Gjithmonë pas çdo sulmi ngrihen pyetjet se pse nuk u ndalua ose pse nuk u zbulua. Por sulmi në Moskë ngre çështje veçanërisht të vështira për Vladimir Putinin në një kohë tensioni dhe mosbesimi ndërkombëtar. Dhe shumë nga kjo vjen për shkak të një paralajmërimi nga Uashingtoni.
Paralajmërimi i 7 marsit nga SHBA për qytetarët e vet ishte jashtëzakonisht specifik. Ai foli për raporte se “ekstremistët” kishin “plane të afërta për të goditur tubime të mëdha në Moskë” dhe përmendi konkretisht koncertet. Ai këshilloi amerikanët në qytet që të shmangin tubimet e mëdha gjatë 48 orëve të ardhshme.
Koha mund të mos përputhet plotësisht, por detajet e tjera përputhen ngushtësisht me ngjarjet e 22 marsit. Duket qartë se Uashingtoni kishte një lloj informacioni që kishte lidhje me Shtetin Islamik, grupi që ka lëshuar një deklaratë se qëndron pas sulmit në Moskë. Përveç paralajmërimit publik për qytetarët e vet, SHBA tha gjithashtu se kishte komunikuar drejtpërdrejt me qeverinë ruse.
“Qeveria amerikane ndau gjithashtu këtë informacion me autoritetet ruse në përputhje me politikën e saj të gjatë të “detyrës për të paralajmëruar”, – tha një zyrtar amerikan në një deklaratë pas sulmit. Ka kanale përmes të cilave informacioni ndahet midis vendeve, madje edhe atyre që nuk janë aleatë, veçanërisht kur ka të bëjë me sulme të mundshme ndaj civilëve.
Por problemi është se Moska i hodhi poshtë paralajmërimet. Tre ditë para sulmit, presidenti rus Vladimir Putin mblodhi bordin e Shërbimit Federal të Sigurisë të Rusisë (FSB), detyra e të cilit është të mbrojë vendin. Prioriteti kryesor, u tha ai udhëheqësve të mbledhur të shërbimit të sigurisë, ishte të mbështeste atë që ai e quajti operacionin special ushtarak, fraza zyrtare për pushtimin në shkallë të plotë të Ukrainës.
Ai pretendoi se Ukraina kishte kaluar në atë që ai e quajti “taktika terroriste”. Ai foli drejtpërdrejt edhe për ato që tha se ishin “deklarata provokuese” nga Perëndimi për sulme të mundshme brenda Rusisë. Ai tha se paralajmërimet “i ngjajnë shantazhit të drejtpërdrejtë dhe synimit për të frikësuar dhe destabilizuar shoqërinë tonë”.
Kjo sugjeron se mosbesimi midis SHBA-së dhe Rusisë nënkuptonte se Moska mund të mos kishte dashur të dëgjonte dhe në vend të kësaj i shihte paralajmërimet si pjesë e një përpjekjeje për të kërcënuar Rusinë, të lidhur me konfliktin në Ukrainë. Nuk e dimë ende natyrën e saktë të informacionit që SHBA zotëronte ose transmetonte ose sa i qartë ishte. Inteligjenca shpesh mund të jetë e paqartë dhe e vështirë për të vepruar.
Por SHBA-ja ka një makineri të madhe për mbledhjen e inteligjencës dhe e vëzhgon nga afër ISIS-in. Dega e dyshuar për sulmin në Moskë është gjithashtu e lidhur me sulmin ndaj forcave amerikane dhe civilëve në aeroportin e Kabulit në gusht 2021, si dhe me bombat më të fundit vdekjeprurëse në Irak.
Por nëse informacioni që u nda me Rusinë ishte i besueshëm dhe specifik për ISIS-in, atëherë pse FSB-ja dhe Putin pse nuk e morën atë më seriozisht. Dhe nëse po, mund të jetë më e lehtë për Moskën që ta ndërlidhë sulmin në një farë mënyre me Ukrainën në mënyrë që të shmangë fajin dhe gjithashtu të krijojë mbështetje për veprimet e Rusisë atje, në vend që të pranojë atë që mund të ketë gabuar. ©BBC, LAPSI.al