Luftërat kanë pasoja të padëshiruara. Rrallëherë dalin ashtu siç na thonë ekspertët. Thjesht të pyesni zyrtarët që na shitën skenarë rozë për luftërat në Vietnam, Afganistan dhe Irak, vetëm për t’ua provuar se kanë gabuar tmerrësisht. Pyetni vetëm nënat e ushtarëve që u vranë apo u plagosën në aksion gjatë atyre luftërave. Thjesht pyesni miliona civilë që u bënë “dëm kolateral”.
Kjo është arsyeja pse ne duhet të bëjmë gjithçka që është e mundur për të gjetur një zgjidhje diplomatike për atë që mund të jetë një luftë jashtëzakonisht shkatërruese në Ukrainë.
Askush nuk e di saktësisht se cila do të ishte kostoja njerëzore e një lufte të tillë. Ka përllogaritje se mund të ketë mbi 50 mijë viktima civile në Ukrainë dhe miliona refugjatë që vërshojnë vendet fqinje teksa largohen nga ai që mund të jetë konflikti më i keq evropian që nga Lufta e Dytë Botërore. Përveç kësaj, sigurisht që do të kishte mijëra vdekje brenda ushtrive ukrainase dhe ruse. Ekziston gjithashtu mundësia që kjo luftë “rajonale” të mund të përshkallëzohet në pjesë të tjera të Evropës. Ajo që mund të ndodhë pas kësaj është edhe më e tmerrshme.
Por kjo nuk është e gjitha. Sanksionet kundër Rusisë dhe reagimet kërcënuese të Rusisë ndaj këtyre sanksioneve, mund të shkaktojnë trazira masive ekonomike – me ndikim në energji, banka, ushqim dhe nevojat e përditshme të njerëzve të zakonshëm në të gjithë botën. Ka të ngjarë që rusët të mos jenë të vetmit njerëz që do vuajnë nga sanksionet. Dhe, meqë ra fjala, çdo shpresë për bashkëpunim ndërkombëtar për të adresuar kërcënimin ekzistencial të krizës globale të klimës dhe pandemive të ardhshme do të pësonte një goditje të madhe.
Duhet të jemi të qartë se kush është më përgjegjës për këtë krizë të afërt: Vladimir Putin. Pasi ka pushtuar tashmë pjesë të Ukrainës në vitin 2014, presidenti rus tani kërcënon të pushtojë të gjithë vendin dhe të shkatërrojë demokracinë ukrainase. Sipas mendimit tim, ne duhet të mbështesim pa mëdyshje sovranitetin e Ukrainës dhe të bëjmë të qartë se komuniteti ndërkombëtar do të imponojë pasoja të rënda mbi Putinin dhe bashkëpunëtorët e tij nëse ai nuk ndryshon kursin.
Me këtë, jam jashtëzakonisht i shqetësuar kur dëgjoj rrahjet e njohura të daulleve në Uashington, retorikën luftarake që përforcohet përpara çdo lufte, duke kërkuar që ne duhet të “tregojmë forcë”, “të bëhemi të ashpër” dhe të mos përfshihemi nga “zbutja”. Një refuzim për të njohur rrënjët komplekse të tensioneve në rajon minon aftësinë e negociatorëve për të arritur një zgjidhje paqësore.
Një nga faktorët nxitës të kësaj krize, të paktën nga këndvështrimi i Rusisë, është perspektiva e një marrëdhënie të zgjeruar sigurie midis Ukrainës dhe Shteteve të Bashkuara dhe Evropës Perëndimore, duke përfshirë atë që Rusia e sheh si kërcënim për anëtarësimin e Ukrainës në Aleancën e Traktatit të Atlantikut të Veriut (NATO), një aleancë ushtarake e krijuar fillimisht në 1949 për t’u përballur me Bashkimin Sovjetik.
Është mirë të dini pak histori.
Kur Ukraina u bë e pavarur, pas rënies së Bashkimit Sovjetik në vitin 1991, liderët rusë e bënë të qartë shqetësimin e tyre në lidhje me perspektivën që ish-shtetet sovjetike mund të bëheshin pjesë e NATO-s dhe të poziciononin forcat ushtarake armiqësore gjatë kufirit të Rusisë.
Udhëheqësit amerikanë i njohën këto shqetësime si legjitime në atë kohë. Ato janë ende shqetësime legjitime. Pushtimi nga Rusia nuk është një përgjigje; as mospajtueshmëria e NATO-s. Është gjithashtu e rëndësishme të pranohet se Finlanda, një nga vendet më të zhvilluara dhe më demokratike në botë, është në kufi me Rusinë dhe ka zgjedhur të mos jetë anëtare e NATO-s.
