Teksa bisedimet për luftën mbi Ukrainën arritën kulmin dhe frika e pushtimit u ngrit gjatë javës së kaluar, një lider botëror mbeti vendosmërisht mbi përplasjen: Presidenti rus Vladimir Putin.
Jo, Putini nuk ishte me pushime. Udhëheqësi i Kremlinit kishte një axhendë të plotë, por ai bëri komente të pakta publike për një krizë ndërkombëtare që kishte arritur pikën e vlimit.
Të mërkurën e kaluar, Shtetet e Bashkuara dhe NATO dhanë përgjigjet e tyre me shkrim ndaj kërkesave të sigurisë ruse, duke i ofruar Moskës atë që Sekretari Amerikan i Shtetit Antony Blinken e përshkroi si një largim diplomatik nga një rrugë e rrezikshme përshkallëzimi drejt luftës.
Dhe pastaj, heshtje varri. Të enjten, Putin e kaloi ditën duke bërë një vizitë solemne publike në varrezat përkujtimore të Piskaryovskoye për të shënuar përvjetorin e heqjes së rrethimit të Leningradit, emri i epokës sovjetike për Shën Petersburg, duke vendosur lule në një varr të përbashkët që përmban eshtrat e vëllait të tij të madh, Viktorit, i cili vdiq si foshnjë gjatë bllokadës.
Të premten, Putin kryesoi një takim të sigurisë kombëtare. Por përsëri, Kremlini dha vetëm një lexim dhe publikoi një fragment të shkurtër të Putinit duke diskutuar një dokument të ri të politikës së jashtme.
Ndërsa ministri i jashtëm rus Sergej Lavrov ofroi disa vlerësime të shkurtra për letrën – duke thënë se rusët nuk kishin “asnjë reagim pozitiv” për pikën kryesore të pengesës, thirrjen e Kremlinit për ndalimin e zgjerimit të mëtejshëm të NATO-s në Lindje- ishte e qartë se bota do të duhet të presë për një përgjigje më të plotë nga Putini.
Dhe Putini mund të presë. Ndërkohë që liderët perëndimorë kanë punuar nën presion për krizën në Ukrainë, Putini është një njeri që përballet me shumë pak presion të brendshëm politik. Opozita e tij politike është anashkaluar ose futur në burg, ai ka një media shtetërore dhe nuk duhet të mendojë për ndonjë fushatë rizgjedhjeje në të ardhmen e afërt. Ai nuk duhet të konsultohet me një parlament të padisiplinuar për çështjet e jashtme.
Kjo e bën atë njeriun e vetëm me të cilin duhet folur. Të premten, presidenti francez Emmanuel Macron zhvilloi një telefonatë me Putinin për krizën e Ukrainës. Elysee deklaroi se Putin i tha Macronit se “ai ishte i vetmi me të cilin mund të kishte një diskutim kaq të thellë”.
Përmbledhja e thirrjes së Kremlinit sinjalizoi pakënaqësinë e Putinit me përgjigjet e SHBA-ve dhe NATO-s, duke thënë se letrat “nuk merrnin parasysh shqetësimet themelore të Rusisë si parandalimi i zgjerimit të NATO-s, refuzimi për të vendosur sisteme të armëve goditëse pranë kufijve rusë, si dhe kthimi i forcave ushtarake dhe infrastrukturës së bllokut [NATO] në Evropë në pozicionet e vitit 1997”, por deklarata dha pak tregues se si dhe kur Putin planifikoi të përgjigjej zyrtarisht.
Të hënën, zyrtarët e Departamentit të Shtetit thanë se kishin “marrë një përgjigje me shkrim nga Rusia”, por të martën Kremlini tha se kishte pasur një “konfuzion” mbi këtë çështje, duke këmbëngulur se Rusia ende nuk i ka dërguar “përgjigjen e saj kryesore” Shteteve të Bashkuara.
Zëdhënësi i Kremlinit Dmitry Peskov tha se korrespondenca nga Rusia “ka të bëjë me një çështje tjetër. Përgjigja kryesore… nuk është dorëzuar, ajo është ende duke u përgatitur.”
