Jo shumë kohë më parë, shumë amerikanë u angazhonin me orë të tëra në ditë duke gjurmuar çdo lëvizje të Presidentit të atëhershëm Donald J. Trump. Dhe më pas, diku pas trazirave në Kapitol më 6 janar 2021, dhe para aktakuzës së tij të parë, amerikanët u ndalën.
Ata kanë vështirësi t’i kujtojnë ngjarjet.
Më shumë se tre vjet distancë nga ngjarjet e përditshme. Kujtimet e amerikanëve për ngjarjet që në atë kohë ndiheshin të zjarrta janë zbehur kanë ndryshuar, dhe në disa raste janë shtrembëruar. Sondazhet sugjerojnë se pikëpamjet e votuesve mbi politikat e Trump dhe presidencën e tij janë përmirësuar. Në intervista, votuesit shpesh kanë një kujtim të turbullt të një prej periudhave më të trazuara në politikën moderne. Shkencëtarët socialë thonë se kjo nuk është befasuese. Në një epokë të hiperpartizizmit, ka pak memorie kolektive të dakorduar, madje edhe për ngjarjet që luhen në publik.
Lexo më tej: “Super e marta” po afron/ Trump ashpërson akuzat ndaj Biden
Por ndërsa Trump kërkon një rikthim në pushtet, çështja se çfarë saktësisht kujtojnë votuesit rrallë ka qenë më e rëndësishme. Ndërsa Trump po e luan fushatën e tij me nostalgjinë, për një kohë jo shumë të largët, fushata e Biden po mbështetet te votuesit që të ripërqendrohen te Trump, duke shpresuar se ata do të kujtojnë pse ia mohuan një mandat të dytë.
“Mos harroni se si u ndjetë një ditë pasi Donald Trump u zgjodh president në 2016”, shkroi fushata e Biden në një apel për mbledhjen e fondeve muajin e kaluar. “Kujtoni si ecnit përreth me mosbesim dhe frikë nga ajo që do të vinte.”
Tani për tani, erozioni i kohës duket se po funksionon në favor të Trump, pasi votuesit e luhatshëm e bazojnë mbështetjen e tyre në ndjenjat e tyre për të tashmen, jo për të shkuarën. Një sondazh i New York Times/Siena College i kryer në fund të muajit të kaluar zbuloi se 10 për qind e votuesve të Biden në vitin 2020 tani thonë se e mbështesin Trump, ndërsa praktikisht asnjë nga votuesit e zotit Trump nuk i ishte kthyer Biden. Sondazhi zbuloi se politikat e Trump shiheshin shumë më favorizuese se ato të Biden.
(Trump duke iu drejtuar mbështetësve në një tubim një ditë para zgjedhjeve në 2016.)
(Një gazetë lokale në një darkë në Erie, Pa., disa ditë pas zgjedhjeve të 2016.)
“Ajo që ka qenë e qartë për ca kohë, veçanërisht në mesin e votuesve të luhatshëm, është se Biden është më shumë në vëmendje,” tha Sarah Longwell, një konsulente republikane që kundërshton Trump dhe ka drejtuar dhjetëra grupe fokusi me votues konservatorë dhe të lëkundur muajt e fundit. “Ata e dinë se çfarë nuk u pëlqen te Biden dhe kanë harruar atë që nuk u pëlqen te Trump.”
Sondazhet sugjerojnë se Trump ka përparuar edhe me votuesit që mund të kenë qenë shumë të rinj për të kujtuar në detaje mandatin e tij të parë. Gati 4.2 milionë 18-vjeçarë që kanë të drejtë të votojnë rishtazi këtë vit ishin në shkollë të mesme kur Trump u zgjodh për herë të parë. Sondazhet tregojnë se ata janë acaruar me Biden pjesërisht për shkak të mbështetjes së tij për Izraelin në luftën në Gaza, duke thënë se ata e favorizojnë Trump për këtë çështje, edhe pse Trump ishte gjithashtu një aleat i vendosur i Izraelit gjatë kohës që ishte në detyrë.
Ian Barrs, i cili punon në një shtëpi funerali në Atlantic, Iowa, tha se kishte pjesë të tjera të drejtimit të Trump që dukej se ishin zbehur. Ai shpesh habitet se si miqtë e tij mbështetës të Trumpit i kujtojnë vitet 2017 deri në 2019 si ditë të lumtura. Të gjithë e kishin harruar vitin 2020 dhe vitin e Covid-it, tha ai.
