan u përballën me Izraelin në veri. Forcat izraelite luftuan ashpër duke i smprapsur vendet fqinje. Në vitin 1949, Izraeli nënshkroi armëpushime të veçanta me Egjiptin, Libanin, Transjordaninë dhe Sirinë. Gjatë kësaj periudhe vazhdoi ikja dhe dëbimi i arabëve palestinezë.
Gjatë luftës, rreth 700 mijë arabë palestinezë u zhvendosën dhe shumica e zonave të tyre urbane u shkatërruan. Shumë arabë palestinezë përfunduan pa shtetësi, të zhvendosur ose në territoret palestineze të pushtuara nga Egjipti dhe Jordania ose në shtetet arabe përreth. Shumë të tjerë mbeten pa shtetësi dhe në kampe refugjatësh. Në 3 vitet pas luftës, rreth 1 milion hebrenj u kthyen në Izrael nga Evropa dhe vendet arabe, ku një e treta e tyre ishin larguar ose dëbuar nga vendet e tyre të banimit në Lindjen e Mesme.
Lufta 6-ditore
Lufta 6-ditore e vitit 1967 vuri sërish Izraelin përballë koalicioni shtetesh arabe të kryesuar nga Egjipti, Siria dhe Jordania nga 5 deri më 10 qershor. Armëpushimi i vitit 1949 u prish pasi Egjipti mbylli Ngushticat e Tiranit për anijet izraelite.
Ai më pas mobilizoi ushtrinë egjiptiane përgjatë kufirit me Izraelin dhe urdhëroi tërheqjen e menjëhershme të të gjithë personelit të OKB-së. Izraeli nisi një ofensivë sulmesh ajrore kundër fushave ajrore egjiptiane të cilat u kapën në befasi. Pothuajse të gjitha mjetet ajrore ushtarake të Egjiptit u shkatërruan, duke i dhënë Izraelit avantazhin e epërsisë ajrore. Ushtria izraelite nisi një ofensivë tokësore në Gadishullin Sinai dhe në Rripin e Gazës të pushtuar nga Egjipti. Deri në ditën e gjashtë të konfliktit, Izraeli kishte pushtuar të gjithë gadishullin e Sinait.
Egjipti, Jordania dhe Siria ranë dakord për armëpushim. Lufta 6-ditore shkaktoi 20 mijë viktima arabe ndërsa humbjet izraelite ishin më pak se 1 mijë. Izraeli kishte pushtuar ndërkohë edhe Lartësitë Golan të Sirisë, Bregun Perëndimor të aneksuar nga Jordania (përfshirë Jerusalemin Lindor) dhe Gadishullin Sinai të Egjiptit si dhe Rripin e Gazës të pushtuar nga Egjipti.
Rreth 280 mijë deri në 325 mijë palestinezë dhe 100 mijë sirianë u larguan ose u dëbuan nga Bregu Perëndimor dhe Lartësitë e Golanit. Në një luftë prej 6 ditësh, ushtria izraelite u bë një pengesë e madhe për forcat e tre vendeve arabe dhe fitoi një territor që ishte 3 herë e gjysmë sa madhësia e tij.
Lufta e Yom Kippur
Pas 6 vjetësh, Egjipti dhe Siria vendosën të nisin një sulm të koordinuar dy-frontal për të rimarrë territorin që humbën në 1967. Në kushtet e luftës së ftohtë, sovjetikët furnizuan me armë vendet arabe ndërsa SHBA mbështetën Izraelin duke bërë që blloqet shkonin në prag të konfliktit ushtarak. Nën drejtimin e ish-presidentit egjiptian Anwar Sadat dhe atij sirian dhe Hafez al-Assad, dy vendet arabe kishin bërë një marrëveshje sekrete në janar 1973 për të unifikuar ushtritë e tyre nën një komandë.
