Rreziku/ Europa në prag të luftës tregtare me Kinën

Bashkimi Europian ka rritur tarifat për makinat elektrike të importuara nga Kina, duke tërhequr një vërejtje nga Pekini, i cili e sheh bllokun si një treg vital dhe në rritje për industrinë e tij të makinave.

Tarifat e reja midis 17.4% dhe 38.1% do të vijnë shtesë, mbi tarifën ekzistuese të BE-së prej 10%, sipas një deklarate nga Komisioni Europian. Kjo e çon tarifën për makinat elektrike kineze që hyjnë në Europë afër 50%.

Vendimi i përkohshëm pason një hetim mbi mbështetjen e shtetit të Kinës për prodhuesit e automjeteve elektrike. Komisioni Europian, krahu ekzekutiv i BE-së, nisi hetimin në tetor për të përcaktuar nëse çmimet kineze të automjeteve elektrike janë artificialisht të ulëta për shkak të subvencioneve dhe kështu dëmtojnë prodhuesit Europianë të makinave.

Komisioni tha se hetimi i tij kishte arritur përkohësisht në përfundimin se industria e makinave elektrike (EV) në Kinë “përfiton nga subvencionimi i padrejtë, i cili po shkakton një kërcënim për dëm ekonomik”. 

Rritja e mprehtë e tarifave nxjerr në pah qëndrimin më mbrojtës ndaj tregtisë me Kinën që Brukseli dhe Uashingtoni po miratojnë. Zyrtarët perëndimorë janë të shqetësuar se vendet e punës dhe industritë me rëndësi strategjike mund të zhduken nga importet e lira kineze. BE po heton gjithashtu mbështetjen e Kinës për kompanitë e turbinave me erë dhe furnizuesit e paneleve diellore.

Lexo më tej: The Guardian: BE gati për të nisur luftë tregtare me Kinën 

Komisioni ka aplikuar nivele të ndryshme tarifash për tre prodhuesit kryesorë kinezë të makinave elektrike. BYD – e cila konkuron me Teslan amerikane për pozicionin si shitësi më i madh në botë për makina elektrike, ka tarifën më të ulët shtesë me 17.1%.

Geely, e cila ka në pronësi kompaninë suedeze të makinave, Volvo, është goditur me një tarifë shtesë prej 20% dhe SAIC me 38.1%. Sa për prodhuesit e tjerë të automjeteve elektrike në Kinë, ata që bashkëpunuan me hetimin e BE-së do të kenë një tarifë shtesë prej 21%, ndërsa ata që nuk kanë bashkëpunuar do t’i nënshtrohen një takse shtesë prej 38.1%.

Edhe Tesla, e cila prodhon shumë nga makinat e saj në Kinë, mund të marrë një “normë doganore” në një fazë të mëvonshme, tha Komisioni.

Lufta tregtare po fillon?

Tarifat e reja të EV ka të ngjarë të nisin negociatat intensive midis Pekinit dhe Brukselit që synojnë të shmangin një luftë të dëmshme tregtare. BE-ja duhet të vendosë deri në nëntor nëse do të miratojë tarifat përgjithmonë.

Reagimi i Pekinit ndaj tarifave “mund të çojë në një luftë tregtare (me Europën), e cila do të ishte shkatërruese për një rajon që është ende shumë i varur nga zinxhirët e furnizimit të dominuar nga kinezët për të arritur qëllimet e tij të larta klimatike,” Will Roberts, kreu i Hulumtimi i automobilave në konsulencën Rho Motion, tha në një deklaratë të premten.

Duke iu përgjigjur njoftimit të BE-së, Ministria e Tregtisë e Kinës akuzoi bllokun për “krijim dhe përshkallëzim të tensioneve tregtare” dhe tha se masa do të dëmtonte konsumatorët Europianë. Ajo u zotua në një deklaratë për të marrë “të gjitha masat e nevojshme për të mbrojtur me vendosmëri të drejtat dhe interesat legjitime të kompanive kineze”. 

Ka edhe rreziqe për prodhuesit Europianë të automjeteve. Shumë prej tyre prodhojnë makina në Kinë dhe më pas i shesin në Europë, një strukturë që do të jetë më e kushtueshme si rezultat i tarifave më të larta.

Për më tepër, prodhuesit gjermanë të makinave mbështeten shumë tek Kina për shitje dhe një hakmarrje nga Pekini mund t’ua bëjë jetën më të vështirë.

“Pekini ka të ngjarë të përdorë të gjitha format për të ndërtuar kundërshtimin ndaj çështjes së Komisionit, me shpresën që një grup mjaft i madh i shteteve anëtare (BE) … të shfaqet në mënyrë që të bllokojë tarifat e përhershme,” thanë analistët në Rhodium Group.

Për shembull, Kina mund të rrisë tarifat për importet e makinave të BE-së në 25%, nga niveli i tyre aktual prej 15%, ose të synojë eksporte të tjera Europiane si vera dhe mallrat luksoze, sipas Rhodium.

Pekini ka nisur tashmë një hetim për rakinë e importuar nga BE dhe mund të vendosë tarifa që do të godasin prodhuesit francezë të konjakut.

Por mund të ndodhë dhe e kundërta. Për shembull, Pekini mund të zotohet për investime në vendet e BE-së dhe të premtojë akses më të mirë në treg në Kinë për firmat e BE-së, shkruajnë analistët e Rhodium.

Vendet anëtare të BE-së ndërkohë janë të ndarë për tarifat. Ndërsa Franca dhe Spanja janë në favor, politikanët dhe drejtuesit e industrisë së automobilave në Gjermani janë kundër.

Duke folur të shtunën, kancelari gjerman Olaf Scholz tha se proteksionizmi dhe izolimi “në fund të fundit thjesht e bëjnë gjithçka më të shtrenjtë dhe të gjithë më të varfër”. Ai shtoi: “Ne nuk i mbyllim tregjet tona për kompanitë e huaja sepse nuk e duam këtë as për kompanitë tona”. Europa është tashmë destinacioni kryesor për eksportet kineze të automjeteve elektrike. Vitin e kaluar, vlera e importeve të BE-së të makinave elektrike nga Kina ishte 11.5 miliardë dollarë, nga vetëm 1.6 miliardë dollarë në vitin 2020, sipas Rhodium Group.

Presioni për të mbrojtur prodhuesit Europianë të automobilave u rrit më urgjencë muajin e kaluar pasi makinat elektrike kineze u goditën nga Shtetet e Bashkuara. Presidenti Joe Biden katërfishoi tarifat e importit për automjetet elektrike kineze në 100% si pjesë e një pakete gjithëpërfshirëse të tarifave për mallrat nga Kina, duke përfshirë procesorët kompjuterikë dhe bateritë.

Duke pasur parasysh prioritetet konkurruese që zyrtarët Europianë duhej të merrnin parasysh, ata nuk mund të ishin aq të ashpër në qasjen e tyre.

Në një raport në prill, analistët e Rhodium Group thanë se tarfiat prej 40%-50% ndoshta do të ishin të nevojshme “për ta bërë tregun Europian jo tërheqës për eksportuesit kinezë të automjeteve elektrike”, duke pasur parasysh kostot e tyre shumë më të ulëta të prodhimit.

Ndërkohë, prodhuesit e makinave elektrike në Kinë mund të gjejnë mënyra për të shmangur tarifat. BYD u zotua në dhjetor të hapë një fabrikë në Hungari, një shtet anëtar i BE-së. Kjo do të ishte fabrika e parë e BYD për makinat e pasagjerëve në Europë.

CNN, përshtati në shqip ©LAPSI.AL