“Tani nuk e fajësoj Trumpin për Covid-in”, tha zoti Barrs. “Por të gjitha ato gjëra, bllokimet, ato ndodhën nën Trump.”
Lexo më tej: Gjykata e Lartë vendos në favor të Trump: Nuk i ndalohet kandidimi për President
Është e zakonshme që amerikanët të shohin me mall ish-presidentët. Një analizë e Gallup-it në qershor zbuloi se 46 për qind e të rriturve e miratuan mënyrën sesi Trump e trajtoi presidencën e tij, bazuar në atë që ata “dëgjuan apo kujtuan”. Vlerësimi i miratimit të Trump kur u largua nga detyra ishte 34 për qind.
I pyetur se cilat ngjarje mbante mend rreth administratës Trump, Roger Laney, një votues 55-vjeçar i pavarur dhe i pavendosur në Karolinën e Jugut, përshkroi një ndjenjë të përgjithshme “kaosi“.
“Ai bëri lajme të shkëlqyera,” tha zoti Laney, duke kujtuar se si dëgjonte radion publike gjatë rrugës për në shtëpi nga puna dhe mendonte: “OK, çfarë ka bërë Trump këtë herë?”
Ritmi i furishëm i viteve të Trump bëri që shumë amerikanë t’i bënin lajmet e Trump një zakon obsesiv. Lajmet pafund përkuan me rritjen e vazhdueshme të mediave sociale të orientuara nga algoritmet dhe zvogëlimin e hapësirës së vëmendjes.
Ai mjedis krijoi një lloj mpirjeje që as 91 akuza për krime apo dënime të mëdha civile për shpifje dhe mashtrim nuk mund ta depërtojnë, tha Andrew Franks, profesor i psikologjisë politike në Universitetin e Uashingtonit.
Lexo më tej: Trump vs Biden: Kush i udhëheq sondazhet?
“Informacionet negative për Trump nuk janë më të dallueshme, janë vetëm ajri që thithim,” tha Dr. Franks. “Është uji në të cilin ne po notojmë. Thjesht bëhet një përgjigje emocionale e kushtëzuar, ku ose ndjen gëzim dhe admirim ose neveri dhe zemërim me shikimin e fytyrës së tij, por çdo veprim individual është vetëm një pikë në oqean.”
Ross Kuehne, një votues i pavarur nga Candia, N.H., i cili mbështeti Nikki Haley, rivalen e Trump për nominimin republikan, tha se i kujtohej se ishte dërrmuar gjatë mandatit të Trump.
“Po vinte shumë shpejt për t’u përpunuar,” tha ai. “Ky ishte një lloj gjenialiteti i saj, kishte shumë punë për të qenë i updateuar. Ishte si autobusët. Pse të zemërohesh për një gjë kur do të ketë një gjë të re në 15 minuta?”
(Shenjat në Palestinën Lindore, Ohio, mëngjesin pas zgjedhjeve në 2016.)
(Një fëmijë që u ndalua nga Patrulla Kufitare u bëri dorë protestuesve që u mblodhën jashtë Stacionit të Patrullës Kufitare Ursula Street në McAllen, Teksas, për të shprehur kundërshtimin e tyre ndaj ndarjes së fëmijëve nga prindërit e tyre në 2018.)
I pyetur se çfarë kujton tani, z. Kuehne, i cili planifikon të votojë për Biden, tregoi ato që ai i konsideronte pikat më të ulëta: zoti Trump vuri në dukje se kishte “miqësi të madhe” me diktatorin koreano-verior. Mbylli e qeverisë. Meksika nuk paguan për murin kufitar. Z. Trump duke përshkruar “njerëz shumë të mirë nga të dyja anët” në një tubim supremacist të bardhë në Charlottesville, Va. Mbështetësit e tij që sulmuan Kapitolin më 6 janar 2021.
Kjo renditje e z. Kuehne la jashtë një mori dramash të mëdha dhe të vogla.
Regjistrimi i Trump duke thënë se mund t’i kapte gratë nga organet gjenitale. Vlerësimi që i bënte inteligjencën ruse. Në mënyrë të vrazhdë nënçmonte vendet afrikane. Ndau fëmijët nga prindërit në kufirin me Meksikën. T’u thuash fëmijëve Santa Claus nuk është e vërtetë. Duke marrë parasysh blerjen e Grenlandës. Sugjeroi përdorimin e armëve bërthamore për të ndaluar një uragan. Kërcënoi të ndalonte ndihmën ndaj Ukrainës nëse presidenti i saj nuk do të hetonte familjen Biden. Sugjerimet e pacientëve me Covid të injektojnë zbardhues.
