Analiza pikante e BBC/ Berlusconi, njeriu që ndryshoi Italinë

Ky është fundi i një epoke. Është shumë e vështirë të imagjinohet Italia pa Silvio Berlusconin, edhe pse ajo është përballur me identitetin e saj edhe në një epokë post-Berlusconi. Për 50 vitet e fundit, hija e tij ka dalë shpesh mbi parlamentin, mediat, futbollin dhe njeriun e rrugës. Në një video homazh, kryeministrja Giorgia Meloni vlerësoi “guximin dhe vendosmërinë e tij”, duke e quajtur atë një nga njerëzit më me ndikim në historinë e vendit.

“Me të, Italia mësoi se nuk duhet të lejojë kurrë të kufizohet dhe nuk duhet të dorëzohet kurrë” – u shpreh ajo. Në kulmin e fuqisë së tij, duke veshur bandanë shumëngjyrëshe në bordin e jahteve në Mesdhe, Silvio Berlusconi mund të ishte ngatërruar me një pirat. Por ai pati një ndikim të jashtëzakonshëm në shoqërinë dhe politikën italiane dhe ishte subjekt i hetimeve civile dhe penale shumë komplekse.

Fillimisht ai shijoi emocionet e një publiku adhurues si këngëtar i anijeve turistike dhe kjo përvojë e të qenit në qendër të skenës do të përcaktonte jetën e tij kur të rritej. Si një manjat mediatik i frymëzuar nga rrjetet amerikane, ai transformoi televizionin italian. Gratë me veshje transparente do të përcaktonin shumë nga programet e tij, ashtu siç do të përcaktonin edhe jetën e tij private.

Kjo çoi në një ndryshim të kulturës për italianët, të cilët papritmas ishin në gjendje të shikonin programe televizive me shaka politikisht jokorrekte dhe “velina”, një fjalë italiane që do të thotë “show girls”. Për dekada, televizioni italian, i udhëhequr nga transmetuesi publik RAI, kishte qenë rigoroz dhe serioz. Berlusconi vendosi të vinte audiencën në radhë të parë dhe shpiku i vetëm televizionin komercial në Itali. Edhe sot, nëse shfletoni kanalet televizive italiane, në mënyrë të pashmangshme do të hasni në vajza të reja gjysmë të zhveshura.

Përpjekja e Berlusconit në politikë nuk u nxit nga zelli ideologjik, aq sa nga dëshira për të mbrojtur interesat e biznesit të tij në rritje. I zgjedhur 4 herë kryeministër, ai i bëri thirrje një game të gjerë votuesish. Ish-argëtuesi mbante një figurë shumëngjyrëshe, në kontrast të plotë me tipat intelektualë dhe të rezervuar që kishin hartuar më parë kursin e Italisë.

Por njeriu i quajtur “Il Cavaliere” (Kalorësi) i ndau italianët, po aq për politikat e tij, duke përfshirë vendimin e tij të diskutueshëm për t’iu bashkuar pushtimit të Irakut të udhëhequr nga SHBA-ja si e gjithë qasja e tij ndaj jetës. Këtë e pashë vetë kur e intervistova për BBC në vitin 2018. Në fund të bisedës sonë, me kamerat që ishin ende rrotulloheshin, ne shtrënguam duart.

Shpejt si një blic, më tha: “Mos i shtrëngo duart aq fort! Burrat do të tremben prej teje dhe askush nuk do të martohet me ty!” Kur u përgjigja, duke sugjeruar se një shtrëngim duarsh i fortë ishte një gjë e mirë, ai buzëqeshi dhe tha se po bënte vetëm shaka: “Duhet të bëni shaka herë pas here.”

Kjo më bëri përshtypje si një shembull se përse kaq shumë italianë e urrenin atë, për sjellje të dukshme seksiste dhe mosrespektuese, ndërsa të tjerët e adhuronin si “njeri i popullit”. Siç shkruante shkrimtari Curzio Malaparte, cilësitë dhe defektet e Berlusconit “janë cilësitë dhe defektet e të gjithë italianëve”.

Në të vërtetë, shumë gazeta italiane e vlerësojnë atë për shpikjen e populizmit në Itali. Disa politikanë të krahut të djathtë që nga vitet 2010 janë krahasuar me të, përfshirë Donald Trump.

Berlusconi ishte vendimtar në lejimin e së djathtës ekstreme për të hyrë në politikën kryesore. Ai krijoi aleanca me Lega Nord, një parti që bëri thirrje që një pjesë e Italisë veriore të bëhej e pavarur, por edhe me post-fashisten Alleanza Nazionale, nga e cila erdhi partia e kryeministres aktuale, Giorgia Meloni. Vetë Giorgia Meloni u bë fillimisht një politikane e njohur në krah të Berlusconit duke shërbyer me një ministri të vogël në qeverinë e tij të fundit.

Më shumë se çdo gjë, Berluskoni donte të bënte përshtypje. Ai e transformoi vilën e tij në Arcore në një pallat me piktura të Rilindjes dhe vila e tij në Sardenjë dukej si një park tematik, duke përfshirë një vullkan të rremë që nxirrte llavë.
Hetuesit do të zbulonin se këto vila vizitoheshin rregullisht nga vajza dhe modele, ku merrnin dhurata dhe zarfe të mbushura me para. Në fund të fundit, nuk ishin festat e “bunga bunga” që e zhbënë atë, por paaftësia e tij për t’i përballuar pasi borxhi i Italisë arriti nivele të paqëndrueshme në 2011. Rënia e tij politike erdhi gjatë krizës financiare, kur italianët e konsideruan atë përgjegjës për rritjen anemike të vendit.

Hetimet e panumërta penale për ryshfet dhe korrupsion dhe pasojat nga festat famëkeqe të seksit bunga bunga dëshmuan gjithashtu një shpërqendrim të vazhdueshëm. Cila është trashëgimia politike e Berlusconit? Kaloi shumë pak reforma politike. Ai dukej më shumë i shqetësuar për menaxhimin e imazhit të tij, sesa për drejtimin e një vendi. Por ngritjet dhe uljet e tij hipnotizuan një komb. © Sofia Bettiza, BBC Romë/ Përshtati në shqip LAPSI.al