“Djali nuk e shfaq, por ka frikë”/ Ditari i një babai të Kievit për javën e parë të pushtimit

Quhet Majk, është 43 vjeç, banor i Kievit. Ai i ka përshkruar gazetarit Jem Bartholomew se si jeta e tij ndryshoi prej fillimit të pushtimit rus të Ukrainës një javë më parë

24 shkurt – dita e pushtimit

Dita e parë e pushtimit [rus të Ukrainës] ishte përvjetori im i 15-të i martesës. Kishim planifikuar një festë me miqtë dhe kishim rezervuar një tavolinë në një restorant.

Por herët në mëngjes, rreth orës 5, familja ime – gruaja dhe djali 10-vjeçar – u zgjuam nga raketat ruse që fluturonin mbi shtëpinë tonë. Mendimi i parë ishte të kapnim gjithçka që mundnim dhe të largoheshim. Por të gjitha rrugët ishin të bllokuara nga trafiku dhe po na granatonin gjatë gjithë kohës.

Ishte e frikshme. Kështu shkuam në një parking nëntokësor aty pranë dhe kaluam gjithë ditën atje.
Aty ishin rreth 60 veta ditën e parë. Ishte ftohtë, nuk kishte ngrohje dhe njerëzit ishin shtrirë në dysheme. Herë pas here ktheheshim në apartament për të marrë furnizime. Ne jetojmë në katin e 14-të dhe ashensori ishte ende në punë. Atë ditë të parë hëngrëm gjëra të tilla si biskota dhe patatina. Çdo gjë që mund të merrje në një sekondë.

Fjetëm në parkingun e makinës sonë. Djali ishte në sediljen e pasme, unë dhe gruaja përpara, gjysmë ulur dhe gjysmë shtrirë. Unë jam pothuajse 2 metra i gjatë kështu që nuk ishte shumë komode.

U përpoqëm të mendonim për përvjetorin tonë – për 15 vitet e mrekullueshme që kaluam së bashku, që kemi një djalë 10-vjeçar të bekuar nga Zoti, të cilin e duam shumë. Por atë ditë të parë – ishte vetëm frikë.

25 shkurt

Të zgjoheshe në makinë ishte e tmerrshme, kurrizi më dhembte si kurrë më parë. Në mëngjes bombardimi ishte i qetë… Pothuajse i qetë. Kuptimi i fjalës “qetë” po ndryshonte: Kur dëgjon vetëm 2 shpërthime, në vend të 10. Shkuam në shtëpi dhe hëngrëm shpejt. Bëmë qull për mëngjes.

Ukrainasit janë njerëz miqësorë dhe ne i njohim shumë mirë pothuajse të gjithë fqinjët tanë. Kështu, filluam të organizonim marrjen e ushqimit dhe ujit për ata që nuk mundeshin. Mbushja e shisheve të ujit, marrja e ushqimit, krijimi i një hapësire në parkingun e makinave për gratë me fëmijë për t’i ushqyer dhe për t’i ndrërruar ato në privatësi.

E peshuam sërish idenë për t’u larguar, por trafiku ishte ende shumë i keq. Dhe po mendonim ende se ndoshta kjo çmenduri do të ndalonte. Atë natë fjetëm përsëri nën tokë.

26 shkurt

Ditën e tretë disa miq u sëmurën nga i ftohti në parkingun e makinave dhe ne vendosëm të ktheheshim në banesë dhe të përpiqeshim të jetojmë normalisht – të bënim dush, të gatuanim ushqime, t’i jepnim mësim djalit tonë dhe ta lëmë atë të luajë shah në internet. Bllokuam dritaret tona. Ashensori nuk punonte më.

Djali im është një djalë shumë i guximshëm. Ai përpiqet të mos qajë. Ai po përpiqet të ndihmojë. Por sa herë që tingëllon sirena nga jashtë dritares dhe ne duhet të vrapojmë përsëri në katin e poshtëm për në strehë, mund ta shoh se është i frikësuar. Por nuk e kap paniku.

Atë ditë isha duke qëndruar me një fqinj jashtë në oborrin tonë. Papritur dëgjuam afër të shtëna nga automatikësh. Më vonë lexova lajmin përmes Telegramit se trupat ruse po përpiqeshin të depërtonin në qytet. Thuhej se ishin likuiduar.

Në momentin që dëgjoni të shtëna armësh, nuk ke frikë – nuk ke kohë për t’u frikësuar, thjesht duhet të çosh djalin në parkingun e makinave. Tronditja vjen pak më vonë, kur kupton se mund të ishe vrarë. Ose më keq, gruaja dhe fëmija mund të vriten dhe ju të mbijetoni.

27 shkurt

Deri të dielën, disa nga dyqanet e vogla të lagjeve ishin hapur përsëri. Kjo luftë ka transformuar realitetin tonë – një dyqan i hapur apo pikë karburanti shihet si një rikthim në jetën normale. Por kur qëndron në radhë, ekziston një mundësi reale që të vritesh.

Brenda dyqanit kishte vetëm pak furnizime. Por raftet nuk ishin bosh, falë klientëve të mëparshëm, duke menduar edhe për ata që ishin ende në radhë.