Putin mund të jetë një gënjeshtar dhe demagog, por është hipokrite që Shtetet e Bashkuara të këmbëngulin duke mos e pranuar parimin e “sferave të ndikimit”. Për 200 vitet e fundit vendi ynë ka funksionuar nën “Doktrinën Monroe”, duke përqafuar premisën se si fuqia dominuese në hemisferën perëndimore, Shtetet e Bashkuara kanë të drejtë të ndërhyjnë kundër çdo vendi që mund të kërcënojë interesat tona të supozuara.
Sipas kësaj doktrine ne kemi minuar dhe rrëzuar të paktën një duzinë qeverish. Në vitin 1962 erdhëm në prag të luftës bërthamore me Bashkimin Sovjetik në përgjigje të vendosjes së raketave sovjetike në Kubë, 90 milje nga bregu ynë, të cilin administrata Kennedy e pa si një kërcënim të papranueshëm për sigurinë tonë kombëtare.
Dhe “Doktrina Monroe” nuk është një histori e lashtë. Deri në vitin 2018, Rex Tillerson, Sekretari i Shtetit të Donald Trump e quajti “Doktrinën Monroe” po aq të rëndësishme sot sa ishte ditën kur u shkrua”. Në vitin 2019, ish-këshilltari i Trumpit për sigurinë kombëtare, John Bolton, deklaroi se “Doktrina Monroe është e gjallë dhe e mirë”.
E thënë thjesht, edhe nëse Rusia nuk do të drejtohej nga një lider autoritar i korruptuar si Vladimir Putin, si Rusia, si Shtetet e Bashkuara do të ishin të interesuara për politikat e sigurisë së fqinjëve të tyre.
A beson vërtet dikush se Shtetet e Bashkuara nuk do të kishin diçka për të thënë nëse, për shembull, Meksika do të krijonte një aleancë ushtarake me një kundërshtar të SHBA-së?
Vendet duhet të jenë të lira të bëjnë zgjedhjet e tyre të politikës së jashtme, por bërja e këtyre zgjedhjeve me mençuri kërkon një analizë serioze për kostot dhe përfitimet. Fakti është se hyrja e SHBA-së dhe Ukrainës në një marrëdhënie më të thellë sigurie ka të ngjarë të ketë disa kosto shumë serioze – për të dyja vendet.
Ne duhet të mbështesim fuqimisht përpjekjet diplomatike për të reduktuar këtë krizë dhe për të riafirmuar pavarësinë dhe sovranitetin e Ukrainës. Dhe ne duhet ta bëjmë të qartë se Putini dhe banda e tij e oligarkëve do të përballen me pasoja të mëdha nëse ai vazhdon rrugën e tanishme.
Në të njëjtën kohë, ne nuk duhet të harrojmë kurrë tmerret që do të shkaktonte një luftë në rajon dhe duhet të punojmë shumë për të arritur një zgjidhje realiste dhe të pranueshme reciprokisht – një zgjidhje që është e pranueshme për Ukrainën, Rusinë, Shtetet e Bashkuara dhe aleatët tanë evropianë – dhe që parandalon atë që mund të jetë lufta më e keqe evropiane në më shumë se 75 vjet. ©Marrë nga The Guardian, përshtati në shqip LAPSI.al
Paska shkuar e ka gjetur Bushati për të përkthyer në shqip nga The Guardian, pikrisht shkrimin e të vetmit kandidat socialist për president në SHBA, Bernie Sanders.
Po pasi e lexova, nuk gjeta asgjë të ndryshme në kërkesat e tij për konfliktin ukrahinas, sesa kanë theksuar dipllomatët perëndimorë. europianë e amerikanë.
As BE e as SHBA nuk kemi dëgjuar që të shprehen publikisht se ne do të ndërhyjmë ushtarakisht për të pemguar pushtimin e Ukrainës nga Rusia, por do të ndërmarim sanksione ndaj Putinit e oligarkëve të tij..
Jo po duhen respektuar sferat e influencës së shteteve të fuqishme, thotë socialisti Sanders.
Po Gjermania naziste pikërisht për zgjerimin e sferave të saj të influencës pushtuan gjithë Europën e më tej.
Përse u larguan shtetet lindore europiane nga ish Bashkimi Sovjetik ?
Pikërisht se nuk e duronin zgjedhën e dyfishtë, diktaturën pushtuese ruse e vendase e modelin e sistemit monist komunist.
Nëse parlamenti ukrainës vendos me shumicë votash që ti ribashkohet Rusisë, po atëhere perëndimi duhet të heshtë e të respektojë dëshirën e tyre.
Po kur ukrahinasit janë të vendosur që të përballin me luftë pushtimin rus e duan që ti bashkohen NATO-s, çfarë dreqin kërkon socialisti amerikan që del kundër vullnetit të këtij populli ?