Nga Nick Ames
Korçarët e duan ekipin e tyre të futbollit dhe për këtë arsye, më 21 shkurt, mijëra banorë të qytetit shqiptar u mblodhën për të kënduar për Skënderbeun. Tubimi u shtri në rrugën kryesore, me një pankartë që binte në sy midis shalleve dhe parullave. Mesazhi i saj ishte i qartë: “Mos vrisni ëndrrën tonë”.
Gjithçka që Skënderbeu ka arritur është në prag të diskreditimit nga hetimi më i jashtëzakonshëm i trukimit të ndeshjeve të të gjitha kohërave. Një raport i zbuluar i UEFA-s ka rekomanduar që, gjashtë herë kampionët kombëtarë, të cilët konkurruan në fazën e grupeve të Ligës së Evropës këtë sezon, të ndalohen nga garat e tyre për një periudhë të paprecedent prej 10 vjetësh ; nëse kontrolli i organit qeverisës, etikës dhe disiplinor bien dakord , pothuajse një dekadë progresi do të sjellë një ndalesë ngjethëse.
UEFA nuk e ka bërë raportin, të shkruar nga dy prej inspektorëve te saj te etikës dhe disiplinorë, publik por ai ka qarkulluar gjerësisht në Shqipëri dhe është parë nga The Guardian.
Ky nxorri popullsinë e Korçës në rrugë dhe përmbajtja e tij është e dëmshme. Raporti del në përfundimin se Skenderbeu “ka trukuar ndeshjet e futbollit, siç askush nuk e ka bërë kurrë më parë në historinë e lojës”, duke pretenduar qe klubi ka funksionuar në thelb si një mjet për krimin e organizuar dhe hedh dritë mbi hollësitë që mbështesin hetimet e trukimit të ndeshjeve së Uefa-s . Uefa nuk konfirmoi ose mohoi origjinalitetin e dokumentit.
Skenderbeu është dënuar edhe më parë për trukim të ndeshjes, duke u pezulluar për një vit nga kompeticioni evropian për vitin 2016-17. Ky vendim u mbështet nga gjykata e arbitrazhit për sportin (Cas), si një “masë administrative” në një proces dy-hapës të UEFA-s; hetimi aktual përbën fazën e dytë dhe është pjesë e “masave disiplinore” më serioze.
Pezullimi erdhi pasi sistemi i zbulimit të mashtrimit të basteve të Uefa (BFDS) identifikoi 53 ndeshje që përfshinin Skënderbeun – duke përfshirë miqësoret , ndeshjet e kampionatit vendas dhe kompeticionet e klubeve evropiane – se manipuloheshin për qëllime bastesh midis nëntorit 2010 dhe prillit 2016. Rasti u fokusua në katër ndeshje: 2015-16 raundet kualifikuese të Ligës së Kampionëve dhe dy nga faza e grupit të Europa League në atë sezon. Skenderbeu, duke u bazuar kryesisht në proceset e BFDS-së, u ndalua.
Raporti i ri shton dëshmi të reja nga një panel trajnerësh ndërsa punëson një kompani të jashtme për të rikonfirmuar gjetjet e saj në një përpjekje për të shtyrë çështjen për një dënim më të rëndë.
Skënderbeu akuzohet për “përpjekje manipulimi për të përfituar fitime kriminale nga bastet në një shkallë globale mahnitëse”, duke fituar miliona dollarë. Raporti ngre dyshime që klubi “nuk ka respekt për integritetin e lojës” dhe se ka krijuar një strukturë shumë të organizuar që synonte të korrte shuma të mëdha përmes bixhozit. Akuzë që klubi e ka mohuar. “Departamenti ligjor i KF Skenderbeu është duke ndjekur procedurat e nevojshme për çështjen në fjalë dhe shpreh besimin se rasti do të mbyllet me sukses,” shkuar në një deklaratë në Facebook pasi ekzistenca e raportit u bë i njohur.
