Parlamenti në Sofje votoi për heqjen e vetos kundër negociatave të anëtarësimit në BE me Maqedoninë e Veriut fqinje – megjithëse me kushte të vështira. Një sukses strategjik i ish-kryeministrit Bojko Borissov.
“Lëvizjet e shahut bullgar” – nga Von Tobias Zick, “Sueddeutsche Zeitung”
Midis Sofjes dhe Brukselit ka shenja në rritje se Bojko Borisov duhet ende të llogaritet. Ish-kryeministri bullgar mohoi të hënën zërat se ai synon të japë dorëheqjen nga presidenca e partisë së tij Gerb (“Qytetarët për zhvillimin evropian të Bullgarisë”).
“Kjo nuk është në agjendën e partisë së tij”, – thotë Borisov. Ai gjeti gjithashtu rastin për të thënë se Gerb ishte “aktualisht partia më e fortë në vend”.
Borisov është në gjendje të shfaqet kaq i sigurt në vetvete për një sërë arsyesh. Qeveria e pasardhësit të tij Kiril Petkov u shkarkua me një votë mosbesimi të mërkurën e kaluar pas vetëm 6 muajsh në detyrë. Pak më parë, Borisov kishte siguruar mbështetje të gjerë midis partnerëve të tij në familjen e partisë konservatore evropiane PPE – duke njoftuar çuditërisht se partia e tij ishte gati të votonte për heqjen e vetos bullgare kundër fillimit të negociatave të pranimit në BE me Maqedoninë e Veriut. Shefi i PPE-së, Manfred Weber e konsideroi atë “një udhëheqje mbresëlënëse”. Në fakt, Borisov u shfaq papritur si një figurë e shpresës evropiane, si zgjidhës i një problemi urgjent të BE-së.
Përpara se Komisioni i BE të miratonte Ukrainën dhe Moldavinë si kandidate për anëtarësim të enjten e kaluar, një takim ishte në rend dite me krerët e shteteve dhe qeverive të 6 vendeve në Ballkanin Perëndimor, të cilët kanë pritur më kot përparimin në procesin e anëtarësimit për vite me radhë. Presioni moral mbi supet e lidershipit të BE-së ishte i madh: kushdo që e vendos tani Ukrainën në korsinë e shpejtë drejt Brukselit për arsye aktuale, nuk mund t’i lërë pretendentët e kahershëm në Ballkan të qëndrojnë në krahun e vështirë.
Parisi dhe Sofja janë dy nga arsyet e shumta pse nuk është bërë përparim midis Brukselit dhe Ballkanit Perëndimor prej vitesh. Së pari, 3 vjet më parë qeveria franceze vuri veton ndaj bisedimeve të anëtarësimit me kandidatët më reformues, Maqedoninë e Veriut dhe Shqipërinë – dhe bashkë me to i gjithë rajoni u la në një gjendje poshtërimi që vijon edhe sot e kësaj dite. Nga ana tjetër, qeveria e Bullgarisë po bllokon fillimin e negociatave të BE-së me Maqedoninë e Veriut. Sofja kërkon që vendi fqinj të pranojë fillimisht zyrtarisht se gjuha e tij është thjesht një dialekt i bullgarishtes. Meqë ra fjala, kreu i qeverisë gjatë mandatit të të cilit u vendos vetoja quhet Bojko Borisov.
Borisov qetësoi nacionalistët
Të premten, një ditë pas rënies së qeverisë, parlamenti në Sofje votoi me shumicë votash nga partia Gerb e Borisov për heqjen e vetos ndaj Maqedonisë së Veriut. Megjithatë, me kushte shtesë që korrespondojnë me propozimet e Presidencës franceze të Këshillit të BE-së. Për shembull: “Të drejtat e pakicës bullgare duhet të regjistrohen në kushtetutën e Maqedonisë së Veriut dhe BE-ja duhet të monitorojë nëse është zbatuar një traktat që është lidhur ndërmjet të dy vendeve në vitin 2017 mbi “fqinjësinë e mirë”. Bullgaria vazhdon të mbajë interpretimin se nuk ka gjuhë të pavarur maqedonase.
Për sa i përket politikës së jashtme, Borisov, i cili u rrëzua nga posti në vitin 2021 pas protestave masive kundër korrupsionit, tani mund të shkëlqejë përpara partnerëve të tij të BE-së për shkak të lëvizjes në procesin e Ballkanit Perëndimor. Dhe brenda vendit, ai ka qetësuar nacionalistët, të cilët do ta kishin konsideruar “tradhti kombëtare” një heqje të pakushtëzuar të vetos së Maqedonisë së Veriut. Shpresat e Borisovit janë për të udhëhequr së shpejti një qeveri tjetër koalicioni në Bullgari. ©Përshtati në shqip LAPSI.al