Macron, i cili po përgatitet për një fushatë presidenciale, nuk ishte i vetmi që u angazhua me krizën. Kryeministri britanik Boris Johnson zbuloi planet të premten për të folur me Putinin dhe për të udhëtuar në rajon në përpjekjen e tij për të zbutur krizën.
Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan bëri një përpjekje të veçantë për të angazhuar Putinin, duke ftuar presidentin rus të marrë pjesë në një samit dhe duke ofruar të ndërmjetësojë midis Rusisë dhe Ukrainës. Kremlini tha se Putini kishte pranuar, në varësi të zgjidhjes së “situatës epidemiologjike”, dhe asnjë datë nuk ishte caktuar — megjithëse Ministri i Jashtëm turk Mevlut Cavusoglu u tha gazetarëve të enjten se ai ishte informuar nga Kremlini se do të ndodhë pasi Putin të kthehet nga Lojërat Olimpike të Pekinit që fillojnë më 4 shkurt.
Pra, a i ka Putin të gjitha kartat? A do të kalojë qetësisht kohën e tij gjatë Lojërave Olimpike Dimërore, ku do të jetë mysafir i presidentit kinez Xi Jinping? A është ai një ekspert taktik, apo një strateg i dobët? Parashikimi i masterplanit të Putinit mund të jetë një argëtim për ekspertët, por Presidenti rus i ka bërë shumë të qarta qëllimet e tij për një kohë shumë të gjatë.
Nuk ka nevojë të lexohet mendja e Putinit. Fjalët e tij flasin vetë.
Në vitin 2007, Putini paraqiti ankesat e tij kryesore në Forumin e Sigurisë në Mynih. Argumenti i tij? Zgjerimi i aleancës së NATO-s për të përfshirë ish-anëtarët e Paktit të Varshavës dhe shtetet baltike ishte një akt agresioni drejtuar Rusisë.
“Unë mendoj se është e qartë se zgjerimi i NATO-s nuk ka asnjë lidhje me modernizimin e vetë Aleancës ose me rritjen e sigurisë në Evropë”, tha ai. “Përkundrazi, paraqet një provokim serioz që ul nivelin e besimit reciprok. Dhe ne kemi të drejtë të pyesim: Kundër kujt synohet ky zgjerim?
Dhe pastaj ishte stacionimi i aseteve të mbrojtjes raketore të SHBA në Evropë. Sipas Putin, mbrojtja raketore – të cilën Uashingtoni e cilësoi si një kundërvënie ndaj shteteve mashtruese si Irani dhe Koreja e Veriut – në fakt ishte projektuar për të ulur parandaluesin bërthamor të Rusisë.
Më keq, Putin tha këtë: “Unë jam i bindur se historianët e së ardhmes nuk do ta përshkruajnë konferencën tonë si një konferencë në të cilën u shpall Lufta e Dytë e Ftohtë. Por ata munden.”
Ai konflikt – quhet “Cold War Lite”, ose “Cold War 2.0” – ka fituar gradualisht vrull që atëherë, përmes krizave të njëpasnjëshme: aneksimi i Krimesë nga Rusia në 2014 dhe lufta në Donbas; ndërhyrja e Kremlinit në luftën civile të Sirisë në 2015; Ndërhyrja ruse në zgjedhjet amerikane të vitit 2016; helmimet e Salisbury-t 2018 në Angli; dhe kështu me radhë.
Putin gjithashtu ndërtoi një arsyetim për luftën në verë, kur botoi një ese historike prej 5000 fjalësh, duke argumentuar, në thelb, se ukrainasit dhe rusët ishin një komb i vetëm. Ukraina e pavarur, sipas tij, ishte një “ndarje artificiale” e dy popujve — dhe për rrjedhojë jo një shtet i vërtetë.
Zëdhënësi i Kremlinit Peskov ka thënë se Putin dhe qeveria e tij “nuk do të nxitojnë në gjykime”. Tani që Lufta e Dytë e Ftohtë po kërcënon të kthehet në një luftë shumë të nxehtë, bota duhet të presë të shohë nëse lëvizja e radhës e Putinit sinjalizon një kthesë për keq në çështjet globale./CNN