Analiza e Daniel Serwer: Perëndimi i dobët me Vuçiç, duhen ndryshime

Policia e Kosovës dhe forcat e NATO-s penguan gjatë fundjavës një kryengritje në veriun e vendit me shumicë serbe. Një polic i Kosovës dhe 3 terroristë u vranë dhe të tjerë u arrestuan. Por shumica duket se kanë shpëtuar. Serbia dhe përfaqësuesit e saj politikë të Listës Srpska në Kosovë kanë shpallur ditë zie. Kjo konfirmon mbështetjen e tyre për kryengritjen. Burrat me të gjelbra duket se kanë gjetur strehë të sigurt brenda Serbisë. Presidenti serb Vuçiç u takua më pas me ambasadorin rus. Vuçiç u ankua për “spastrim brutal etnik” në Kosovë, për të cilin nuk ka prova.

Nuk kemi asnjë konfirmim se Vuçiç ka urdhëruar kryengritjen e armatosur, por një nga shtyllat e tij në veri të Kosovës ishte i përfshirë. Gjëra të tilla nuk ndodhin pa dijeninë e Beogradit. Vuçiç mund ta kishte ndaluar paraprakisht ose ta denonconte pas ngjarjes. Ai nuk e bëri asnjërën.

Çfarë na tregon kjo ngjarje

Ky incident është konfirmim se Vuçiç nuk ka ndërmend të normalizojë marrëdhëniet me Kosovën. Dialogu Beograd – Prishtinë me këtë temë është mbulesë për qëllimin e tij real. Ai dëshiron ndarjen e 4 komunave veriore me shumicë serbe. Ai do të preferonte ndarjen “de jure” dhe shpreson se suksesi rus në aneksimin e pjesëve të Ukrainës do ta vërtetojë këtë objektiv. Por ai do të vendosej, për momentin, për qeverisje “de fakto” të veçantë, në formën e një Asociacioni të Komunave me shumicë serbe.

Prishtina ka treguar se policia e saj mund të përballet, me mbështetjen e NATO-s, me një grup të armatosur rëndë prej disa dhjetëra militantësh. Por është po aq e qartë se forca të blinduara serbe mund të hyjnë në Kosovë me lehtësi. Është më pak se 25 milje, ndoshta 1 orë me tank, nga pikëkalimi më i afërt kufitar serb në Mitrovicën veriore. NATO kohët e fundit ka përforcuar forcat e saj në Kosovë. Por nuk është e qartë nëse ata janë të pajisur apo të trajnuar për luftë kundër blindave.

Diplomatët amerikanë dhe evropianë mendojnë se Serbia nuk do të tentojë një veprim të tillë për shkak të pasojave politike. Por Vuçiç e di më mirë. Ai po përpiqet të bindë botën se serbët po pastrohen etnikisht nga Kosova. Kjo mund të vërtetojë vetëm pretendimin se tanket e tij po mbrojnë civilët. Kjo është arsyeja pse ai vazhdimisht pretendon, pa prova, se një spastrim i tillë etnik po kryhet, siç bëri dje në një takim me ambasadorin rus.

Reagimi amerikan dhe europian

Përgjigja perëndimore ka qenë e dobët deri më tani. Brukseli dhe Uashingtoni u kanë bërë thirrje “të dyja palëve” që të parandalojnë dhunën dhe përshkallëzimin e mëtejshëm. Kjo në mënyrë implicite barazon performancën e shkëlqyer të policisë së Kosovës me një kryengritje të armatosur ilegale që mund të kishte shkaktuar destabilitet në mbarë Ballkanin. Ata që janë përgjegjës për politikën ballkanike në të dy kryeqytetet nuk janë të gatshëm të pranojnë dështimin e përpjekjeve të tyre për të joshur Serbinë drejt perëndimit. Në vend të kësaj, ata po kërkojnë një kthim të shpejtë në “dialog”.

Një qasje alternative do të duhej të denonconte mbështetjen e Beogradit për kryengritjen e armatosur, duke e etiketuar atë një akt terrorist dhe duke vendosur sanksione kundër Vuçiçit dhe zyrtarëve të tij të mbrojtjes dhe sigurisë kombëtare. NATO do të duhej të përgatiste forcat e saj në veri të Kosovës për mbrojtje kundër një pushtimi të blinduar. Perëndimi do të duhej të lavdëronte policinë e Kosovës dhe do të kërkonte një gjykim të drejtë dhe të shpejtë për autorët në gjykatat e Kosovës. Ambasadori në Beograd duhej të tërhiqej për konsultime.

Duhet një politikë e re

Ata mund të kthehen shpejt me një mesazh të vetëm: epoka e qetësisë ka mbaruar. Nëse Beogradi dëshiron anëtarësimin në BE, Serbia duhet të:
– arrestojnë dhe dorëzojnë terroristët tek autoritetet e Kosovës.
– heqë dorë nga insistimi për qeverisje të ndarë të serbëve në Kosovë.
– jetë në përputhje me sanksionet e Ukrainës ndaj Rusisë.
– përkrahë anëtarësimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare, përfshirë Kombet e Bashkuara.

Nëse Beogradi refuzon, BE duhet të njoftojë se po ngrin bisedimet e pranimit. SHBA duhet të pezullojë bashkëpunimin ushtarak me Serbinë, duke përfshirë bashkëpunimin me Gardën Kombëtare të Ohajos.
Uashingtoni dhe Brukseli duhet gjithashtu të përgatiten për të nxitur Prishtinën që të kontaktojë serbët e veriut për të gjetur alternativa ndaj Listës Srpska. Përveç kësaj, Prishtina duhet të përpiqet të sigurojë që të mos ketë incidente anti-serbe në të gjithë Kosovën, në mënyrë që të zhvlerësojë pretendimet e Vuçiçit për spastrim etnik. Prishtina duhet të hetojë menjëherë çdo incident që ndodh. Gjykatat duhet të gjykojnë menjëherë autorët.

Është koha për të rikonfiguruar politikën perëndimore për Serbinë dhe Kosovën. Rinovimi i qasjes aktuale do të sjellë dështime të reja. Një qasje më e fortë me Beogradin është hapi i parë i nevojshëm. /Peacefare.net, LAPSI.al