Për të pushtuar Izraelin, egjiptianët dhe sirianët vendosën të nisin një sulm gjatë festës fetare ‘Yom Kippur’, dita e vetme e vitit në të cilën nuk ka transmetime në radio ose televizione, dyqanet dhe transporti mbyllen si pjesë e festimeve. Ishte ditë e shtunë e datës 6 tetor 1973 dhe vetëm pas orës 14:00 pasdite, ushtritë egjiptiane dhe siriane, me armë të përparuara sovjetike, filluan një ofensivë dy-palëshe nga veriu dhe jugu në drejtim të Izraelit. Humbjet izraelite ishin të rënda, pjesa më e madhe e territorit ishte tërhequr dhe rrjedha e luftës dukej se qëndronte brenda duarve arabe.
Brenda 2 ditëve të para, ushtria izraelite formuloi një strategji të re dhe shkoi në ofensivë, duke vendosur së pari të trajtojë sirianët në veri. Si rezultat, njësitë e ushtrive irakiane, saudite dhe jordaneze u bashkuan me luftën në frontin sirian për t’u përballur me kundërsulmin. Si Bashkimi Sovjetik ashtu edhe amerikanët filluan të transportonin armë, duke përfshirë tanke dhe artileri, tek aleatët e tyre, pasi rezervat e tyre filluan të mbaronin. Më 16 tetor, 10 ditë pas fillimit të luftës, forcat izraelite, nën komandën e Ariel Sharon, arritën të depërtojnë në linjat e mbrojtjes egjiptiane dhe siriane dhe u bënë një distancë tronditëse nga Kajro, kryeqyteti egjiptian.
Më 17 tetor, arabët vendosën të përdorin një taktikë të ndryshme – naftën. Vendet arabe prodhuese të naftës, në kuadër të Organizatës së Vendeve Eksportuese të Naftës (OPEC), vendosën të ulnin prodhimin për 5%. Ata u zotuan të “ruajnë të njëjtin ritëm uljeje çdo muaj derisa forcat izraelite të tërhiqen tërësisht nga të gjitha territoret arabe të okupuara gjatë Luftës së qershorit 1967 dhe të rivendosen të drejtat legjitime të popullit palestinez”.
Vendet arabe zbatuan një embargo në SHBA, duke pezulluar furnizimin me naftë. Reduktimi i prodhimit dhe furnizimit me naftë çoi në rritje të mëdha të çmimeve në të gjithë botën, duke shkaktuar si pasojë që Shtetet e Bashkuara të rivlerësojnë mbështetjen e tyre për luftën. Deri në javën e fundit të tetorit, të dy palët ishin gati dhe të gatshme të pranonin një marrëveshje armëpushimi.
Nga vlerësimet e bëra, rezulton se 2 600 ushtarë izraelitë janë vrarë dhe 8 800 janë plagosur, dukshëm shifër e madhe në krahasim me popullsinë izraelite në atë kohë, ndërsa Egjipti u raportua se kishte humbur 7,700 burra dhe Siria rreth 3,500. Më 22 tetor, Këshilli i Sigurimit i OKB-së kërkoi armëpushim dhe ripohoi Rezolutën e miratuar në vitin 1967, e cila i bëri thirrje Izraelit të tërhiqej nga territoret që pushtoi në atë vit.
Përpjekjet për paqe
SHBA, më pas filloi përpjekje intensive diplomatike për të siguruar marrëveshje midis Izraelit, Sirisë dhe Egjiptit dhe u ofroi miliona dollarë për të arritur një marrëveshje të tilla. Deri në maj 1974, u arritën marrëveshjes mes tre vendeve, ndërsa Egjipti dhe Siria rifituan një pjesë të territorit të tyre dhe u vendosën zona mbrojtëse të OKB-së.
Si Egjipti dhe Siria, ashtu edhe Izraeli shpallën fitoren e luftës. Vendet arabe arritën të shpëtojnë dinjitetin e tyre pas humbjeve të përsëritura në luftërat e vitit 1948, 1956 dhe 1967 me Izraelin. Brenda 4 viteve, në vitin 1977, Sadati ishte në Jerusalem duke mbajtur një fjalim paqeje në parlamentin izraelit, Knesset.
Më pas, Presidenti i SHBA Jimmy Carter ftoi Sadatin, Assadin dhe ish-kryeministrin izraelit Menachem në Camp David, pranë Uashingtonit. Të tre udhëheqësit u angazhuan në diskutime sekrete për 13 ditë, duke çuar në nënshkrimin e Marrëveshjes së Kamp Davidit, më 17 shtator 1978, i cili parashtroi kushtet për një traktat paqeje midis Egjiptit dhe Izraelit dhe një kornizë për paqen izraelito-palestineze duke përdorur Rezolutën 242.
