Raphawl Hadas-Lebel
PARIS – Si mund ta luftojnë shoqëritë prurjen e informacionit të rremë, shpesh herë të fabrikuar, që vërshon nëpër internet dhe përmes mediave sociale, duke ndotur debatet politike pothuaj kudo?
Kjo pyetje ka munduar mbrojtësit e demokracisë, të paktën që nga zgjedhjet presidenciale të vitit 2016 në SHBA. Dhe në një konferencë shtypi jashtë Pallatit presidencial këtë muaj, presidenti i Francës Emmanuel Macron, ofroi përgjigjen e tij.
Qëllimi i Macronit, me sa duket, është që të “frenojë” me ligj lajmet e rreme. Ai po premton që, deri në fund të vitit, do të prezantojë një projekt-ligj për të ndëshkuar ata që përhapin disinformim gjatë periudhave zgjedhore.
Por Franca e ka tashmë një ligj represiv, i cili ndalon botimin dhe transmetimin e disinformimit, me qëllime të këqia. Sipas Nenit 27 të të famshmit Ligj të Shtypit të vitit 1881, përhapja e informacioneve false “me cilindo mjet”, është e ndëshkueshme me një gjobë deri 45000 Euro, me monedhën e sotme.
Megjithatë, Ligji i Shtypit gjen zbatim vetëm për informacione që kanë “prishur paqen publike”, gjë që është shumë e vështirë të përcaktohet, jo më të provohet. Një tjetër ligj, pjesë e kodit elektoral, parashikon ndëshkimin me një vit burg dhe një gjobë prej 15 mijë Euro, për cilindo që përdor informacion të rremë “apo manovra të tjera mashtruese”, për të vjedhur vota. Por kjo masë vlen kryesisht për rastet e mashtrimeve elektorale.
Kështu që, sfida e Macronit është të përgatisë legjislacion për epokën digjitale. Ndonëse nuk tha ekzaktësisht këtë gjë në fjalimin e tij të fundit, Macroni po vë në shënjestër llojin e ndërhyrjeve të rusëve, që luajtën një rol të njohur tashmë në zgjedhjet presidenciale të 2016 në SHBA, por edhe që kërcënuan fushatën e tij presidenciale pranverën e vitit që kaloi.
Por Macroni po sheh edhe përtej Rusisë. Objektivi i tij më i gjerë është që të mbrojë institucionet demokratike, kundër cilitdo regjim që mbron atë që ai e quan “joliberalizmi politik”, si përshembull qeveritë e udhëhequra nga Presidenti Erdogan në Turqi, Kryeministri Viktor Orban në Hungari, apo partia Ligj dhe Drejtësi në Poloni.
Shtegu i parë që po eksploron Macroni ka të bëjë me transparencën. Platformat digjitale me siguri do u nënshtrohen standarteve më të larta të transparencës për të gjithë “përmbajtjen e sponsorizuar”, jo thjesht të zbulojnë identitetin e atyre që reklamojnë, por edhe të kufizojnë sasinë e parave të shpenzuar për mesazhet e tyre. Së dyti, Macron do të përpiqet të vendosë procedura përmbledhëse në të cilat gjykatësit mund të urdhërojnë që përmbajtje të caktuara të fshihen, apo që faqe interneti të eleminohen nga motorrët e kërkimit, ose edhe të bllokohen krejt.
Franca nuk është vendi i parë që përpiqet të ndërtojë legjislacion kundër lajmeve të rreme. Në prag të zgjedhjeve federale në Gjermani shtatorin e kaluar, parlamenti gjerman miratoi një ligj të njohur si “NetzDG”, i cili hyri në fuqi në 1 janar 2018. Ligji u kërkon rrjeteve sociale si Facebook, Twitter dhe Youtube që të fshijnë të gjithë përmbajtjen e paligjshme të përdoruesve – që përfshin gjuhën e urrejtjes, përveç disinformimit – brenda 24-orëve, ose të përballen me një gjobë prej 50 milion Euro. Qeveria italiane, përpara zgjedhjeve të përgjithshme që mbahen në mars, ka propozuar gjithashtu një ligj kundër lajmeve të rreme.