Lexo më tej: Gjykata e Lartë vendos në favor të Trump: Nuk i ndalohet kandidimi për President
Dhe më pas kishte gjëra që republikanët i mbajnë mend. Bursat që u rritën. Ulje taksash. Derregullimi. Tërheqja nga marrëveshja e Parisit për klimën. Braktisja e marrëveshjes bërthamore me Iranin. Marrëveshja e Abrahamit që kodifikon paqen midis Izraelit dhe disa vendeve arabe. Më pak kalime të paligjshme në kufirin SHBA-Meksikë.
“Amerika ishte më e fortë, më e ashpër, më e pasur, më e sigurt dhe më kofidente,” tha Trump në një tubim të fundit në Rock Hill, S.C. “Mendoni për këtë.”
Paul Schibbelhute, inxhinier në pension nga Nashua, N.H., i cili votoi dy herë për Trump, nuk kundërshton një pjesë të argumentit.
“Pensioni im u rrit, bëra një ton me para, jeta ishte e mirë. Nuk kishte inflacion. Kishte kohë të mira”, tha ai. Por zoti Schibbelhute u shkëput nga zoti Trump pasi ai refuzoi të pranonte humbjen e tij në vitin 2020 dhe votoi për zonjën Haley në zgjedhjet paraprake të shtetit të tij.
Por Nikki Haley ka dështuar të heqë nga mendja e mjaft republikanëve këtë version të presidencës së Trump.
Lexo më tej: Haley mposht Trump në Uashington, bëhet gruaja e parë fiton një zgjedhje paraprake republikane në SHBA
“Të gjithë flasin për ekonominë që kishin nën Donald Trump,” tha zonja Haley gjatë një aktiviteti të fushatës në New Hampshire në janar. “Ishte mirë apo jo? Por me çfarë kostoje? Ai na vuri 8 trilionë dollarë borxh në katër vjet. Fëmijët tanë nuk do të na falin kurrë për këtë.”
Që çdo ngjarje të mbahet mend, thonë psikologët politikë, në radhë të parë duhet të ketë rëndësi për ju. James W. Pennebaker, një profesor emeritus i cili hulumton kujtesën kolektive në Universitetin e Teksasit në Austin, tha se njerëzit kishin më shumë gjasa të mbanin mend ngjarje që ndikojnë në jetën e tyre, ndërsa ngjarjet që janë të sikletshme ose reflektojnë negativisht te njerëzit kanë më shumë gjasa të harrohen, tha ai.
(Pasi supremacistët e bardhë udhëhoqën një marshim me pishtar nëpër mjediset e Universitetit të Virxhinias në vitin 2017, zoti Trump tha se kishte “njerëz shumë të mirë në të dyja anët”.)
(Trazira jashtë dhomës së Senatit të ndërtesës së Kapitolit më 6 janar 2021.)
Z. Pennebaker vuri në dukje se polarizimi dhe një mjedis i thyer mediatik nënkuptonin se amerikanët kishin më pak gjasa të bien dakord mbi faktet e përcaktuara, duke e penguar vendin të krijojë një kujtesë kolektive dhe të përbashkët.
“Është pothuajse befasuese për mua,” tha ai. “Ne po jetojmë në një kohë magjepsëse kur shohim se pala tjetër kërcënon ekzistencën tonë, kështu që themi se sa të mëdhenj jemi dhe denigrojmë sa e keqe është pala tjetër. Dhe kjo nuk formëson vetëm të tashmen, por edhe të shkuarën.”
Ky model është veçanërisht i qartë për mënyrën se si njerëzit kujtojnë 6 janarin. Në tre vitet që kur sulmi u shfaq në televizion, republikanët kanë më pak gjasa t’i përshkruajnë rebelët si të dhunshëm dhe kanë më shumë gjasa të shfajësojnë Trump nga përgjegjësia, sipas një sondazhi të Washington Post-University of Maryland.
Demokratët profesionistë, të cilët kanë parë Trump teksa eklipson Biden në sondazhet publike dhe private, vazhdojnë të besojnë se ish-presidenti nuk është aq i fortë sa tregojnë sondazhet. Ata argumentojnë se nëse informojnë mjaft njerëz për veprimtarinë e Trump në detyrë, votuesit skeptikë ndaj Biden do të votojnë gjithsesi për të.