Jordania gjithashtu nënshkroi një traktat paqeje me Izraelin në vitin 1992, duke e bërë Egjiptin dhe Jordaninë dy vendet e vetme që kanë normalizuar marrëdhëniet me Izraelin, e cila vazhdon ta mbajë nën varësi Bregun Perëndimor, Jerusalemin Lindor, Gazan dhe një pjesë të lartësive të Golan deri në ditët e sotme. /Përgatiti LAPSI.al
Pse nuk i mori U.S hebrejt, dhe tu kishte krijuar nje shtet ne territorin e vet? Psh, nje cope toke nga Texas. Dhe kush e di sa e qete do kishte qene Bota.
Pashe nje klip ne rrjete sociale sikur ne fillim te viteve 1900 ishte nje version qe Izraeli te themelohej ne territorin e Shqiperise se atyre viteve…..
Nuk u realizuaa, fatmiresisht per ne, dhe fatkeqesisht per te dy keta etni te cuditshme barbare: palestineze e izraelite!
“Palestina që zhduket” – Hartat që gënjejnë
7 korrik 2020 | Judy Maynard
Harta e shtrirë
Duke u shfaqur rregullisht në librat, artikujt, mediat sociale dhe faqet e internetit pro-palestineze këtu dhe jashtë – madje edhe në mediat kryesore – është një seri hartash që pretendojnë të tregojnë shpronësimin gradual palestinez të tokës së tyre në duart e hebrenjve/izraelitëve. Zakonisht i paraqitur si një grup prej katër vetash, formati i tyre i thjeshtë (ndonëse pa shpjegime) duket se i jep peshë historike një përfundimi të pashmangshëm: se Izraeli është fajtor për vjedhje sistematike të tokës.
Problemi i tyre është se kjo seri hartash është e mbushur me keqinterpretime dhe lëshime, dhe tregimi i tyre i përgjithshëm është një gënjeshtër e plotë.
Origjina e këtyre hartave është e paqartë; Referenca më e hershme e njohur për ta duket të jetë në një libër të vitit 2003, i cili ia atribuon ato “Fushata e Solidaritetit të Palestinës”, një grup britanik që mbështet lëvizjen “BDS” (duke kërkuar bojkot, zhveshje dhe sanksionim) kundër Izraelit.
Hartat janë bërë një tipar ikonik i literaturës propagandistike palestineze në vitet e fundit dhe diçka si një industri, e disponueshme për t’u blerë edhe në peshqirë çaji dhe filxhanë. Përdorimi i tyre i herëpashershëm nga media ka rezultuar ndonjëherë në korrigjim ose fshirje. Kjo nuk e ka penguar përdorimin e tyre nga disa sajte kryesore australiane, duke përfshirë multiplatformën news.com.au të News Corp Australia në 2014.
Transmetuesi publik SBS Television i përdori ato në fillim të vitit për të ilustruar një raport në lidhje me planin e paqes të Trump. Me hartat e shfaqura, reporterja e SBS Helen Isbister komentoi: “Ka ardhur më shumë se një shekull që kur fuqia koloniale Britania miratoi krijimin e një shtëpie kombëtare për hebrenjtë në Palestinë, me territorin palestinez duke u tkurrur ndjeshëm që atëherë, duke përfshirë edhe kur u shpall shteti i Izraelit. në 1948, dhe me reduktime të mëtejshme që do të vijnë…”. Ai koment ishte po aq i gabuar sa grafika shoqëruese.
Hartat zakonisht fillojnë me një të etiketuar 1946. Kisha e Bashkuar paraqet në faqen e saj të internetit një version tjetër të aksioneve që pretendon të “demonstrojë” se në vitin 1946 “më shumë se 90 për qind e tokës” i përkiste palestinezëve. Nuk bën asgjë të tillë; ai thjesht paraqet një hartë pothuajse tërësisht një ngjyrë dhe e etiketon këtë “palestinez”.