E ndava ushqimin mes familjes sonë dhe njerëzve të tjerë në parkingun e makinave. Shifrat tani ishin rritur në rreth 150. Fillova të organizoja më shumë furnizime për të gjithë: ushqim, ujë, letër higjienike.

Atë natë në banesën tonë u telefonuam të gjithëve për të kontrolluar nëse ishin të sigurt. Gruaja dhe djali fjetën në dhomën tonë të gjumit, dhe unë fjeta në dhomën e djalit. Për t’u siguruar që do ta dëgjoj sirenën e alarmit, e lashë dritaren të hapur ndërsa flija. Në rregull… nuk mund ta quash vërtet gjumë. Ti thjesht shtrihesh me sy mbyllur. Fle i veshur plotësisht pranë një çantë me dokumente dhe ushqime. Të gjithë këtu janë të rraskapitur.

28 shkurt

Të hënën disa nga dyqanet e mëdha në qytet ishin hapur për disa orë. Mora makinën për t’a mbushur me furnizime. Shkova vetëm dhe e mbajta telefonin e hapur me gruan teksa ajo gjurmonte vazhdimisht vendndodhjen time nga telefoni.

Sa herë që më ndalonin në postblloqe për të kontrolluar dokumentet, pyesja ushtarët tanë: “Çfarë ju nevojitet?” U solla gjëra si cigare dhe ujë. Është falënderimi im për këta njerëz që na mbrojnë, mbrojnë Ukrainën, duke qëndruar 24/7 jashtë në të ftohtë, pa gjumë.

Ukraina është e vogël në krahasim me Rusinë dhe ushtria jonë është shumë më e vogël. Por guximi i njerëzve këtu dhe mënyra se si ata kanë treguar se janë gati të mbrojnë vendin deri në frymën e fundit, më jep shpresë.

1 mars

Kur po kthehesha nga karburanti të martën, gruaja më telefonoi. “Shohim tym që vjen nga kompleksi memorial i Holokaustit,” – tha ajo. Isha absolutisht i shkatërruar. Unë jam hebre. Babai im është 83 vjeç dhe i mbijetoi Holokaustit, i cili vrau gjysmën e familjes sime. Shkonim shumë shpesh në memorial sepse doja që djali im ta dinte historinë.

Babai kujton vrapimin nëpër fusha për t’u larguar nga bombat. Tani, djali im duhet të bëjë të njëjtën gjë, por nuk është Hitleri, është Putini që po na bombardon. Isha i tronditur dhe i dëshpëruar. Nuk është sekret që presidenti ynë në Ukrainë është hebre. Ne të gjithë e mbështesim presidentin tonë, jemi shumë krenarë për të.

Unë njoh njerëz në Rusi. Gjysma e tyre nuk janë më miqtë e mi. Një çift prej tyre u përpoqën të më thoshin se ishim ne që e filluam këtë luftë. Unë thjesht i bllokova; Nuk dua të lexoj budallëqet që po shkruajnë. Televizionet ruse ua kanë shpërlarë trurin – siç më tha një mik, “nuk është TV, është rrezatim”.

2 mars

Të mërkurën rusët më thanë më mirë të largohesh nga Kievi. Unë dhe gruaja ime ende po mendonim nëse do të shkonim. Dy gjëra na pengonin. Së pari, prindërit e saj janë në Chernihiv. Ne po përpiqeshim me dëshpërim t’i nxirrnim nga ai ferr – që të mund të vinin me ne. Dhe së dyti, ende doja të ndihmoja njerëzit këtu.

Unë jam një person shumë paqësor. E vetmja mënyrë për të luftuar është nëse ata vijnë në shtëpinë time – unë do të mbroj familjen time. Në këtë pikë, po bëja çmos për të ndihmuar njerëzit që na mbrojnë dhe ata që kanë nevojë për ndihmë.

E kuptuam që nëse vendosnim të niseshim për në Evropën Perëndimore, ku kemi familjarë, na duheshin rroba të tjera dhe jo xhaketat e skive dhe rrobat e dimrit që paketuam ditën e parë dhe që i kisha në makinë. Meqenëse ashensori ishte ende i prishur, më duhej të ngjitja 4 valixhe nga shkallët për në katin e 14-të, një e nga një.

3 mars

Më në fund morëm vendimin për të ikur. Isha nervoz, por pas bisedës së Putinit me Macron të enjten dhe dëgjimit të qëllimit të tij për të kontrolluar të gjithë Ukrainën, tani e kuptuam se ai nuk do të ndalet derisa të shkatërrojë të gjithë këtë vend. Ne nuk jemi të përgatitur të jetojmë në Rusinë e Putinit.

Më së shumti, vendimi ishte për sigurinë e djalit dhe gruas. Ne nuk donim që ai të shihte më luftën, të zgjohej dhe të kishte frikë nga bombardimet dhe tanket. Ai ishte shumë i trishtuar që ishte larguar pa gjyshërit. As ne nuk donim t’i linim, por duhej të kujdeseshim për djalin tonë. ©Marrë nga The Guardian, përshtati në shqip LAPSI.al