Analiza në “Corriere”/ A mund të jetë Ballkani Perëndimor zgjidhje për Izrael – Palestinë

Ish-Jugosllavia si një model për një Lindje të Mesme të ardhshme paqësore. Është një temë që dëgjoj të diskutohet shumë këto ditë këtu në Amerikë. Po, sepse po diskutohen plane shumë të detajuara për të ardhmen e Gazës dhe në përgjithësi për të ardhmen e Palestinës, ku do të përfshihej edhe Bregu Perëndimor. Mund të duket vërtet e parakohshme, iluzore, pothuajse joreale që po bëhen plane shumë konkrete për një lloj administrimi, autoriteti politik, fonde për rindërtim, përfshirjen e të gjithë popullsisë palestineze dhe shoqërisë civile  në territoret e tyre në të ardhmen.

Kështu bëhet në momentet më të tmerrshme të luftërave. A e mban mend dikush këtu në Amerikë se Shtetet e Bashkuara filluan të zhvillojnë plane shumë, shumë të sakta dhe të detajuara për pushtimin dhe rindërtimin e Gjermanisë dhe Japonisë në vitin 1943, kur lufta ishte ende shumë e pasigurt, nuk ishte aspak e qartë se kush do ta fitonte atë dhe për të menduar për hartimin e programeve të punësimit e rindërtimit të Gjermanisë e Japonisë. Në atë kohë dukej si një ushtrim i fantazisë politike.

E pra, edhe tani, në këtë periudhë, pavarësisht nga të gjitha paqartësitë nga situata tragjike në Gaza, ka kontakte mes Amerikës, Arabisë Saudite, Jordanisë, Egjiptit, të ashtuquajturit Këshilli i Bashkëpunimit të Gjirit, që përfshin edhe Emiratet dhe Bahreinin e Marokun, për të përcaktuar se cila do të ishte struktura e ardhshme, cila forcë qeverisëse, cila forcë policie, si të arrihet në një zgjedhje që legjitimon një Autoritet të ri Palestinez.

Dhe shumë sjellin në vëmendje precedentin e luftërave ballkanike të ish-Jugosllavisë. Po, sepse në vitet 1980, ose në fillim të viteve 1990, edhe kjo dukej si një situatë gangrenoze, një konflikt që kishte rrënjë shekullore, madje edhe mijëravjeçare, pra një konflikt i pamundur për t’u zgjidhur, siç thonë izraelitët. Konflikti palestinez na duket sot si konteksti më i gjerë i Lindjes së Mesme.

Megjithatë, ka një ndryshim që çon në njëfarë kujdesi me këto krahasime. Është e vërtetë në vitet 1990, apo në fund të viteve 1990 dhe më pas në mijëvjeçarin e ri, komuniteti ndërkombëtar arriti të qetësojë Ballkanin. Ballkani sot nuk është në një situatë ideale. Herë pas here ka shpërthime të reja tensioni, por sigurisht që është një zonë e stabilizuar, e qetësuar me disa vende që madje janë bërë pjesë e Bashkimit Evropian dhe që ishin pjesë e konfliktit 25 vjet më parë.

Problemi është se bota e viteve 2000, ajo në të cilën komuniteti ndërkombëtar arriti të zgjidhte luftërat ballkanike, ishte një botë unipolare dhe Perëndimi ishte dominues, Perëndimi kishte një hegjemoni të vërtetë sa nuk kishte pasur kurrë një dominim kaq të fortë dhe të pakundërshtueshëm. Sot jemi në një situatë krejt tjetër, sot konflikti i Lindjes së Mesme sheh aktorë si Irani që kanë interes ta bëjnë atë gangrenoz, ta zgjasin, ta metastazojnë pafundësisht.

Dhe pas Iranit ka mbrojtës të mëdhenj si Rusia dhe Kina, të cilët janë gjithashtu të interesuar për destabilitet dhe jo për stabilizim, në këtë botë të destabilizuar që po e përjetojmë për dy vjet e gjysmë, që nga fillimi i luftës në Ukrainë. Moska dhe Pekini shohin një mundësi për ta për të përshpejtuar rënien e Perëndimit dhe kanë mjetet për ta bërë këtë. Ata kanë tani mjetet për ta bërë këtë.

Ky është lajmi i vërtetë, i tmerrshëm që e bën krahasimin e Lindjes së Mesme të sotme me Ballkanin e viteve 1990 dhe 2000, për fat të keq, ndoshta një hap drejt optimizmit. © Nga Federico Rampini, Corriere della Sera, LAPSI.al