Ashtu si në hartën që shfaqet në krye, njolla të vogla janë emërtuar “tokë hebreje”; çdo gjë tjetër pretendohet si palestineze. Ndërsa pjesët e vogla mund të korrespondojnë me saktësi të arsyeshme me tokën që atëherë mbahej privatisht nga hebrenjtë, pjesa tjetër e hartës është një gënjeshtër. Tërësia e zonës së mbetur nuk ishte në asnjë kuptim “palestinez”, pavarësisht nëse kjo i referohet pronës, kontrollit apo edhe thjesht banimit.
Ligjet osmane të pronësisë së tokës ishin të komplikuara dhe gjendja e regjistrimit të tokës ishte kaotike si nën osmanët ashtu edhe për britanikët. Por është e qartë se vetëm një përqindje shumë e vogël e tokës në Palestinë ishte në pronësi private; shumica e madhe ishte tokë qeveritare. Ndërsa është e vërtetë që hebrenjtë zotëronin vetëm një përqindje të vogël, arabët zotëronin vetëm pak më shumë. Por kjo nuk është përshtypja që kërkon të japë kjo hartë.
Kjo metodologji vazhdon shtrembërimet e së shkuarës. Për shembull, një hartë e përgatitur nga “Nënkomiteti i OKB-së për Çështjen e Palestinës” që pretendon të tregojë pronësinë e tokës sipas nën-qarqeve në vitin 1944 tregon më pak se 1% pronësi hebreje në distriktin Beersheba dhe 99% jo-hebreje. Megjithatë, duke qenë se ajo 99% ishte tokë qeveritare, ajo ishte gjithashtu 99% joarabe/jo-palestineze.
Prandaj, harta trajton në mënyrë të pandershme të gjitha pjesët e rëndësishme të tokës “jo-hebreje” si palestineze si parazgjedhje, edhe pse arabët palestinezë mund të kenë pasur pak ose aspak pronësi, kontroll ose prani atje. Negevi, për shembull, kryeqyteti administrativ i të cilit është sot Beersheba, është kryesisht shkretëtirë shkëmbore që përbën më shumë se 50% të Izraelit të sotëm. Edhe sot ajo është pak e banuar, por edhe ajo pretendohet si pothuajse tërësisht “tokë palestineze” në vitin 1946.
Organizata mediatike e kontrolluar nga qeveria e Katarit Al Jazeera përdor një të ashtuquajtur infografik që zëvendëson hartën e vitit 1946 me një që pretendon të ilustron situatën në 1917.
Gjithçka në lidhje me këtë hartë të vitit 1917 është faktikisht e pasaktë.
Harta është etiketuar “Mandati Britanik i Palestinës”, megjithatë nuk tregon se mandati fillimisht përfshinte Transjordaninë. Për më tepër, Mandati i Lidhjes së Kombeve për Palestinën nuk filloi deri në vitin 1922. Në fillim të vitit 1917, Palestina ishte ende pjesë e Perandorisë Osmane, pas humbjes së së cilës në Luftën e Parë Botërore, zona u nënshtrua nën qeverisjen e përkohshme nga Administrata e Territorit të Okupuar të Armikut.
Prandaj, pretendimi se zona ishte nën “kontrollin palestinez” në vitin 1917 (siç nënkuptohet nga ngjyrosja e gjithë zonës me ngjyrë kafe) është thjesht i rremë.
Në përgjithësi, harta të tilla, siç bën kjo, nuk e specifikojnë tokën si nën “kontrollin” e palestinezëve ose hebrenjve/izraelit, por përdorin termat më të paqartë “tokë palestineze” dhe “tokë çifute (ose izraelite).
Harta tjetër në serinë në krye është etiketuar “Plani i OKB-së 1947” që ishte dhe është pikërisht ai: një plan. Për më tepër, ishte një plan i refuzuar me forcë nga udhëheqja palestineze dhe shtetet arabe. Duke qenë se kjo hartë nuk pasqyron asnjë situatë reale që ka ekzistuar ndonjëherë në terren, ajo është krejtësisht e parëndësishme për një histori të supozuar të pronësisë palestineze të tokës. Ajo që kërkon të bëjë, megjithatë, është të krijojë një kapitull tjetër në një përrallë imagjinare të shpronësimit gradual dhe të qëllimshëm, ndërsa e vërteta është se zgjerimi i territorit izraelit ka ardhur si pasojë e fitoreve të tij në luftërat mbrojtëse. Për më tepër, është Izraeli ai që ka lehtësuar kontrollin autonom palestinez të tokës për herë të parë ndonjëherë – siç do të diskutohet më poshtë.