Nuk është çudi që legjislacioni i propozuar prej Macronit ka provokuar kritika, jo vetëm nga Marine Le Pen dhe partia e saj e Frontit Nacional, por edhe nga ekstremi i majtë. Kritikët e Macronit kanë kërkuar ndihmën e ekspertëve ligjorë, të cilët argumentojnë se ligjet ekzistues janë të mjaftueshëm për të frenuar lajmet e rreme.
Megjithatë, këta ekspertë nuk kanë arritur të rrokin masën në të cilën teknologjitë e reja, sidomos mediat sociale, mundësojnë keqbërjen. Ata që kërkojnë të përhapin disinformim dhe teori konspirative, tanë kanë më shumë mundësi se kurrë për ta bërë këtë. Nevoja për masa të reja, për të garantuar përmbajtje transparente dhe të saktë online, duhet të jetë e qartë.
Sërish, procedura e re gjyqësore që parashikon Maconi do të duhet të ekzaminohet me kujdes. A duhet që një gjykatës të ketë kompetencën të vendosë menjëherë, se çfarë është e vërtetë dhe çfarë është e rremë, dhe më pas të vendosë gjoba? Në fund të fundit, “lajmi i rremë” mund të marrë shumë forma, dhe ndonjëherë ai përhapet pa ndonjë qëllim të keq, për të manipuluar vota apo shtrembëruar rezultate zgjedhjesh.
Një ndërlikim i dytë është çështja e shumëdebatuar e neutralitetit të rrjetit. Supozohet që ligji do të duhet të kontrollojë disinformimin e në të njëjtën kohë të garantojë se ofruesit e internetit (ISP), të trajtojnë njësoj të gjithë përmbajtjen online.
Veç kësaj, mbetet për t’u parë se si Macroni do të adresojë rrjetet sociale dhe aktorët online që ndodhen jashtë vendit, dhe mbi të cilët autoritetet franceze nuk kanë juridiksion.
Asnjë person i arsyeshëm nuk dyshon që Macroni dëshiron të fusë censurën. Por ligji që ai propozon duhet të përfshijë masa mbrojtëse. Për momentin, është premtues fakti që ligji do të zbatohet vetëm për periudha parazgjedhore – një moment delikat ky, në jetën publike të një demokracie.
Në çdo rast, legjislacioni i propozuar prej Macronit do të jetë thjesht një prej mjeteve në luftën kundër disinformimit. Fuqizimi i publikut për të përmirësuar edukimin mediatik, dhe klasifikime të reja për platformat e mediave sociale si botues me përgjegjësi editoriale, mundet gjithashtu të dëmtojë fushatat e disinformimit.
Në fund të fundit, vërshimi i lajmeve të rreme është një sfidë globale, që do të kërkojë një zgjidhje globale. Në këtë drejtim, vendimi i Komisionit Europian për të mbledhur një grup ekspertësh, që të udhëheqin një konsultim publik në lidhje me këtë problem, duhet mirëpritur. Shpresojmë që procesi të rezultojë në një seri rekomandimesh për rrugën më të mirë për të ecur përpara.
Por deri atëherë, propozimet e debatueshëm të Macronit – që të themi të drejtën 79% e francezëve i mbështesin, sipas sondazheve – të paktën do të shtyjnë qytetarët që të fillojnë të mendojnë seriozisht në lidhje me një problem, i cili prek vetë themelet e një demokracie perëndimore. Siç e kemi parë në shumë shtete, një votues i disinformuar është armiku i një demokrati.
Bota.al – Marrë me autorizim nga Project Syndicate, 2018. Ripublikimi mund të bëhet vetëm me lejen e Project Syndicate – Can Fake News Be Outlawed?
FAKE NEWS kjo politika aktuale qe kacavirret me koalicione imorale neper pushtete ne Europen Perendimore, quan ato njoftime e lajme qe nuk i vijne pas midese. Eshte nje censure me vello demokratike, por ne permbajtje synon mos publikimin e atyre te vertetave qe deshmojne nje deshtim te politikes pseudo-liberale te shkare ne anarki.