Raporti argumenton dy ndeshje te grupit, në Sporting te Lisbones dhe në shtëpinë e Lokomotives se Moskës, qe janë me interes të veçantë. Skënderbeu humbi respektivisht 5-1 dhe 3-0, rezultatet e të dy ndeshjeve duke ndjekur me shpejtësi shkallen e rënies së basteve pothuajse deri në detaj.
Ky i pari pa një valë bastesh të “bollshme dhe të palogjikshme” për gjashtë ose më shumë gola të shënuar me Sporting 4-0 më vonë; ky i fundit, sipas raportit, iu nënshtrua një vazhde të basteve shumë të dyshimta dhe të sakta kur Skënderbeu ishte një gol me pak me pesë minuta të mbetura. Nuk ka asnjë sugjerim për keqbërje nga kundërshtarët e Skënderbeut.
Barazimi më i spikatur është raundi i dytë i Ligës së Kampionëve, ndeshja e dytë kundër Crusaders të Irlandës së Veriut, më 21 korrik 2015. Skenderbeu kishte fituar ndeshjen 4-1 dhe shkoi 2-1 në kthim. Pas kësaj raporti përkufizon “disa basteve të dyshimta live”, që arrijnë në “një minimum prej disa qindra mijëra dollarësh”; Skënderbeu kishte rrezikun e vogël të humbjes së barazimit në këtë fazë dhe ka pësuar dy herë në 10 minutat e fundit, ndërsa Crusaders i ishin anulluar dy gola. Një publikim ne tweeter nga portieri i Crusaders, Sean O’Neill – “Nëse nuk ka një hetim të UEFA në lojën tonë sonte, atëherë ka diçka që nuk shkon ” – është një nga provat e paraqitura.
BFDS përdori algoritme dhe modele matematikore për të vlerësuar lëvizjet e basteve rreth ndeshjeve, të cilat “përshkallëzohen” për shqyrtim të mëtejshëm nëse paraqiten modelet e parregullta. Skënderbeu ka pasur më shumë se dyfishin e ndeshjeve të përshkallëzuara se çdo klub tjetër qysh nga fillimi i sistemit në 2009. UEFA ka autorizuar një firmë britanike për të kryer analiza anonime të të dhënave të basteve të 10 prej këtyre ndeshjeve; rezultatet kishin pothuajse ngjashmëri të plotë me ato të BFDS dhe janë thelbësore për përfundimin e raportit.
Një tjetër gur themeli do të jetë gjetja e një “paneli ekspertësh”, anëtarët e të cilit përfshinë ndihmës menaxherin e Leicester City-t, Michael Appleton. Atyre iu kërkua të shqyrtojnë incidentet nga loja “e tmerrshme” dhe “e turpshme” kundër Crusaders në “disa momente të dyshimta” në një tjetër ndeshje të cituar kundër Dinamos se Zagrebit.
Situata dyshohet se u zhvillua pasi Agim Zeqo u emërua president i Skënderbeut në janar 2010. Në atë moment klubi rrezikoi rënien nga kategoria. Ata mbijetuan, duke vazhduar të fitojnë ligën pesë vitet në vazhdim; raporti tregon se ndeshja e pare e tyre për t’u “përshkallëzuar” ka ndodhur në nëntor të vitit 2010.
I kontaktuar nga Guardian, Zeqo tha: “Unë e mohoj me forcë qe çdo trukim ndeshje ka ndodhur gjatë qëndrimit tim si presidenti i KF Skenderbeut. Unë jam i gatshëm të përballem me akuza të tilla publikisht, duke përfshirë çdo gjykatë nëse është e nevojshme”.