Harta tjetër, e emërtuar 1949-1967, është një rast i tillë. Ai vuan jo vetëm nga pasaktësitë faktike, por edhe nga mospërfshirja e detajeve të rëndësishme historike. Me përfundimin e Mandatit Britanik në mesnatën e 14 majit 1948, e ndjekur nga shpallja e pavarësisë së Izraelit, vendet fqinje arabe pushtuan me synimin për të shtypur shtetin e ri hebre, por pa sukses. Si rezultat, Izraeli fitoi kontrollin mbi një sipërfaqe më të madhe toke sesa ishte caktuar për shtetin hebre sipas Planit të Ndarjes së OKB-së të refuzuar nga palestinezët.
Kufijtë midis zonave të bardha dhe të gjelbra tregojnë linjat e armëpushimit të vitit 1949, por zonat e gjelbra – Gaza dhe Bregu Perëndimor – janë etiketuar gabimisht Palestinë. Ato nuk ishin në pronësi dhe as të kontrolluara nga palestinezët, por të pushtuara nga ushtritë pushtuese përkatësisht të Egjiptit dhe Jordanisë. Jordania vazhdoi të aneksojë zyrtarisht Bregun Perëndimor.
Fitorja e Izraelit në Luftën Gjashtë Ditore të vitit 1967 e bëri atë të rrisë përsëri territorin e tij, duke fituar Bregun Perëndimor, Lartësitë Golan, Gadishullin e Sinait dhe Gazën. Traktatet e mëvonshme të paqes me Egjiptin (1979) dhe Jordaninë (1994) panë që Izraeli të tërhiqej nga Gadishulli Sinai dhe të zgjidhte çështjet e tokës me Jordaninë.
Harta e fundit dhe më pak e pasaktë në seri, zakonisht etiketuar 2005 ose më vonë, tregon me të gjelbër një përafrim të kontrollit politik të ushtruar nga palestinezët, megjithëse nuk bën dallimin midis zonave të qeverisura nga Autoriteti Palestinez (PA) në Bregun Perëndimor dhe nga Hamasi në Rripin e Gazës. Në përputhje me Marrëveshjet e Oslos të 1993 dhe 1995, Izraeli transferoi kompetencat dhe përgjegjësitë te PA në pjesë të Gazës dhe Bregut Perëndimor, dhe në 2005 u tërhoq plotësisht nga Gaza, duke ia dorëzuar kontrollin PA – të cilën më pas e humbi ndaj Hamasit në një grusht shteti të dhunshëm. .
Ajo që kjo hartë përcjell me saktësi është se, si rezultat i procesit të paqes të viteve 1990, palestinezët ushtronin kontroll mbi tokën – hera e parë që ndodhte ndonjëherë.
Kam mendimin se pas luftes Pelestine Izrael eshte bota komuniste! Qe pa luftes se dyte botrore KGB-ja dhe gjithe kampi komunist jane munduar gjithe kohen te armiqesojne boten arabe me perendimin. Nje nga faktet qe e trgon kete eshte se Arafat u vu ne krye te levizjzs palestineze nga sovjetiket, nderkohe qe Arafat nuk ishte palestinez por egjyptian! Ne shqiptaret i kemi jetuar kohet kur ppshurra u jepte leje studimi palestinezeve dhe kishte shume te tjere qe sterviteshin ushtarakisht nga repartet speciale te zbulimit te ushtrise! Dihet se te gjitha furnizimet ushtarake vendet arabe i mernin e i marrin nga sovjetoruset!Spiunazhi rus ka punuar per me se 60 vite per ta krijuar armiqesi ndermjet arabeve dhe perndimit dhe aleat me te mir per t’ju vene kundra nuk ka mundur si te gjente!