Analiza/ Çfarë do të thotë vdekja e Prigozhin për Vladimir Putinin?

Vdekja e liderit të Grupit Wagner, Yevgeny Prigozhin në një aksident ajror e lë Presidentin rus Vladimir Putin më të fortë në një afat të shkurtër, duke hequr një figurë të fuqishme që kishte sfiduar autoritetin e tij dhe e kishte kërcënuar se do ta bënte të dukej i dobët.

Por gjithashtu e privon atë nga një lojtar i fuqishëm dhe i mprehtë, i cili kishte provuar dobinë e tij për Kremlinin duke dërguar luftëtarët e tij në disa nga betejat më të përgjakshme të luftës së Ukrainës dhe duke avancuar interesat ruse në të gjithë Afrikën.

Pas 24 orësh heshtje, Putin u shprehu “ngushëllime të sinqerta” familjeve të të 10 personave në aeroplanin që u rrëzua në veri të Moskës dhe vlerësoi Prigozhin si një “biznesmen të talentuar“. Nuk është ende e qartë se çfarë e shkaktoi rënien e avionit nga qielli.

Lexo më tej: Putin flet për Prigozhin pas vdekjes: I talentuar, por bëri gabime të rënda në jetë! 

Ai premtoi një hetim të plotë, por rezultati i hetimit nuk ka gjasa të lëkundë besimin e përhapur se Prigozhin u vra si një akt hakmarrjeje për organizimin e një rebelimi në fund të qershorit.

Shikoni këtë video të përgatitur nga gazetari Arbër Kaceli mbi rebelimin e Prigozhinit në Rusi:

Për të parë më shumë VIDEO si kjo bëni një like për faqen e re në Facebook Lapsi Videos 

Shtetet e Bashkuara po shikojnë një sërë teorish mbi atë që rrëzoi aeroplanin, duke përfshirë një raketë tokë-ajër që mund ta ketë goditur atë, thanë zyrtarët amerikanë për Reuters.

Analistët thanë se supozimi i përfshirjes së Kremlinit mund t’i përshtatet qëllimit të Putinit.

“Cilatdo qofshin arsyet e rrëzimit të avionit, të gjithë do ta shohin atë si një akt ndëshkimi dhe hakmarrjeje dhe Kremlini nuk do të ndërhyjë veçanërisht në këtë,” tha Tatiana Stanovaya, themeluese e konsulencës R.Politik.

“Nga këndvështrimi i Putinit, si dhe i shumë forcave të sigurisë dhe ushtrisë, vdekja e Prigozhin duhet të jetë një mësim për çdo ndjekës të mundshëm.” 

SUPOZIM I GABUAR

Rrëzimi ndodhi dy muaj pas ditës pasi Prigozhin dhe mercenarët e tij Wagner organizuan një rebelim në të cilin morën kontrollin e një qyteti jugor dhe përparuan drejt Moskës, duke rrëzuar një numër avionësh të forcave ajrore ruse dhe duke vrarë pilotët e tyre.

Putin, i cili ka folur në të kaluarën për urrejtjen e tij ndaj tradhtarëve, e përshkroi atë në atë kohë si një “thikë pas shpine”.

Që nga rebelimi, Prigozhin kishte ndalur një grindje të vazhdueshme me strukturën e ministrisë së Mbrojtjes ruse, por vazhdoi operacionet e tij, duke u shfaqur se lëvizte lirshëm brenda dhe jashtë Rusisë, pavarësisht nga një marrëveshje me Kremlinin, sipas së cilës ai duhej të largohej për në Bjellorusi.

Abbas Gallyamov, një ish-shkrues i fjalimeve të Kremlinit, tani i caktuar si “agjent i huaj” nga Rusia, tha se Prigozhin kishte supozuar gabimisht se ai ishte i domosdoshëm për Putinin për shkak të shkallës dhe rëndësisë së aktiviteteve të tij.

Këto përfshinin operacione të gjera në Afrikë, ku Wagner ka zgjeruar shërbimet e tij mercenare në vende të tilla si Mali dhe Republika e Afrikës Qendrore në këmbim të koncesioneve për nxjerrjen e arit dhe diamanteve.

Ndërsa e portretizon atë si një operacion thjesht privat tregtar, Kremlini e ka përdorur Wagnerin për të zgjeruar ndikimin rus në kontinent në konkurrencë me fuqitë perëndimore si Franca dhe Shtetet e Bashkuara.

