Si po ndikojnë në ekonominë globale sulmet e Houthive në Detin e Kuq

Sulmet ndaj anijeve tregtare dhe ushtarake në Detin e Kuq nga rebelët Houthi kanë pasoja, sipas ekspertëve, ekonomike që mbeten të kufizuara – me kusht që kriza të mos zgjasë…

Transporti nën presion

Sulmet ndaj anijeve tregtare janë shumëfishuar javët e fundit midis Afrikës dhe Jemenit. Rreth 12 për qind e tregtisë detare zakonisht kalon nëpër ngushticat e Bab al-Madeb, të cilat kontrollojnë hyrjen në Detin e Kuq, por që nga mesi i nëntorit numri i kontejnerëve ka rënë me 70 për qind, thonë ekspertët e transportit.

Shumë pronarë anijesh preferuan të mbyllnin trafikun në këtë zonë dhe të përdornin rrugën alternative më të gjatë dhe më të shtrenjtë rreth Kepit të Shpresës së Mirë të Afrikës së Jugut.

Vështirësive i shtohet edhe fakti se një rajon tjetër i botës po preket, këtë herë nga ndryshimet klimatike. Thatësira që ka prekur Kanalin e Panamasë ka ngadalësuar shumë kalimin e anijeve midis Azisë dhe Shteteve të Bashkuara. Ndërsa në kushte normale rreth 40 anije me kontejnerë përdorin këtë korsi detare çdo ditë, ky numër ra në mes të janarit në 24 kalime ditore.

Vonesat dhe ndërprerjet

Bizneset kanë njoftuar tashmë vonesa, duke përfshirë kompaninë gjigante suedeze të mobiljeve Ikea. “Situata në Kanalin e Suezit do të shkaktojë vonesa,” shpjegoi kompania në një email për AFP .

Probleme kanë lindur edhe në prodhimin e makinave. Tesla sqaroi kështu se prodhimi i saj do të pezullohet për dy javë në fabrikën e saj evropiane, nga 29 janari deri më 11 shkurt. Fabrika e Volvo në Ghent, Belgjikë, gjithashtu është vendosur të mbyllet për tre ditë në mes të janarit, pasi i mbarojnë kutitë e marsheve, dorëzimi i të cilave është vonuar për shkak të “rregullimeve të rrugës detare”.

Bizneset e pajisjeve ose produkteve elektronike mund të pësojnë vonesa. Për ata që punojnë me aksione shumë të vogla, kjo mund të rezultojë problematike ,” i tha AFP ekonomisti i Allianz Trade, Ano Kuhanathan .

Në Spanjë, Shoqata e Kompanive të Prodhimit dhe Shpërndarjes (AECOC) njoftoi se shumë sektorë kanë bërë porosi paraprake për disa lëndë të para dhe mallra, të tilla si mobilje ose tekstile, për të cilat ata po përjetojnë vështirësi në furnizim.

Së fundi, transporti i gazit të lëngshëm natyror (LNG) “do të ndikohet” nga përshkallëzimi në Detin e Kuq, tha dje, të martën, në Forumin Ekonomik Botëror në Davos, kryeministri i Katarit, Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani .

Cilat janë implikimet e çmimit?

Kompanitë e transportit bënë rritje të konsiderueshme të çmimeve për të mbuluar kostot që lidhen me krizën. Një nga standardet për matjen e kostos së transportit të mallrave nga Kina, Indeksi i mallrave me kontejnerë të Shangait (SCFI) u dyfishua në një muaj.

Kostoja shtesë për sa i përket karburantit është rreth 20%, sipas platformës logjistike Container xChange , e cila vlerëson se kriza e Detit të Kuq do të rrisë kostot e transportit me 60%, me një shtesë prej 20% për mbulimin e sigurimit të pronarëve të anijeve.

Kjo ngre spektrin e një inflacioni të ri. Këto frikëra u vlerësuan nga zyra ndërkombëtare Oxford Economics në 0,7 pikë të inflacionit ekstra global në fund të vitit 2024, në skenarin në të cilin “Deti i Kuq do të mbyllet për anijet për muaj të tërë dhe kostot e transportit do të mbeten rreth dy herë të çmimit të dhjetorit”.

Prandaj gjithçka do të varet nga sa do të zgjasë kriza. “Të lundrosh në Afrikë dhe të mos kalosh përmes Kanalit të Suezit është më e shtrenjtë dhe një distancë më e gjatë. Por tani për tani është më shumë një problem sigurie sesa logjistik , “tha Siegfried Rushburm , president i BDI, organizata e industrive gjermane, ditën e djeshme.

Një ditë më parë, Komisioneri Evropian për Ekonominë, Paolo Gentiloni, kishte paralajmëruar: “Ajo që po ndodh në Detin e Kuq nuk duket të ketë pasoja për çmimet e energjisë dhe inflacionin për momentin. Por ne besojmë se duhet ta monitorojmë situatën nga afër sepse këto pasoja mund të shfaqen brenda javëve në vijim”.

“Duhet të kujtojmë se trafiku nuk është ndalur plotësisht ,” komenton Ano Kuhanathan i Allianz Trade. Por “rreziku i inflacionit mund të jetë i rëndësishëm”.