Presidenti aktual i Skënderbeut, Ardjan Takaj, i cili pasoi Zeqon më 2012 dhe ish ministri i financave Ridvan Bode thuhet se kanë ndikuar në skemën e supozuar. Ky i fundit është deklaruar nga raporti se ka qenë një donator kyç. Ai thuhet se ka “fuqinë, lidhjet dhe njohuritë për të influencuar ndeshjet e Skënderbeut, dhe … e ka bërë këtë gjatë viteve”.
Takaj akuzohet se ka synuar miqësorët për përfitime të paligjshme dhe duke përdorur marrëdhëniet me lojtarët e Skënderbeut për të ndikuar në veprimet e tyre në fushë. Një seksion labirintik i raportit fokusohet në marrëdhëniet e biznesit të Takajt, duke eksploruar lidhjet mes Skenderbeut dhe kompanive të basteve në të cilat ai pretendohet ose ka qenë i përfshirë.
Të dy mohojnë trukimin e ndeshjeve. Bode i ka thënë Guardian se ai kurrë nuk e kishte mbështetur Skënderbeun financiarisht. Ai tha se akuzat janë bërë me “lehtësi të pamatur” dhe ka vazhduar duke thënë: “Unë kurrë nuk kam qenë pjesë e dhe kurrë nuk kam qenë në dijeni të ndonjë përpjekjeje për të ndikuar në rezultatin e çdo ndeshje”.
Takaj i ka thënë Guardian se akuzat për përfshirjen e tij të biznesit ishin “dekontekstualizuar” dhe ka vazhduar duke thënë: “Unë kurrë nuk kam qenë i përfshirë, drejtpërdrejt ose tërthorazi, në ndonjë aktivitet që synon të manipulojë rezultatin e ndeshjes, as persona që kanë lidhje me mua. ”
Portieri 40-vjeçar Orges Shehi, për te cilin raporti pretendon se ka përfituar nga trukimi i ndeshjeve përmes veprimeve të tij, mbetet në ekip. Mbrojtësi Tefik Osmani, i akuzuar në mënyrë të ngjashme, është ende rreth e rrotull dhe të dy i kanë mohuar akuzat për Guardian. Shehi tha: “Unë besoj në vlerat e sportit dhe sportivitetit dhe kam provuar gjithë karrierën time që të jap një shembull për gjeneratat e ardhshme”. Osmani tha: “Unë i mohoj plotësisht këto akuza.”
Takaj është i vendosur të mbrojë emrin e klubit dhe i tha Guardian: “Një dënim me 10 vjet është praktikisht një dënim kapital.”
Nuk e ndihmoi Skënderbeun që federata shqiptare e futbollit vitin e kaluar i hoqi klubit titullin e saj të 2015-16, duke zbritur edhe 12 pikë për 2016-17, për trukim ndeshjesh në nivel kombëtar. Një tjetër apel për Cas besohet të jetë në pritje. Një element tjetër i argumentit të raportit është se, që nga seanca e Cas në korrik 2016, asnjë ndeshje e Skënderbeut nuk është përshkallëzuar. Skënderbeu duhet të presë për vendimin e UEFA-s dhe u vu nën vëzhgim kur organi qeverisës njoftoi muajin e kaluar qe inspektorët e saj disiplinorë kishin marrë kërcënime me vdekje pasi u zbulua raporti. Klubi u distancua nga ata, por ata nënvizuan natyrën e pahijshme të rastit.
Një letër nga Sotiraq Filo, kryetari i bashkisë së Korçës, drejtuar presidentit të UEFA-s, Aleksander Ceferin, përfundoi duke i kërkuar Ceferinit dhe UEFA-s që të mos vrasin shpresën e ringjallur të një kombi të tërë për futboll.
Nëse Skënderbeu do të gjykohet fajtor këtë herë, atëherë përgjegjësia do të shtrihet më pranë shtëpisë. Raportim shtesë nga Ermal Kuka
“Nëse nuk ka një hetim të UEFA-s në ndeshjen tonë sonte, atëherë ka diçka që nuk shkon”./tema.al