Prigozhin “supozoi se Putini nuk do të dëshironte të rrezikonte gjithë këtë”, tha Gallyamov. “(Ai) nënvlerësoi se sa e rëndësishme ishte që Putini të dërgonte një sinjal për të gjithë rebelët e mundshëm: djema, mos mendoni se mund ta bëni këtë dhe pastaj të qëndroni gjallë.” 

‘LOJA E FRONEVE’

Por vdekja e Prigozhin, nëse konfirmohet, nuk është pa kosto për Putinin.

Analistët thanë se kjo hap perspektivën e një lufte të rrëmujshme për kontrollin e perandorisë së madhe të biznesit të Wagner-it dhe një ndarje të mundshme midis pragmatistëve të gatshëm për t’u integruar me ministrinë e mbrojtjes dhe një fraksioni ultranacionalist të pakënaqur që tashmë po e shfry zemërimin e tij në kanalet e mediave sociale.

“Unë mendoj se është e mundur që në shumë mënyra do të bëhet një lloj mjedisi pa kokë tipi “Game of Thrones” ose “Sopranos” ku krijohen fraksione më të vogla konkurruese dhe copëza më të vogla të Wagner,” tha Andrew Borene, drejtor ekzekutiv i kompanisë Flashpoint dhe një ish-zyrtar i inteligjencës amerikane.

“Në planin afatgjatë mendoj se është një humbje strategjike (për Rusinë),” tha ai.

Samuel Ramani, një analist në think-tank “RUSI: të Londrës dhe autor i librit “Rusia në Afrikë”, tha se humbja e rrjetit të gjerë të Prigozhin do të ishte një dobësi për Putinin.

“Ai humb shumë nga kontaktet personale që Prigozhin ka arritur të kultivojë në atë kontinent, duke përfshirë llojin e kontakteve që do të ishin të nevojshme për të eksportuar ar dhe diamante nga vendet e sanksionuara si Mali dhe Republika e Afrikës Qendrore,” tha Ramani në një intervistë telefonike.

Rrëzimi i avionit ndodhi në të njëjtën ditë kur media shtetërore ruse raportoi largimin e Sergei Surovikin, ish-komandantit të përpjekjeve të luftës ruse në Ukrainë, si kreu i forcave ajrore ruse. Raporte të përhapura por të pakonfirmuara thanë se Surovikin ishte vënë nën hetim për bashkëpunim të mundshëm në kryengritjen e Prigozhin.

Shikoni këtë video të përgatitur nga gazetari Arbër Kaceli mbi spastrimin e gjeneralëve rusë, si Surovikin në Rusi:

Për të parë më shumë VIDEO si kjo bëni një like për faqen e re në Facebook Lapsi Videos 

Rënia e të dy burrave, që shihen gjerësisht si dy nga operatorët më efektivë të Rusisë në një luftë ku ky vend ka parë shumë dështime të turpshme, mund të pengojë aftësinë e Moskës për të kryer operacione të qëndrueshme sulmuese në vitin e ardhshëm, tha Ramani.

Nëse Putin ishte përgjegjës për vdekjen e Prigozhin, tha ai, kjo tregoi se ishte i gatshëm të angazhohej në shtypje brutale të çdo lloj mospajtimi.

“Por kjo tregon gjithashtu një cenueshmëri sepse ai duhet të përdorë forcën tani për të shtypur këta ultranacionalistë, të cilët më parë ishte në gjendje t’i bashkonte dhe t’i qetësonte duke i përfshirë në koalicionin e tij. Dhe kjo nuk flet mirë për qëndrueshmërinë e Putinit përtej 2024.” 

Robert Horvath, një specialist për Rusinë në Universitetin La Trobe në Melburn, tha se pozicioni i Putinit mbetet i brishtë.

“Problemi me vrasjen e Prigozhinit është se rrezikon të provokojë akte hakmarrjeje nga dhjetëra mijëra mercenarët e Wagnerit, disa veteranë të ashpërsuar nga beteja, disa kriminelë të dënuar, të cilët kanë luftuar nën flamurin e Wagnerit,” tha ai.

“Rrezikon gjithashtu të tërheqë vëmendjen e re ndaj fushatës populiste të Prigozhin, dënimit të tij të justifikimit të regjimit për luftën dhe të hendekut të madh që ndan fëmijët mendjelehtë të elitës në pushtet nga ata të njerëzve të zakonshëm, të cilët po ktheheshin nga Ukraina në arkivole.” 

Reuters, përshtati në shqip ©LAPSI.AL