“Ju mund të shikoni prapa dhe të keni atë lloj amnezie kolektive se sa të këqija ishin politikat dhe sa të dëmshme ishin ato,” tha Lori Lodes, drejtoresha ekzekutive e Energjisë Klimatike, një grup interesash liberal, sondazhi i të cilit gjeti 52 përqind të votuesve të mundshëm që tani miratojnë kohën e Trump në detyrë.
Mbështetja e shumicës për Trump që shfaqet në sondazhe, tha zonja Lodes, “nuk është aty tani. Mbështetja bazohet në këtë iluzion të rremë të të shikuarit pas.”
The New York Times, përshtati në shqip ©LAPSI.AL
Ajo qe zgjedh Shqiperia nuk ndikon ne Amerike, por ajo qe zgjedh Amerika ndikon ne Shqiperi dhe jo
vetem ne Shqiperi. Tramp eshte nje shprese e madhe jo vetem per Ameriken por edhe per popullin
shqiptar. Ndoshta eshte vetem nje shprese, por me mire nje shprese , se administrata e re
nuk do te jete nje suport per regjimin me te korruptuar qe ka pase Shqiperia ndonjehere.
KUR MUNGOJN DOMOSDOSHMERIT , DHE NUK JUSTIFIKOHEN PERGJEGJSIT ,ATEHER DO SHOHIM SE NGA TEJKALIMI MASES ,NGA MUNGESA VLERAVE VIRTYTIT , MUNDESIT NUK DO JA PERMBUSHIN QELLIMET ME ASKUJT ,ME PADREJTESI NUK KA RENDESI ,SE KUSH E SUNDON BOTET SISTEMI UNIK NDERGJALLESOR ESHTE PERCAKTUAR ,TE FUNKSIONOJNE ME MAS JO SHKEL E SHKO DERI NE KUFIJT E MASES BOTA BERI SI DESHI ,NE CDO KUPTIM PAS KALIMIT MASES, DHE MOSPRANIMIT DOMOSDOSHMERIVE ,SHKAKTOJ KUDO PROBLEME MUNGESA ,TEK BAZA EKZISTENCIALE E JETES, CILIDO PRETENDUES TE SUNDOJ POPULLIN E VET SE PER BOTEN DO TI NGUSHTOHEN MENYRAT NE CDO SEKOND DO TI THUHET NA BIND TI ME CFAR ORJENTIMI TI NDRYSHON NJE SISTEM FUNKSIONI NDERGJALLESOR QE ESHTE I KRIJUAR PERCAKTRUAR ORJENTUAR TE FUNKSIONOJNE VETEM SIPAS UDHEZIMIT HYJNOR JO INTERESIT NJERZOR ME CFAR MUNDESIJE FUQIJE TI E SFIDON NJE URTESI FUQI HYJNORE ,A MUND TE KRIJOSH DICKA FUNKSIONALE NJEJT ,KURRSESI PASI ZOTI E KRIJOJ GJITHCKA ME MUNDESI TE PASFIDUESHME NGA ASKUSH NE TOK AS QELL ,,,,KESHTU QE PACMANGESHEM TASHME GJINIJA NJERZORE DOMOSDOSHMERISHT DO ORJENTOHET NGA DOMOSDOSHMERIT DOMOSDOSHMERISHT SI EKZISTENC TE SUKSESIT ZGJILLJEVE PER NEVOJAT QE GJINIJA NJERZORE KA,, QE DO THOT NUK SHIHET ME VETEM FJALA NJERZIT DUAN DREJPERDREJT DHE VEPRAT ,KETO JAN TREGUESIT E ZHVILLIMEVE I I KEMI NE RALITET ,,KJO ESHTE ER NDRYSHIMI PER PERSHTATJE ME HAKDHE FUNKSION EKUJLIBER ,JO SHPIKJE PA MUNDESI
Llumrat e NYT!
ME AMNEZI PA AMNEZI POPULLI VOTON JU QIFSHA ROPT
PRANDAJ QUHET DEMOKRACI
A ka me amnezi populli shqiptar që voton pinjollët e komunizmit duke harruar atë që bënë ata në diktaturën më të egër komuniste.
Kështu ajo që thotë kjo gazetë për votuesit nuk është aspak amnezi sepse amnezi për mua kanë votuesit e Biden duke e ditur që ishte një plak që flet me veten e që kontrollohet nga Sorrosi dhe e majta ekstreme!!!
Ok NYT tani provo te masesh sa amnezi kan ameikanet per bidene..ose prit ta shohesh ne nentor