P.sh, censurohen e nuk shohin driten e informimit mjaft raste kur klandestinet afrikane kryejne zullume e perdhunime neper BE, vetem se kjo i nxjerr bojen politikes deshtuar te dyer-shqyerjes se Europes ndaj klandestineve Afroaziatike.
Ka mbi 4 muaj qe Gjermania eshte pa qeveri. Merkel, strumbullari i anarkise politike ne Europe nuk po arnon dot koalicion. Dhe kjo gje mbahet ne nje heshtje qesharake nga politika deshtake e Brukselit. E mesuar me koalicione amorale qe nuk perfaqesojne aspak deshirat e votuesve, kjo politike der sot ja ka dale te zvarriset neper pushtete hibride. Sot rasti i Gjermanise se mbetur pa qeveri se pret nje Merkel t’ja arnoje, eshte rasti tipik i deshtimit te pseudo-liberalizmit, e me keq akoma, e deshtimit te lirise shtypit qe kete aspekt e anashkalon ne frymen e nje globalizmi shabllon.
Per te mbyllur gojen e atyre qe kete realitet te trishte e qesharak njekohesisht, kjo politike deshtale globaliste ka shpallur armik Lajmin, Informimin real duke e konsideruar FAKE NEWS.
“Nderhyrja e Rusise” nuk po pi me uje ne justifikimet e kesaj politike deshtake Merkeliane, po synohet tani FAKE NEWS per ta perdorur si gjethe fiku per te mbuluar deshtimet duke tentuar keshtu nje Censure karshi te vertetave te hidhura.
A do funksionoje kjo censure e quajtur FAKE NEWS? Te shohim, europianet jane aq te zgjuar sa mos genjehen nga ky term qe ne fakt i shkon pershtat vete politikes Brukselit.
ceshtja e sukseseve ecurise ,sigurise dhe suksesit i varet nga kuptimi i te vertetes ligjeve ,te saje te zhvillimit dhe funksionit normal te jetes ,kemi dy kategori njerzore ,ne kete ecuri zhvillimi suksesi apo disfate humbje ,nje kategori jane te zgjuarit ,qe me urtesi dituri drejtesi rregull mase gjejne suksesin ne cdo fushe shkencore sipas ligjeve te paracaktuara nga zoti gjithesise qe kan sukses idet qellimet ,keta jane ullheqesit e drejte shkencetaret kur vjen puna per te bere ralitet nje hulumtim shkencore funksional te dobishem ,maqina ,ajroplani ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,/keto e arrine vetem baze ligjeve rregullave mases,dhe kemi nje kategori tjeter njerzore qe quhen te paditur ,apo injorant te cilet kerkojne ti arrin sukseset vetem permes deshirave me force ,pa asnje baz logjike duke shqelmuar dhe shkatrruar gjithcka ,,por domosdoshmerisht vjen momenti te binden qe e verteta eshte burimi i cdo mirqenie ,zgjilljesh dhe dobie,por kete do ta mendojne kur tu boshatiset stomaku dhe domosdoshmerisht duhet mbushur ,atehere fillojne tu kujtohen dobit rruget e tyre vlersojne te verteten por do jete teper vone mbasi atehere do jene te mallkuar dhe ndeshkuar prej zotit botnave ,krijuesit tyre ,shenjat e boshatisjes se dobive nga siperfaqa tokes duken ngado te hellesh shikimin ato kan filluar te duken ndjeshem e para eshte formimi dobet njerzore ku per shkak ka padrejtesi te mella te cilat jan bere burime krimesh ,e keshtu me rralle uniteti zinxhir ne padrejtesi sjell unitetin zincir te shkatrrimit gjallesave dhe zbrazjen e dobive nga ku varet dhe ekzistenca jetes ne toke ,tani flisni se po flasim per cfar ,vetshkatrimin ,demi padrejtesin apo drejtesin dobit zgjilljet shpetimin ndonse sejcili deshiron pervete ate por jo per tjeret po ja qe unitieti i zhvillimit te dobive dhe ekzistences e kerkon qe domosdoshmerisht te duam per tjetrin ate cfar duam per vete te drejten hakun ,pa pik as presje